Ákemniń maǵan degen meıir-shapaǵaty bizdi qystalań ýaqyttan alyp shyqqan senim nury boldy.
Muǵamıla Muhtarqyzy.
[caption id="attachment_14240" align="aligncenter" width="500"]
Muǵamıla Muhtarqyzy[/caption]
Kópshilik Muhtar Áýezulyny «Abaı joly» atty úlken shyǵarma jazǵan uly jazýshy dep biledi. Biraq jazýshynyń óz ómir joly da sondaı bir úlken romannyń júgi bolarlyqtaı kúrdeli bolǵanyn bile bermeıdi.
«...1932 jyl bolatyn. Men abaqtyda jatqan ákem Muhtarǵa ádettegideı as-sýyn aparyp berýge jınaqtaldym. Ydys-aıaq jýyp jatqanymda aýlaǵa júrisi bólek bir at-arba kelip kirdi. Túsken adamdy anadaıdan tanydym. Ákem! Tura júgirdim. Ol da qushaǵyn jaıyp meni baýyryna qysty. Júregimiz egilip, ózimiz jylap turyp qaldyq... »
Kishkentaı qyzdy qushaqtap kóz jasyna erik bergen er adam búginde uly qalamger retinde aty belgili. Ol kezde qýanysh sezimi kóz jasy arqyly kóringen qyzdyń basynan áli talaı-talaı qıynshylyqtar ótetinin ózi de, basqa eshkim de bilmeıtin. Ol qyz eseıip, ýaqyt óte óz ákesi, uly jazýshy ári ǵalym Muhtar Áýezuly týraly eń qyzǵylyqty – «Men ákemniń tuńǵyshymyn» atty estelik kitabyn jazatyny týraly da eshkim bilmedi. Jáne óz ómir jolynda bes áıeldi óziniń anasy dep qabyldaıtynyn... Iá, ol týra solaı «Anam» dep jazady... Anam Raıhan, Anam Kamıla, Anam Kapajan, Anam Valentına, Anam Fatıma.
Áńgimemdi basynan bastaıyn. Taǵdyrdyń syıy shyǵar, meniń ákem, ǵalym Ásilhan Ospanulyna uly jazýshy ári kórnekti ǵalym Muhtar Áýezulynyń (ótken ǵasyrdyń basynda jazýshy óz tegin qazaq salty boıynsha osylaı jazǵan, sondyqtan men solaı jazdym) sońǵy aspıranty bolý baqyty buıyrypty. Ákemniń kúndeliginde týra solaı dep jazylǵan: «1959 j., 14 qazan. Seısenbi. Saǵat 4-te ınstıtýttyń ǵylymı keńesiniń májilisi bolyp, bizderdi, bıyl túsken aspıranttardy jetekshilerge telidi. Maǵan Muhańnyń ózi jetekshilik etetin boldy – Qandaı baqyt deseńizshi osynyń ózi!»
Óziniń ǵylymı jetekshisi týraly ákemniń aıtqandary meniń esimde óshpesteı jattalyp qaldy. Keıbirde ózimdi uly jazýshynyń ózimen kezdesýge daıyndalyp júrgendeı sezinetinmin. Sondyqtan ol týraly qolyma túskendi – kitaptardy, maqalalar men fotosýretterdi, bárin jınaı berdim. Neǵurlym kóp bilgen saıyn, uly tulǵamen kezdesýimizdiń jaqyndaı bergenin sezingendeımin.
Jaqynda meniń qolyma jazýshy týraly kólemi kishkentaı ǵana kitapsha tústi. Oqyp qarasam mazmuny óte kólemdi. Kitaptyń aty «Tuńǵyshy edim ákemniń» eken. Muqaba syrtynan maǵan oıly kózben qarap turǵan kitap ıesi Muǵamıla Muhtarqyzynyń sýretin kórdim. Kitapty oqyp bolǵan soń osynshama qıynshylyq pen aýyrtpalyqty basynan ótkergen adam qalaısha osynsha jyl ómir súrdi eken dep oıladym?!
