Elimizdiń baıtaq dalasynda emes, syrtta júrgen talaı qandasymyz eńbegi men aqylyna senip, kózge túsip qazaqtyń abyroıyn asyryp júrgeni qanshama. Bul jazbama, álemniń ekinshi ekonomıkalyq derjavasy sanalatyn alyp Qytaı flotynyń eń aıbarly «Lıaonın» teńiz kemesin qazaqtyń qarakóz qyzy Jadyra Qabylqyzynyń basqaratyny túrtki boldy.
Qytaıdyń Shyńjań ólkesinde dúnıege kelip, Chanjı kolledjiniń ekonomıka jáne menedjment mamandyǵyn aıaqtaǵan Jadyra, 2015 jyly áskerge shaqyrylǵan eken.
Osy kúnderi quramynda 2 myńǵa jýyq adamy, onyń 520 ofıer, 50-ge jýyq ushaq pen tikushaqqa aerodromy bar áskerı kemeniń ushy-qıyry joq muhıtta erkin júzýi qandasymyz Jadyra Qabylqyzynyń áskerı sheberligine tıisili. Birde Jadyranyń qytaı tilshilerine bergen suqbatynda, «meniń jasymdaǵy názikjandylar kólik tizgindeıdi, al men alyp teńizde keme júrgizip, dúleı daýylmen taıtalasamyn» degeni, Jadyradaı syrttaǵy qandastyrymyz úshin kókiregimizdi tek qurmet pen maqtanysh sezimi kerneıdi.
Rasynda, keshegi 1-qyrkúıektegi Prezıdenttiń qazaq jurtyna joldaǵan Joldaýynda, sheteldegi qandastardy kóshirý, mıgraııaǵa qatysty túbegeıli ózgerister kerek ekenin basty nazarǵa aldy. Óz sózinde, qandastardyń kóship kelýine jáne ishki mıgraııaǵa qatysty saıasat túbegeıli ózgeretinin, osy oraıda, demografııalyq jáne ekonomıkalyq úrdisterdi eskerý kerektigin jetkizgen bolatyn.
Qudaı aýyzǵa salǵandaı, kásibi aldynda, dástúri men qazaqı rýhy bútin syrttaǵy qazaqty, ıaǵnı qandastarymyzdy elge myqtap tartý, óte ózekti másele ekenin qadap aıtylýda. Sebebi, Jazıradaı Mońǵolııada B737NG áýe kóligin basqaratyn Izınıs Eırveız kompanııasy áýe qozǵalysynyń ushqyshy Bek Bazylhanulynyń, Franııanyń kórikti astanasy Parıjdegi Eıfel munarasynda eńbek etetin Aısulý Tólektiń, nemese Shveıarııada turyp, Google-da jumys isteıtin Aman Ótemuratovtardyń ulttyq potensıaldary óte joǵary.
Dál osy ıdeıamen qandastardyń mańyzdylyǵyn Prezıdent Joldaýynda, «taǵy da qaıtalap aıtamyn. Elimizde eńbekqor adam, kásibı maman eń syıly adam bolýǵa tıis. Osyndaı azamattar memleketimizdi damytady» deýi beker emes.
Qazir elimizdiń sońǵy esebi boıynsha, 19 mln. 666 myńnan asyp otyr. Jyl basynan tamyzǵa deıin elge kelgender sany 9595 adamdy quraǵan. Árıne, bul san óte az. Qandastarmen tolyqqan qazaq sany 71 paıyzdy ǵana qurap otyr. Sózsiz, tıisti ákimshilik sharalarynyń pármeni kerek.
Osy ýaqytqa deıin memleket shet eldegi aǵaıynmen bes ret Jalpyqazaq Quryltaıyn ótkizdi. Kóshi-qonnyń keleli máseleleri talqylanyp, túıitkildi qareketter qolǵa alyndy. Ásirese, sońǵy bes jyldyqta «Nurly kósh» baǵdarlamasynyń kelesi damý kezeńi rettelip, arnaıy «Otandastar qory» quryldy. Ombydan bastap, Stambýl, Kıev, Bishkek, Tashkent, Berlınge deıin mádenı-iskerlik ortalyqtary ashyldy. Álbette, osy bastamalar jalǵasyn taýyp Qytaı men Iran, Aýǵanstan men Eýrodaqta ashyla berse quba-qub bolar edi.
Aıtpaqshy, aspan asty Qytaı elinde, «Úlken Qytaı» ulttyq ıdeıasy bar. Bul árbir syrttaǵy qytaılyqtyń jadynynda saqtalǵan ıdeıa, álemdik deńgeıde óziniń ekonomıkalyq-áleýmettik nátıjesin eselep berýde. Máselen, Qytaı úkimeti shet elge bilimmen, ne eńbek mıgraııasymen qonys aýdarǵan azamattaryna erekshe amanat taǵady. Barǵan eline sýdaı sińip, tastaı batsa da, uly Otanyna aqshalaı, ne saýda kelisimderimen, jańa Qytaı kvartaldaryn damytýymen bolsyn óz úlesin qosyp turýyna baǵyttaıdy. Barlyq qytaılyq osy ıdeıa negizinde ómir súredi. Buny baıqaý qıyn emes, ataqty Djekı Channyń kınolaryn saralap kórseńiz de jetkilikti.
Sóz sońyna aıtarym, osy kúnderi elimizdiń «Jańa Qazaqstan» ulttyq ıdeıasynyń kúni týyp kele jatyr. Saıası arnanyń jylǵasy osy baǵytta aǵýda. Osy rette, tilegimiz ben nıetimiz bir beıresmı sany 5-7 mıllıondyq syrttaǵy qandastardy elge tartyp, damý jolynda birge qımyldaýy - elimizdiń anaǵurlym memlekettik belesterge aıaq basýy bolmaq.
Prezıdenttiń de Joldaýdaǵy qandastar máselesine aıryqsha basymdyq berýi qarqyndy memlekettik júıeli qadamdardyń biri retinde baǵalanýy osynda.
Maqsat Jaqaý,
Facebook paraqshasynan
