Jýrnalıst, eldegi oqıǵalarǵa ún qosyp otyratyn azamat Saltanat Áshirbaı áskerdegi azǵyndyqty jáne halyqtyń rýhanı toqyraýǵa ushyraýyn taldap, QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevqa hat jazdy. Avtor óz hatynda ulttyń joıylý qaýpin ǵylymı eńbekterge súıene otyryp taldap, Prezıdentten qorǵanys salasyndaǵy bylyq pen shylyqty sheshýin surady, dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly.
Áleýmettik jelide «Rýhanı degradaııa» nemese Qazaq nege azǵyndanyp barady?" atty jazba jarııalandy. Shyndyqty serik etken jankeshti jýrnalıst ulttyń taǵdyryna alańdaýshylyq tanytady. Azǵyndanǵan qoǵamnyń sońy tutas ulttyń joıylýyna áselip soǵaryn eskertedi.
- Áskerdegi aıtýǵa aýyz barmaıtyn azǵyndyqtyń saldary jas soldattyń ólimine ákeldi. Sońǵy jyldary áskerı salada sýııdtiń tym órship bara jatqany Úkimettegi sheneýnikterdi oılandyrmaı ma?Bizdiń memleket pen bılikke azǵyndar kerek pe? Qazaqstandyq áskerı sala qashan modernızaııalanady? Qorǵaıdy degen Qorǵanys salasy uldarymyzdy qorlap jatyr. Álde degradaııaǵa ushyraǵan ult Úkimet úshin tıimdi me? Nege men osyndaı azǵyn qoǵamda ómir súrýim kerek?
Jazbasynyń jalǵasynda avtor "Qazaqtyń qazirgi trgedııasyna" bas aýyrtady.
- «Qazaqtyń tragedııasy» qashan bastaldy? Aryǵa barmaı, 1986 jyly jeltoqsan oqıǵasy kezinde qanshama qazaq jastary jeltoqsannyń yzǵarynda qaza taýyp, túrmede ómiri qıylǵan qazaq jastarynyń qanynyń aqysyn kim ótedi? Qazaq qyzdarynyń shashtaryn julyp, muzǵa sorǵalatqan kóz jasyn suraǵan jan bar ma? Sońǵy bolǵan Qandy qańtardyń qasireti men qyrshynsyz qıylǵan qazaqtardyń qunyn biz kimnen suraımyz? Qazaq qoǵamynyń tragedııadan qashan kózi ashylady?Orystyń jazýshysy M.I. Veller «Ulttyń degradaııaǵa ushyraýyn» birneshe túrge bólip, sonyń ishine bir jynystylar arasyndaǵy baılanys, qylmys, protest pen degeneraııanyń ulttardyń «ólýine» alyp keledi degen.Biz táýelsiz memleket boldyq dep maqtanamyz. Erkindik aldyq, beıbit elde ómir súremiz dep arqany keńge sozyp jibergen joqpyz ba? Erkindik degenimiz azǵyndyq pa?Áskerı salany modernızaııa jasaımyz dep doktrına jasaýmen shekteldi me? Iaǵnı, aısbergtiń ústin ǵana sıpap ótip, túp-tuqııandaǵy máselelerge nazar salyndy ma? Qorǵanys salasyndaǵy sybaılas jemqorlyqtyń taǵy da oryn alǵanyn búgin oqydyq.Men ana retinde, adam retinde bul azǵyndyqty toqtatýyn Sizden suraımyn, Prezıdent myrza!Biz qalaı deni saý degradaııaǵa ushyramaǵan ult bolamyz, egerde kún saıyn sýııd jaıly aqparat alyp, azǵyndardyń kóbeıýine kóz jumyp qarap otyrsaq?!Erteń meniń ulym men qyzymnyń saý júretinine kim kepil bere alady? Qurmetti Prezıdent myrza, bizdiń bolashaǵymyzdyń bulyńǵyr bolmaýyna Siz garant bola alasyz ba? Álde bizde áskerı salany modernızaııalaý doktrına jazýmen shektele me? Biz qarapaıym halyq referendýmǵa qatysyp, ar-ojdanymyz taptalmaǵan, ádil qoǵamda durys ómir súrý úshin daýys berdik... Alaıda búgingideı azǵyndyqtyń aldyn almasa, biz úmitimiz, kózimizdiń nury bolǵan uldarymyzdan beıbit kúnde aıyryla beremiz... Toqsan aýyz sózdiń tobyqtaı núktesin Toqaev myrza, Siz qoıyńyz... - dep jazdy avtor.
Avtordyń jazbasyna pikir bildirgender oıly oı aıtyp, keleli pikir bildirgen. Máselege qatysty:
"Kúltegin jazýynda, eldi teksizder bılese halyq azǵyndyqqa, teksizdikke urynatyndyǵy, tektiler bılik qursa eldiń gúldenetini qashalyp jazylǵan. Bul azǵyndyqtyń basy ǵana, sebebi tektiler bılikke kelmek túgili mańaıynda joq. Eldi dym kórmegender bıleýde.Aqshanyń astynda, biraq aýzy maılanbaǵandar... Quldy qansha jerden Oksford, Kembrıdjdermen tárbıelegenińmen ádepsiz, kórgensizdigi bir aýyz sózi men qylbyń qylyǵy bildirer. Momyshuly aıtqandaı, aman qalý úshin qurttaǵan etińdi jarasymen qosa kesip alyp tastaýyń kerek aıyǵyp ketýiń úshin, bolmasa álgi jara bútkil deneńe jaıylady. Myna ándúkterden masqarızmdi toqtatý úshin esti is áreket jasamaq tirlikterin kórip turǵanym joq""Bizge ulttyq memleket retinde saqtalyp qalýymyz úshin dekolonızaııalyq baǵytqa kóshýimiz kerek , otarshyldyq kezeńderdegi kiriptarlyqty dáriptegender men syrtqy dıstrýktıvti dinı ýaǵyzdardy shektep , ejelgi urpaq tárbıesin boılaryna sińirý arqyly , bes myń jylǵy tarıhymyzdy qazaq bolmysy retinde dáripteýge kóshýimiz kerek , qazaqtyń azǵyndyq degradaııaǵa ushyraýy Arap, Iran , Pákistan , Batys , Reseı ,Shyǵys kórshilerdiń ıdeologııalyq ıntervenııasyna qatty soqqy beretin qatań tártip engizgen jón , ishimizden nemquraılylyq pen masyldyqqa, alaıaqtyq pen jemqorlyqqa boı urǵan ortanyń yqpalyn álsiretý arqyly ,ǵylym men bilim , Otan súıgishtikke bet burǵanymyz jón!""Bul tek jarııalanǵan bir jaǵdaı, sońǵy jyldary qanshama jas jigittiń múrdesi keldi áskerden? Barlyǵy osyndaı túrli aıýandyqtyń, qorlyq, zorlyq, bopsalaýdyń kesirinen bolǵan. 2022 jyldyń ózinde on shaqty sarbaz óldi. Bizdiń qoǵam bolsa, qazirgi balalar “durys” jigitshe tárbıelenbegen dep jyǵylǵanǵa judyryq bop júr áli de" dep jazdy oqyrman qaýym.
"Adyrna" ulttyq portaly