Uzaq ómir jasaý degen túsinik bar. Biraq keı uzaq ómir týraly aıtý úshin sol ǵumyrdan da uzaq ýaqytty talap etetin jaǵdaılar da bolady. Iá... bul kisiniń ómir joly týraly aıtý úshin óte uzaq jyldar kerek. Degenmen uly Muhtar Áýezulynyń uly qyzy jazýshynyń tuńǵyshy bolyp týǵany beker emes degen oı keldi. Ol óz boıyndaǵy búkil baıandaýshylyq ónerin barynsha kórsete bilip 132 bettik kitabyna Qazaq eliniń bútin bir dáýirin syıdyra bilipti.
RAIHAN
«Raıhan anam Tobyqty ishindegi Torǵaı rýyndaǵy Káken degen adamnyń qyzy. Alty uldan keıingi jalǵyzy. Káken aýyly - baı aýyl. Jalǵyz qyzyn kórshi otyrǵan bir bolystyń erkesine erterekten aıttyryp qoıypty. Bolys aýylymen qudalyq sóılesilip, oryndalmaı júrgende Abaı atamyz ben Áıgerimniń tuńǵyshy Turaǵuldyń yqpalymen Muhtar Raıhanǵa úılengen. Jaqsy aralas-quralas bolyp júrgen Turaǵul dosynyń qolqasyn Káken atam jerge tastaı almaı bolyspen qudalyq shartyn buzýǵa májbúr bolady. ...Qysqasy, qazaq teatrynyń sahnasyn ashqan alǵash sol 1917 jyly Oıqudyqta qoıylǵan «Eńlik-Kebektiń» shabytymen júrgende ákem jıyrma jasynda Raıhan apama úılengen.
[caption id="attachment_14241" align="aligncenter" width="500"]
Raıhan Kákenqyzy[/caption]
Ákem Raıhan apammen uzaq turmady. Ekeýi aıyrylsqanda Shoqan baýyrym áli emshekten shyqpapty. Úsh-tórt jyl birge turǵan ekeýiniń máselesin halyq soty qarapty. Sol kezdegi uıǵarym boıynsha ul ákege, qyz sheshege buıyrady eken».
Halyqtyq sot Shoqan esimdi uldy ákesine, qyzdy sheshesine qaldyrýǵa sheshim qabyldaıdy.
«...Alaıda sot úkimi shyqqansha ákem eki-úsh jasar meni eriniń aldyna otyrǵyzyp, atqa minip aýyldan shyǵyp ketip qalypty. Izdegende tappaıdy. Sóıtip Shoqan da, men de ákem jaǵynda qalyp qoıdyq» dep jazady Muǵamıla Muhtarqyzy. Biraq, ıá, biraq... biraz ýaqyt ótken soń Shoqan qaıtys bolady.
KÁMILA
Muhtar Áýezulynyń ekinshi jubaıy Kámıla eki qyzdy dúnıege ákeledi. Biraq olar jastaı shetinep ketedi.
«Kámesh sheshem Muhtarǵa degen kóńilinen bolar, maǵan analyq júregin aqtaryla usynýshy edi. Obaly ne kerek, sheshe ornyna sheshe boldy. Ózim keıinge deıin Kámılany týǵan sheshem dep júrippin.
Kishkentaı Muǵamıla, Kámıla jáne Muhtar Áýezuly
Kámıla apamnyń eki balasy da birinen soń biri shetinep ketti. Ekeýi de qyz bala edi. Aralary bir-bir jarym jyldan. Ýyz sútin jaryta almaǵan anaǵa qandaı qıyn. Eki balanyń da artynan Kámıla apamnyń omyraýy isinip, janyn qoıarǵa jer tappaıtyn boldy. Baladan aırylǵany bir qınap, emshek súti eki qınap kúndiz-úni jylaıt. Sonda Kámıla sheshem aıtady eken: «Álgi Muǵash kelip sútti soryp tógip tastar ma edi», – dep. Sóıtip júre berse sútiń irińge aınalyp ketý qaýpi bar. Men de sol mańaıda júrem ǵoı. Kelip Kámıla apamnyń omyraýyn soryp, kesege tógetinmin. Baıqamaı jutylyp ta ketetin. Omyraýyna tisim de tıip ketetin kórinedi. Ol qara terge malshynyp, qınalyp ketetin. Men bala bolsam da sheshemniń mańdaıyn sıpap: «Jylama, jylama», - dep jubatqansımyn.
