Birinshi buraý
Biz adamdarmen ár jerlerde kezdesemiz. Bireýimen jol-jónekeı kóshede, ekinshisimen qoǵamdyq kólikte, úshinshisimen uzaq saparda taǵy basqadaı. Osylardyń mańyzy jolyǵysqan orynǵa, ýaqytqa qatysty emes, másele onda turǵan joq, másele – ushyrasqan adamyńmen til tabysyp, shúıirkelesýińde. Men ol kisini teatrda jolyqtyrdym. Kópten beri kórmep edim. Burynǵy tanystyq bolǵan sebepti, jyly shyraımen amandastyq. Rııasyz nıetpen, kóleńkesiz kóńilmen, Qarym-qatynasta kóp ózgermeı, burynǵysha, qalypty bolatyn adamdar bolady. Ondaılar sebepti-sebepsiz ózgere salýdan, aınyp qalýdan ada bolady, bir sózben aıtqanda minezinde turaqtylyq, sanasynda baılaýlyq basym. – Estip jatyrmyn, úlken doda ǵoı, sáttilik tileımin! -dep shynaıy nıetimdi bildirdim. -Tilektestigińizge rahmet, baq shaba ma, baq shaba ma degendeı ǵoı..- dep sál kúlimsiredi. Meniń teatrda jolyqtyrǵan adamym – Qazaqstan Respýblıkasyń Parlamenti májilisiniń depýtattyǵynan úmitker Mysyrálimova Aına Ermekqyzy.
Ómir pernesi
Aına – bir otbasynyń úlkeni. Ata-ananyń qamqorlyǵyn, ájeniń tárbıesin kórip, ósken qyz. Áje men atanyń qanaty astynda balapandaı baptap ósirý – qazaq uǵymyna, ult dástúrine tán qasıet. Úlkenderdiń tálimin alyp, tárbıesin kórgenderden jaman atanǵany joq. Oǵan mysal shasha etekten. Aına Ermekqyzynyń boıyndaǵy kisilik pen kishipeıildik, ar pen uıat, qanaǵat pen adaldyq, meıirim pen shapaǵat osy tárbıeden bastap alyp jatsa kerek. Ózi turmysqa shyǵyp, jar qushyp, bala súıgende de osy dástúrdi ustandy, eki uly da áje tárbıesinde ósirdi. Ol otbasynyń tiregi, shuǵylaly shapaǵy mahabbaty, áje meıirimi ekenin jaqsy biledi. Dástúrli ulttyq tanym men tárbıe ol úshin jat emes, kerisinshe sýalmas, tartylmas qundylyqtyń qaınar kózi ispetti. Úlkenniń aldynan kese ótpeý, adamdy syılaý, kóńiline qarap sóıleý, qolynan kelse kómektesý, adalymen júrip, abyroımen is qylý – ómirlik ustanymy. Bul bárinen buryn sony qadirleıdi. Aınalasynan sony talap etedi.
Ógeı kóńilden jaqsy urpaq óspeıdi. Qoǵamdyq sharýadan qoly qalt etken sátte jarynyń babyn taýyp, uldarynyń tálim-tárbıesine ýaqyt taýyp júrdi. Olar erjetti, eseıdi. Búginde solardan nemere súıgen baqytty áje. Onyń bolmysyndaǵy jumsaqtyq pen meıirimge muǵalimdik mamandyǵy da áser etken bolýy kerek. Mamandyq demekshi muǵalimdikke bir jolata múmkindik tappasa da, zaman talabyna saı ekinshi mamandyq ıesi bolýǵa da múmkindik tapty. Ýnıversıtette syrttaı oqyp, áleýmettaný mamandyǵyn qosa ıegerdi. Bul onyń tanym keńistigin keńeıtti, bilimin odan ári tolyqtyrdy, basshylyq qyzmettegi kóp máselerdi saýatty túrde sheshilýine septigin tıgizbeı qoıǵan joq. Halyqpen jumys isteý, qoǵamdyq údeden shyǵa bilý, el basqarý – ekiniń biriniń qolynan kele bermeıtin is. Onyń tereńinde tabandylyq pen shydamdylyq hám úlken jaýapkershilik bar. Ol osyny jaqsy sezingen. Alda da solaı bolmaq.
