Kıberqaýipsizdik – kompıýterlik júıelerdiń, apparattyq quraldardyń, baǵdarlamalyq jasaqtamanyń jáne derekterdiń, sonyń ishinde jeke málimetterdiń tutastyǵyn kompıýterlik shabýyldardan jáne bıznesti júrgizý barysynda týyndaýy múmkin basqa qaýipterden qorǵaýdy bildiretin uǵym.
Jalpy kıberqaýipsizdik talaptary
Kúshti kıberqaýipsizdik josparynsyz hakerler jáne basqa zııankester sizdiń kompıýterlik júıeńizge ońaı qol jetkize alady jáne jeke aqparatty, tutynýshy aqparatyn, bıznes aqparatyn jáne kompanııa paıdalanatyn, saqtaıtyn, tasymaldaıtyn nemese basqa jolmen óńdeıtin jeke aqparatty teris paıdalana alady.
Qazir bizdiń búkil ómirimiz ınternet pen kompıýtermen tyǵyz baılanysty ekeni qoǵam úshin qupııa emes, atap aıtqanda, oıyn-saýyq, baılanys, kólik, medıına, saýda jáne t.b. Tipti bank mekemeleri óz bıznesin ınternette júrgizedi. Sondyqtan bıznes úshin kıberqaýipsizdik máselesi óte mańyzdy jáne ózekti bolyp qala beredi.
Jeliniń qaýipsizdigi jáne ishki baǵdarlamalardy qorǵaý
Kıberqaýipsizdik syrtqy qaýipterge baǵyttalǵandyqtan, kompanııanyń ishki jelileri men ishki baǵdarlamalaryn qorǵaý birinshi kezektegi másele bolyp tabylady, ony júzege asyrý kompanııany ruqsatsyz enýden jáne basqa da zııandy nıetterden qorǵaýdy qamtamasyz etedi.
Jeliler men ishki baǵdarlamalardyń qaýipsizdigin tıimdi basqarý jáne baqylaı alý úshin kompanııa ishki jelilerdiń jáne tıisti baǵdarlamalardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etýge jaýapty bolatyn tıisti qyzmetkerdi nemese tipti belgili bir tulǵalar tobyn (jeli ákimshisi) taǵaıyndaýy kerek. Jeli ákimshileri jeliler men jabdyqtarǵa ruqsatsyz kirýdi, ózgertýdi jáne paıdalanýdy boldyrmaý úshin kompanııa ishinde turaqty negizde saıasattar men basqa proedýralardy ázirleýi jáne oryndaýy kerek.
Tehnologııalardyń zamanaýı damýy kompanııaǵa qalypty emes trafıkti kórsetý jáne naqty ýaqyt rejıminde qaýipter týraly jedel eskertý úshin sońǵy quraldardy paıdalanýǵa múmkindik beredi. Sonymen qatar, zamanaýı elektrondyq qorǵaý jáne qaýipsizdik sharalary buzýshylyq qaýpine nemese tikeleı buzýshylyqtyń ózine óz betinshe de, syrtqy mamandardy tartý arqyly da jyldam áreket etýge kómektesedi.
Túıin:
Árqashan jańa jobany bastamas buryn, jańa veb-saıtty jasamas buryn nemese tipti jańa azyq-túlik dúkenin ashpas buryn, kıberqaýipsizdik durys uıymdastyrylǵanyna jáne naqty mehanızm sııaqty jumys isteıtinine kóz jetkizińiz. Bul rette árbir tartylǵan qyzmetker nemese merdiger kompanııańyzdyń kıberqaýipsizdigin qamtamasyz ete otyryp, óz rólin oryndaýy kerek. Joǵaryda atalǵan barlyq sharalardy júzege asyrý arqyly ǵana sizdiń kompanııańyz kezekti kıbershabýyldyń obektisine aınalmaıtynyna senimdi bola alasyz.