...Sondaı kezeńderdiń birinde otbasymyz bolyp sýretke túsken edik. Sol jaqsy saqtalypty. Bunda meniń tórt-bes jasta bolýyma kerek, ákemniń qasynda túregep turmyn. Ákemniń qatarynda Kámıla sheshem tur». Bul sýrette ómir atty tarıhtyń keıipkerleriniń beınesin kóresiz.
QAPAJAN
Ákesi qyzyn Semeıge alyp ketedi. Qalada Muǵamıla ekeýi baıyrǵy dosynyń úıinde turady. Ahmetjan Shikibaıuly Muǵamılanyń týǵan qýanyshyna uıymdastyrylǵan «Shildehanada» bolǵan qonaqtardyń biri eken. Taǵdyr osy kisige jazýshynyń tuńǵyshynyń qym-qıǵashtyqqa toly ómirinde erekshe oryn alýdy jazypty.
Birshama ýaqyttan soń Muhtar Áýezuly qyzyn dosynyń qolynda qaldyryp, ózi Lenıngrad qalasyna oqýǵa ketedi. A.Shikibaıuly men jubaıynyń óz balalary bolmapty. Ahmetbek jas kelinshegi ekeýi balaly bolýdy óte ańsaıdy. Kóp ýaqyt kelinshegin Semeıdiń, tipti Omski men Tomski dárigerlerine kórsetip emdetedi. Biraq bul áreketinen esh nátıje bolmaıdy. Ahmetbektiń jary Qapajan Muǵamılaǵa óz anasyndaı baýyr basyp qalady. Ahmetjan da Muǵamılany óz qyzyndaı kóredi.
«Men alǵashynda jylap qoımaǵan ekenmin. «Shesheme baram. Kámıla táteme baramyn, – deı berippin. Sonda sol úıdegi Qapajan sheshemniń maǵan Kámılanyń maǵan týǵan ana emes ekendigin túsindirgeni esimde. Men birtindep Ahmetbek úıiniń tárbıe qushaǵyna enip bara jattym. Qapajanǵa qatty baýyr basyp, apamdaı kórip kettim. Ahmetbekti «Kámpıt aǵa» dep ataıtyn edim. Keshke qyzmetten qaıtarda únemi aldynan shyǵyp qarsy alatynmyn. Sondaıda túrli-tústi álemish qaǵazǵa oratylǵan nebir túrli konfetterdi ákelip beretin. Sodan Kámpıt aǵa atanyp ketti».
Lenıngradttan hattar júıeli túrde kelip turady. Oqýdan soń M.Áýezuly Tashkentke kelgenin hat arqyly bildiredi. Sol eki ortada qyzy da ósip qalady. A.Shikibaıuly jubaıy ekeýi Muǵamılany ózderine qyz etip almaq bolady. Shamasy M.Áýezuly qarsy bolmaıdy dep oılasa kerek. Muǵamıla Muhtarqyzy bul jaǵdaıdy kitabynda bylaısha baıandaıdy: «Ákemniń ruqsatyn almastan eline, ata-anasyna, aýylyna habar aıtyp jiberedi: «Men balaly boldym. Meniń qyzym bar. Sizder toı jasap qarsy alatyn bolyńyzdar. Jazdy kúni baratyn boldyq», – degen jaǵdaılar bolady.
Sondaı bir barǵanda olardyń bizdi qalaı qarsy alǵany, eger artyq aıtpasam ertegideı boldy ǵoı».
Ahmetbek qyzdy mektepke beredi. Osy kezderi onyń úıine bir kisi keledi. Onyń qolynda qyzdyń ákesiniń haty bar edi. Bul Muhtar Áýezulynyń dosy – qazaq zııalylarynyń biri Eldes Omarov bolatyn. Ol bolǵan jaǵdaıdy, M.Áýezulynyń orys qyzyna úılengenin aıtady. Jasóspirim qyzdy tórtinshi anasymen kezdesý kútip tur edi.
