"Qala men Dala" gazetiniń bas redaktory, jýrnalıst Dýman Byqaı jańadan saılanǵan Májilis depýtattaryna úlken senim artatynyn “Adyrna” ulttyq portalyna bergen suhbatynda aıtty.
Onyń aıtýynsha, eski Qazaqstannan qalǵan eskirgen ádister, algorıtmniń eshbiri qazirgi tańda qoldanysqa jaramaıdy.
“Jańa Qazaqstan - jańa májilis. Álbette jurt bul májilisten úlken úmit kútedi. Osy májiliske ótken táýelsiz kandıdattar buǵaýǵa baǵynbaı, óziniń pozıııasynda turyp, sońynda bılik tarapynyń sózin sóıleıdi dep senedi. Ol da zańdylyq, ony da qabyldaý qajet. Sebebi, eski Qazaqstannan qalǵan eskirgen ádister, algorıtmniń eshbiri qazirgi tańda qoldanysqa jaramaıdy. Olardyń barlyǵyn laqtyrý kerek.
Májilistiń qazirgi jumysyna taldaý jasaıtyndaı ýaqytqa jettik dep aıta almaımyn. Sebebi, bul jańa quramnyń jumysqa kiriskeni de keshe ǵana. Áli de bolsa ýaqyt, merzim kerek. Sol merziminiń ishinde májilistiń kásibıligin, biliktiligin baǵalaımyz. Biraq qazirgi betalysynyń ózinen baıqar bolsańyz burynǵy májilistiń kezińdegideı salǵyrttyq, beıqamdyq, qalǵyp-shulǵyp otyratyn, tilin shaınap otyratyndar kelmeske ketkenin kóremiz», - dedi Dýman Byqaı.
«TOQAEV AITQAN PARLAMENTTIK RESPÝBLIKAǴA BIR TABANDAP JETEMIZ»
Odan bólek, ol Májiliske «halyqtyń batasymen ótken» depýtattar, bılik taraptyń aldynda uıatty bolmas úshin, saılaý kezinde bergendegi ýádelerin oryndaýǵa tyrysyp jatqandyǵyn aıtty. Sondaı-aq, kóterip júrgen máselelerin qozǵap júrgen depýtattarǵa toqtaldy.
«Bapı kótergen abaqty da jatqan ultshyl azamattarymyzǵa bostandyq berý máselesi kóptiń kóńilinen shyqty. Til máselesi de burynǵydan qaraǵanda ashyq aıtylyp, depýtattardyń tarapynan naqty talaptar qoıylyp jatyr. Ekibastuzdaǵy jaǵdaıda halyq qalaýlarynyń nazarynan qalys qalǵan joq. Joǵarydan kelgen usynysty japa-tarmaǵaı qoldaý deıtin úrdisti joǵaltyp bara jatyr. Májilistiń osylaı minezi qalyptasady. Toqaev aıtatyn parlamenttik respýblıkaǵa bir tabandap jetemiz.
Qazirgi májilis burynǵy májilis emes. Burynǵynyń qatelikterinen sabaq alǵan májilis. Májiliske ótken azamattar da burynǵy qatelikterdi qaıtalamaıdy, jaǵympazdyqtyń jolyna túspeıdi. Jalpy ondaı aýrý syrqaýdyń ada dep oılaımyn. Sebebi, joǵaryǵa jaǵympazdanatyn prezıdenttiń aldynda súıkimdi bolyp kórinetin ádetterden arylý kerek. Qazir eń bastysy osy halyqtyń senimin aqtaý. Halyqtyń senimi degen óte názik dúnıe. Oǵan bir shirkeý tússe ony qalpyna keltirý óte qıyn. Sondyqtan qazirgi májilis otyrǵan azamattar eń aldymen óziniń repýtaııasy úshin áreket etýi kerek. Eger shynymen saıasatta qalǵysy kelse, saılaý aldynda bergen ýádelerin oryndaýǵa tyrysyp, halyqqa jaqyn bolýǵa, halyqtyń tarapynan túsken saýaldardan jaltarmaýǵa tyrysý qajet», - dedi ol.
Májiliste kóteriletin másele kóp. Sonyn biri - qazirgi eldiń turmysy, ınflıaııa máselesi. “Smaılov úkimeti aýyzdyqtaı ala ma?” degen máseleni kóbirek qozǵaý kerek. Sebebi, jyl ótken saıyn halyqtyń turmysy keri ketip bara jatqanyn da aıta ótti.