Tıek sóz
Aına Ermekqyzy esimi jalpaq elge, Aqmola jurtshylyǵyna, Kókshetaý halqyna kópten tanys. Aqylyna ajary, minezine ádeti, kisiligine kórgendigi saı at ústinde júrgen qazaqtyń aıaýly da, arly qyzdarynyń biri. Qazaqı qalypqa salyp aıtqanda bul qaryndasymdy sonaý ýaqyttan beri bilemin. Amandyǵymyz túzý boldy. Áredik qoǵamdyq oryndarda kezdesip, az-maz shúıirkelesip, pikirlesip júrdik. Basqarýdyń ádepki baspaldaǵynan joǵary qaraı kóterilgen ol oblystyq basqarmanyń, departamenttiń qatardaǵy qyzmetkerinen bastap, Kókshetaý qalasy men Arshaly aýdany ákiminiń orynbasary, Qazaqstan Halyq Assamleıasynyń Aqmola oblystyq bólimshesiniń tóraıymy, oblys ákiminiń orynbasary, oblystyq «Amanat» partııasynyń tóraıymy qatarly laýazymdy qyzmetterdi abyroımen atqardy. Bir sózben aıtqanda memlekettik basqarýdyń qyr-syryn ábden meńgergen, sol jumysqa ábden tóselgen, onyń jetistikteri men kemshilikterin jaqsy biletin bilikti kadr. Aına Ermekqyzy – negizinde oblysymyzdaǵy áleýmettik, mádenı salaǵa qatysty máselelerdiń, sharýalardyń basy-qasynda bolǵan adam. Ásirese sońǵy 10 jylda atqarylǵan ońtaıly isterdiń kópshiligi osy kisiniń iskerligine, jankeshtiligine, uıymdastyra bilýshilik qabyletine qatysy desem, artyq aıtqandyq bola qoımas. Rýhanı saladaǵy atqarylǵan isterdiń kózge men mundalap kórinbeıtini bar. Aıtalyq, alty kirpish qalasań, ol kórinedi. Al rýhanı-mádenı salada atqarylǵan qyrýar istiń kómeskilenip kórinbeı, ánsheıin qalypty ómirdiń kórinisindeı bolatyny ótirik emes. Onyń arǵy jaǵynda qanshama aıqaı men aıtys, tabandylyq pen tartys bolǵanyn bylaıǵy jurt bile de bermeıdi jáne ony dabyraıtyp aıta da bermeısiń. Osy Aına Mysyrálimova oblystyq onomastıkalyq komıssııany basqarǵan kezde 1 aýdan, 26 aýyl, 5 aýyldyq okrýg, 615 kóshe qazaqshalanyp, jańa ataýǵa ıe boldy. Osy az jumys pa, ońaımen bitetin is pe? Qanshama qarsylyqtar boldy. Qoǵamdyq sanada oryn alǵan shetin máselerdi ońtaıly sheshýde ákkilik pen mámlegerlik, durys baǵyt pen tabandy maqsat kerek. Tómennen bastalǵan bastama men talap joǵarydan qoldaý tapty, iske asty. Munyń basynda Aına Ermekqyzy bastaǵan onomastıkalyq komıssııa músheleri turdy. Tek Kókshetaý qalasyndaǵy qanshama kóshe ataýlary jańartyldy. Anaý jyly Almatydan osynda kelgen jazýshynyń osyny kórip tańqalǵany bar. Osy Aına qaryndasymyz oblys ákimi orynbasary bolyp turǵan kezde jergilikti aqyn-jazýshylardyń shyǵarmashylyǵyn qoldaýǵa qatysty birshama tyńǵylyqty, ıgilikti ister de atqaryldy. Ár jyldary konkýrstyq negizde berilip kelgen «Qulager» syılyǵy sonyń aıǵaǵy. Sonymen qatar talantty jastardyń shyǵarmashylyǵyn demeý maqsatynda atqarylǵan mańyzdy isterdiń bir parasy