Ahmetbek pen Qapajan Muǵamıladan aırylǵysy kelmeıdi, júregi aýyryp turyp: «Muǵash oryssha bilmeıdi., orys sheshemen qalaı jýyspaq? Oqýy ne bolmaq? Onda qazaq mektebi joq, tipti ózbekshe de bilmeıdi» – dep biraz jaılady aıtyp qalady».
Múǵamıla Muhtarqyzy bylaı dep esine alady: «Bala etip aldyq degen Qapajan sheshem jylap, oǵan men de qosylyp, ábigerimiz shyǵyp, ári-sári kúı keship qaldyq.
Men bir jaǵy osy kisilerdi qımaımyn, bir jaǵy ákemdi kórgim kelip barady – áıteýir jylap júrmin. Ákemdi qalaı jaqsy kóretinimdi aıtyp jetkizý qıyn edi. Ózinde úı joq, kúı joq, ne durys semıasy joq – osyndaı qystalań shaqta júrip maǵan ámbe áke bolyp, ámbe sheshe bolyp qaıda barsa da, baýyryna qysyp jetektep júrdi ǵoı. Jylaǵandarǵa da bermedi-aý. Óz týǵan anam – Raıhan jylady, qalyp qoısa Muhtar qaıtyp kele me dep Kámesh sheshem jylady, balamyz dep jarııalap baýyr basqan Qapajan sheshem jylady – sonda solardyń biriniń qolyna qaldyrmaı, ózi oqyp júrip, meni kóringenniń bosaǵasyna qoısa da bir áke, bir sheshe bolǵan jaqsy áke edi».
Eldes Omarov qyzdy Tashkentke alyp ketedi. Osylaısha taǵdyr kishkentaı qyzdy onyń tórtinshi anasy bolatyn áıelmen tanystyrady. Muǵamıla Muhtarqyzy: «Endigi tárbıem oryssha jalǵasty. Valentına Nıkolaevnany sheshem retinde sezine bastaǵan ýaqytta bizdiń otbasyǵa taǵy bir shataq is kelip kılikpesi barma?
1930 jyly ákem ustalyp túrmege jabylady. Aldymen Tashkent qalasynda túrmesine qamaýǵa alynyp, artynan Almaty túrmesine aýystyryldy. Qazaqtyń sorpa betine shyǵarlaryna zobalań bolyp tıgen sol naýqannyń kezinde olardyń áıelderi de qamaýǵa alyna bastaıdy. Osy sát Valentına Nıkolaevna sheshemiz Láılany alyp keýdesine basyp, Lenıngradqa jóneledi. Ótpeske amal joq. Al men bolsam, Tashkentte qalyp qoıdym. Áıteýir ákemdeı jaqsylyq jasaǵan Álkeı Marǵulan bolmaǵanda taǵdyr maǵan basqasha qaraıdy eken. Ýaqytynda qaýipti bola qalǵan «Áýezulynyń balasyn jetektep júr» degen sypsyń sózden ımenbeı Álkeı aǵa maǵan sol mezette kez-kelgenniń júregi daýalamas jaqsylyq sharapatyn tıgizip edi».
Osy kezde M.Áýezulynyń dosy Álkeı Marǵulan Muǵamılany qalaı bolǵanda da ákesine jaqynyraq bolsyn dep, Almatyǵa jibermek bolyp sheshim qabyldaıdy. Ol kezde Almatyda turyp jatqan Ahmetbek Shikibaevtyń meken-jaıyn taýyp oǵan hat jazyp Muǵamılany poıyzǵa otyrǵyzyp jiberedi. Á.Marǵulannyń «Siz de anasyz ǵoı»» dep bolǵan jaǵdaıdy atıqanyna júregi jibigen jolserik áıel kóp sózge kelmeı, qyzǵa jol boıy qamqor bolýǵa kelisedi. Biraq Almatyda qyzdy eshkim qarsy almaıdy.