“Bıyl májiliske biraz táýelsiz tulǵalar ótti. Álbette, ótpeı qalǵan azamattardyń da ókpesi bar. Myna Ermurat Barı, Abzal Quspan, Baqytjan Bazarbek syndy azamattardyń ótýiniń ózi Jańa Qazaqstan durys baǵytta kele jatqanyn kórsetedi dep oılaımyn. Bir ǵana Ermuratty alyp qaraıtyn bolsaq, ótken júıemen 30 jyl boıy arpalysyp, alysyp-julysqan azamat. Oǵan osy májiliste úlken mıssııa júktelip otyr. Ol shetelge ketken kapıtaldy qaıtarýǵa kúsh salady dep oılaımyn.
Ermurat Barı men Abzal Quspannyń arqasynda Jańa Qazaqstanǵa qajetti birqatar mańyzdy zań qabyldanady dep oılaımyn. Sebebi ekeýiniń biri zańǵa júırik, biri esep-qısapqa júırik. Kezinde AQSh-ta Djon Makkeın degen myqty senator bolǵan. Sol kisilerdiń arqasynda Reseıdiń bir ambıııasyn aýyzdyqtaıtyn mańyzdy zańdar qabyldandy. Sol sekildi Qazaqstannyń ishki, syrtqy saıasatyn bekemdeıtin mańyzdy zańdar qabyldanady dep oılaımyn.
Bıyl “Respýblıka” partııasy men “Aqjol” partııasy da biraz teke tiresýi múmkin. Ol da jaqsy úrdis, “Aqjol” konkýrenııadan qoryqpaý kerek. Odan keıin “AMANAT” partııasynyń aty ǵana emes, zaty da ózgeredi dep senemiz. Eski júıege esh qatysy bolmaǵan azamattar ótti. Olar el aldyndaǵy abyroıyna nuqsan keltirmeý úshin májiliste durys másele kóteredi degen oıdamyn”,- dedi Dýman.
«POPÝLISTIK MÁLIMDEMEMEN ELDI ALDAI ALMAIMYZ»
Odan bólek, Dýman jańadan saılanǵan Májilis depýtattaryna úlken senim artatynyn da jasyrmady.
«Bul sońǵy májilis emes. Bizge Toqaev jaqsy úrdisti bastap berdi. Bıylǵy saılaýdyń kemshiligi de bolǵan shyǵar. Óıtkeni, ótken saılaýǵa ókpeli azamattar da bar. Endi ol Jańa Qazaqstannyń joǵarydaǵy azamattarynyń tarapynada nazarǵa alynady degen oıdamyn. Alda halyq qalaýysy bolýǵa umtylyp júrgen, sol atqa ózin laıyqpyn dep sanaıtyn azamattar ótedi dep oılaımyn.
Depýtattyq saýaldyń sapasy artý kerek. Burynǵydaı popýlıstik málimdemelermen eldi aldaı almaısyz. Ótken májilistiń eski májilismenderi Kenesarynyń basyn qaıtarý kerek dep keter aldynda bir sandyraqtap ketti ǵoı keıbir azamattar. Álbette ol qazaqqa unaıtyn taqyryp shyǵar,biraq endi dál osyndaı taqyrypty únemi talqylap óte almaısyń. Halyqqa jaqyn dál qazirgi qazaqtyń muń muqtajyn qozǵaıtyn sońyn ishinde janaǵy esep-qısap ekonomıka máselesin kóbirek qozǵaý kerek. Al halyqty tek qana rýhanı etpen, tilmen ǵana únemi ashýda ustap otyra almaısyń ǵoı. Halyqtyń turmysyn túzeýge kúsh salý kerek qazirgi janarǵan májilis.
Óz basym bul májilisten úlken úmit kútpesemde, Toqaevtyń 7 jylyna osy májilistiń qazirgi quramy jaramdy dep oılaımyn. Al ary qaraıǵy jańarýdy ýaqytty enshisine tapsyrýymyz kerek. Sebebi ómir osymen toqtap qalmaıdy. Shynymen de, bul joly halyq senetin, halyq baǵalaıtyn azamattar ótti. Al endi olardyń abyroıdan aıyrylmaýy tek Allanyń ǵana emes, ózderińin de qolynda», - dep qorytyndylady jýrnalıst.
”Adyrna” ulttyq portaly