ol – «El jastar» teatrynyń ashylyp, teatr óneriniń damýyna den qoıýy boldy. Tarıhyn umytqan el – bolashaǵy joq el. Sońǵy az jylda oblys boıynsha 46 mektepte tarıhı-ólketaný murajaılary ashyldy, Arqanyń bes sal-serisiniń eskertkishteri kúre joldyń boıyna qoıyldy. Ózi Arshalyda bolǵan kezde №3 qazaq orta mektebine ult, qoǵam qaıratkeri Jumabek Táshenovtiń atyn berýge muryndyq boldy. QR TJM Azamattyq qorǵaý akademııasyna Málik Ǵabdýllınniń atyn berýde de at salysty. Keıde jalpaq jurtqa jarııa etpeı, dabyra qylmaı tyndyrylatyn ister bolady. Al ózin kórsetýge, jarnamalaýǵa kelgende naraý minezdi bolýy Aınanyń bolmys tabıǵatynan. Qysqasyn aıtqanda «haıf súıgish» emes, «pıarshıkterdiń qatarynan emes». Jurtyń úshin istegendi jarnamaǵa aınaldyrma! Ulyq bolsań - kishik bol! Adal bolsań, boldy! Osylar - Aına Mysyrálimovanyń adamı ustanymdary. Qazirgi ýaqyt qat-qabattarǵa toly. Elimizde de, álemde de. Tap basyp aıtatyn eshkim tamyrshy emes. Bilgishsiný, asyp sóıleý, sóıtemin, búıtemin deý - onyń tabıǵatyna jat. Saıası ahýaldy, qoǵamdyq pikirdi, áleýmettik jaǵdaıdy, qordalanǵan túıtkildi máselelerdi, kezek kúttirmeımin kerek zańnamalardy bir kisideı biledi. Saılaý aldy baǵdarlamasynda biraz máseleler kóterilgen eken. Halyqpen kezdesýde de túsindirip aıtyp júr.
Ekinshi buraý
Men qoshtasyp keterde ol kisige qarata bylaı dedim: - Sheshingen sýdan taıynbas, táýekel túbi -jel qaıyq, ótesiń de shyǵasyń – degen bar. – Eldik muratqa, úlken maqsatqa kelgende onyń da kedergileri kóp bolatyn sekildi- dedi ol. – Tájirıbeńiz bar, basqarýdyń ár túrli baspaldaqtarynan óttińiz, ysyldyńyz, shyńdaldyńyz, menińshe bul iste senim men batyldyq kerek dedim. – Onyńyz ras, senimsiz jeke adam da, búkil qoǵam da ómir súre almasy anyq. Senim – berik nárse, alaıda boljaýlar solqyldaq qoı – dep sál jumbaqtaı jaýap berdi. – Senimge jeteleıtin úmit – dep taǵy oı qostym. – Iá, úmit pen senim ólmesin - dedi keıipkerim. – Ǵajaıyp tek oǵan sengende ǵana bolady depti Denı Dıdro degen danyshpanyńyz – dep túıindedim. Senim bolmaǵan jerde eshtemeniń bolmaıtyny ras qoı. Spınoza aıtqandaı «modýstar ózgere beredi», alaıda senim ózgermesin. Bolashaqqa degen senim!
P.S Aldaǵy az kúnde bolatyn elimizdegi basty saıası oqıǵa – saılaý. Úkilengen úmitkerler jeterlik. Solardyń ortasynda Aına Mysyrálimovanyń bási joǵary, mereıi ústem bolsa eken degen izgi tilekti jetkizýdi jón kórdim, aqmolalyq saılaýshylar. Bul -meniń tańdaýym!
Erbolat Baıat
Qazaqstan Jazýshylar Odaǵynyń múshesi, aqyn, jazýshy.
Tapsyrys berýshi A.E.Mysyrálimova
QR Parlamenti Májilisiniń depýtattyǵyna kandıdat
A.E.Mysyrálimovanyń saılaý qorynyń qarajatynan tólendi