«Qazirgi Almaty vokzaly ol kezde shaǵyn stanııasy dárejesindegi birdeńe. Meniń sol mańaıda jalǵyz júrgenim vokzal mılıııasynyń nazaryna ilinse kerek, ol meni shaqyryp alyp, óziniń býdkasyna otyrǵyzyp qoıdy. ...Osylaı kúte-kúte tórt-bes kún ótip ketti. Meni alǵashqy kúni kórgen mılııonerdiń kezekshiligi taǵy da aınalyp kelip qalǵan eken, ol meni kórip: «Áli otyrmysyń. Qoı, men seni kezekshiligim bitken soń aǵańa ózim alyp baraıyn. Taǵy bir kishkene tosaıyq», – dedi. Sóıtip otyrǵanda vokzal basyna kelgen bir jeńil arba ádettegilerden kóp bógeldi. Ol Álkeı aǵanyń haty qolyna endi ǵana tıgen, meni izdep kelgen Ahmetbek aǵa eken. Meni kórip Ahmetbek aǵa jylap: «Oı, janym, aman-esen jettiń be?» – dep biraz kóńil terbeıtin sózder aıtyp, mılııonerge rahmetin aıtyp, meni arbasyna otyrǵyzyp úıine alyp keldi. ...Úıde jalǵyz otyrǵan Qapajan apam meni kórip, bas salyp, qushaqtap, jylap júr. Ol kisiniń qandaı kúı keshkenin qudaı biledi, biraq meni kórgen bette ózderine bala qylyp almaq bolǵandary esine túsken bolar, analyq júregin aýyrtqan bolarmyn. Bálkim sonyń bárin oılap, «Muhtardyń balasy osy úıde turady» degen sózderdiń áserin kózine elestetken bolar, sol jylaǵannan toqtar bolmady, áıteýir birazdan keıin baryp, solyǵyn basyp, ózine-ózi keldi».
Muǵamıla taǵy da ákesiniń dosynyń úıinde tura bastaıdy. Ahmetbek pen Qapajan qyzdy óz balasyndaı kóredi. Osylaısha basqa ómir bastalady. Osy bir kez kishkentaı qyzdyń ómiriniń eń qıyn kezi bolǵan bolar. Kishkentaı qyzdyń mańdaıyna kún saıyn túrmede jatqan ákesine tamaqty jaıaý aparyp júrý jazypty: «Almatyǵa kelgende az kún ótkende, men abaqtyda jatqan jatqan abaqtyǵa baratyn boldym. ...Abaqty degeniń qalanyń shetindegi bir qabatty úlken úı eken. Onalasqan jerin, qazir Tóle bı 228, ol kúnde ıspravdom dep ataıdy. Ol – qazirgi Tastaq mıkroaýdany ornalasqan tus. Túrmeniń syrty tolǵan týysqandaryna jolyǵýǵa kelgenderdiń kezegi bolady eken. Men barǵanda meniń qandaı adamǵa kelgenimde olardyń sharýasy joq. «Kimge keldiń?» – degende «Ákeme», – deımin. Olar da meni aıaǵandaı: «I, aınalaıyn, óte ǵoı, barsyn», – dep jatatyn.
Jol ezilip batpaqtanyp jatatyn. Qysta qalanyń shetindegi abaqtyǵa tań atar-atpastan attansam, jazda saǵat 11-12 kezderinde baryp júrdim. Kóliktiń negizgi túri at-arba. Meniń jadymda saqtalyp qalǵany – arbakeshterdiń kóbi uıǵyrlar edi. Meniń jaıaý ketip bara jatqanymdy kórip, jolda kezdesken arbakeshter «Otyra ǵoı, balam», – dep meni otyrǵyzyp alatyn. Qalǵyp-shulǵyp jetetinbiz. Keıbir arbakeshter meniń kózim ilinip ketkenin kórip, meni ózderi tasyp apara jatqan qaptardyń arasynan oryn jasap, qulap qalmasyn dep soǵan ornalastyratyn.
1932 jyly 10 shildede «Soıaldy Qazaqstan» jáne «Kazahstanskaıa pravda» gazetterinde «Áýezuly Muhtardyń haty» degen atpen ákemniń maqalasy jarııalandy. Ákemniń abaqtydan bosap shyǵýyna sol jarııalanymnyń negiz bolǵandyǵy da búgingi kúnderi keńinen ashylyp aıtylyp, jazylyp júr».
VALENTINA
Ahmetbek pen Qapajan Shikibaevtar Muǵamıladan taǵy da bir ret aırylyp qala berdi. «Ahmetbek aǵa ákem abaqtydan bosap, Valentınany aldyrǵan soń, meni óz qolynda bala qylyp ustaýǵa ákeme qolqa salady, biraq ákem meni bermedi. Ahmetbek aǵa soǵan ókpeleıtin. Men Ahmetbek aǵanyń bizde qalasyń ba, qaıtesiń degenine ákem jibermegennen keıin ákem jaǵyna shyqanymmen, óz basym ol úıge jıi baryp júrdim. Qapajan sheshem men aǵanyń darhan kóńili men degende alabóten edi-aý».
Túrmeden shyqqan M.Áýezuly drama teatryna jumysqa ornalasyp Qapajan men Muǵamılany «Aýyl» atty kýrortqa demalysqa jiberedi. «Biz bir aı kýrortta bolǵan kezde ákem Lenıngradtan Valentına Nıkolaevna men men Láılany aldyrtypty».
Muhtar Áýezuly men jubaıy Valentına
«Valentına sheshem men Láıla sińlimmen kezdesip, máre-sáre boldyq ta qaldyq. Valentına sheshem jumysqa turyp, zooveterınarlyq ınstıtýtta orys tilinen sabaq berdi. Men bolsam Láılaǵa qarap júrdim. Sol mańda №8 Demıan Bednyı atyndaǵy jeti jyldyq mektep jaqyn edi. Bir jaqsysy Tashkentten keterinde Valentına sheshem maǵan alty klasty bitirdi degen qaǵazdardy alyp berip ketken edi, sol osy kezde qajetke jarady. Mektep dırektory bir orys jigiti eken. Ákem mán-jaıdy keńinen túsindirip aıtty. Ol ákemdi kórgen betten qarsy alyp: «Jetinshi klastyń jetekshisine erekshe tapsyramyn. Qyzyńyz ózi de jıi-jıi kelip konsýltatııa alyp turatyn bolady. Máseleni men tikeleı ózimniń mindetime alamyn», – dedi».
«Ákem qamaýdan shyqqannan keıingi kezeńde men óz oshaǵymyzdyń erkesi boldym desem de bolady. Valentına Nıkolaevna da eshteńeden tarshylyq jasaǵan emes, únemi qoldap, súıenish bola bildi. Men de ózimniń ol kisige bótendigimdi sezdirtpeýge tyrystym. Osylaısha ákemniń oıa alǵandary oryndalyp, ol shyǵarmashylyq iske birjola den qoıyp, úlken jumystardy qolǵa aldy».
FATIMA
«Ógeılik degenniń ne ekenin bildirtpeı ósirgen sheshelerimniń tárbıe mektebinen ótip, ómir mektebiniń ártúrli kezeńderinen tálim alyp, sóıtip men on segiz jasqa kelip qaldym». Muǵamıla pedagogıkalyq ınstıtýtty bitirgen soń Ahmetbek Shikibaevtyń aǵasynyń balasy Bókebaıǵa turmysqa shyǵady. Januıa qyzmet babyna baılanysty Qazaqstannyń túrli jerlerinde turady. Uldary Narıman men Baqtııar jáne qyzy Gúljan dúnıege keledi. Kóp jyldardan soń 1943 jyly Muǵamıla Muhtarqyzy týǵan anasy Raıhandy taýyp qolyna alady. Jazýshynyń alǵashqy jubaıy qyzynyń qolynda kúıeý balasy men nemerelerimen birge turyp jatady. Ómir bir qalypty mamyrajaı jaǵdaıǵa túsedi. Degenmen Muǵamıla taǵdyrdyń ózine taǵy bir syılyq daıyndap qoıǵanyn bilgen joq edi.
Ómir óte kúrdeli qubylys. Muhtar Áýezuly dosy Ilııas Jansúgirulynyń úıinde jıi bolyp júrgendikten aqynnyń jubaıy Fatımamen tanys bolǵan. Aqıyq aqyn «halyq jaýy» dep jala jabylyp tutqyndalǵan kezde Muhtar Áýezuly dosynyń januıasyna qolynan kelgenshe kómektesip turady. Sol kezderde jazýshy men Fatıma Ǵabıtovanyń arasynda sezim oty oıanyp dúnıege ul bala keledi.
Muǵamıla Muhtarqyzy: «Osy kezderi taǵdyr meni taǵy bir apamyz – Fatıma Ǵabıtovamen tabystyrdy. Biz onda Talǵarǵa kóship kelgenbiz. Keıde Bókeńmen, keıde ózim de jalǵyz da Almatyǵa tirshilik yńǵaıymen jıi qatynap turatynbyz. Fatıma apamyzben sondaı saparlardyń birinde tanystym. Bir-birimizdi burynnan estımiz, biraq meni kórgen bette ol birden tanydy. Kúlip: «Murataıdyń tátesi emespisiń? – dedi ol kezdeskende. Murat ta men de ákemizge qatty uqsaıdy ekenbiz. Jaqyn tanysyp, biliskennen soń men ony Talǵarǵa qonaqqa shaqyrdym. Murat baýyrym aıtqandaı-aq bizdiń Baqtııarymyzben jasty bolyp shyqty. Kókirektegi túıýli syrlar ashylyp, ótkender qozǵalyp, Fatıma men Muratty jaqsylap kúttik. «Apalar, – dedim men bir sóz arasynda. – men búgin taǵy da bir sheshemdi taýyp aldym. Al, siz bolsańyz, maǵan Murataıdaı altyn baýyr taýyp berdińiz. Ana jaqta ákemiz elin qalam arqyly ǵalam júzine tanytyp jatyr. Qıynshylyqty da az tartpaǵan bolarmyz, biraq sonyń da bir jubanyshy bolady eken. Ol myna sizder men bizderdiń kezdesip otyrǵanymyz» – dedim. Raıhan apam Murataıdy kórip, óziniń Shoqany oıyn túsip kóńili bosap qaldy. Maǵan da «sheshege toımaıtyn qarǵam-aý» – dep jatyr. Osyndaı jaǵdaılardyń barysynda men taǵy bir shesheme kezdesip, jaqyn aralasyp kettik.
Fatıma Ǵabıtova
Fatıma apa mingizgen taıym dep Murat pen Baqtııarǵa ádemi qos velosıped áperip edi, ekeýi soǵan minip alyp, Ernarǵa baryp keletin. Kelgenderinde bireýi atam aıtty dep, ekinshisi aǵam aıtty dep ózderinshe áńgimelerin aıtyp, kóńildi qaıtatyn».
Qurmetti oqyrman, men sizderdi uly jazýshy M.Áýezulynyń úlken qyzy Muǵamıla Muhtarqyzynyń ómiriniń tek keıbir ǵana betterimen tanystyrýǵa tyrystym. «Tuńǵyshy edim ákemniń» kitabynda bir januıanyń jáne búkil eldiń tarıhy jazylǵan. Muǵamıla Muhtarqyzy óziniń ákesi, uly jazýshy Muhtar Áýezulynyń qyzy degen atqa laıyq názik jandy tulǵa bola bildi. Búginde tabylýy qıyn osy bir keremet estelik kitabyn kópti kórgen Muǵamıla apamyz óz janynyń keńdigin dáleldeıtin: «El aman bolsyn, el irgesi árdaıym bútin bolsyn!» aıaqtapty.
Osy jyldyń kókteminde, naýryzdyń 18 juldyzy kúni Muǵamıla Muhtarqyzynyń týǵanyna 100 jyl toldy.
Berdaly OSPAN.
"Adyrna" ulttyq portaly
