Almaty qalasy Agrarlyq universitetınıŋ «Ruhani jaŋǧyru» ortalyǧynda professor Hangeldı Äbjanovpen kezdesu öttı. Būl kezdesudı «Adyrna» ūlttyq bırlestıgı Almaty qalasynyŋ Işkı saiasat basqarmasynyŋ qoldauymen jüzege asyryp jatqan «Tarihtan taǧylym» joba aiasynda ötkızdı.
Ǧalym jastarǧa qazaq halqynyŋ basyna tüsken näubetter turaly aityp berdı. Qoldan jasalynǧan aşarşylyq pen saiasi repressiialardyŋ zardaby turaly özı zerttep, mūraǧattardan tapqan köptegen qūndy derektermen bölıstı. Osy zūlmat jyldar milliondaǧan qazaqtardyŋ ömırın üzgenın, adamdardyŋ aşarşylyqtan tuǧan jerınen bosyp ketkenın, tıptı adam etın jeuge deiın barǧanyn, sol kezdegı KSRO bilıgınıŋ osynyŋ bärın bıle otyryp eşteŋe ıstegısı kelmegenın, Qazaq ziialylary qanşa hat jazsa da ortalyqtaǧy basşylardyŋ būndai eskertulerge köŋıl bölmegenın tarihşy retınde naqty dälelder keltıre otyryp äŋgımeledı. Osyndai nemqūrailyqtyŋ sebebınen bütın bır ūlttan tartyp alynǧan mal aştan qyrylyp üiılıp jatty. Tamaqtan aşyp-aryǧan halyqtyŋ sany kürt kemıdı.
Ǧalymnyŋ äŋgımesın jastar ülken yntamen tyŋdady. Hangeldı Äbjanov aşarşylyq pen saiasi quǧyn-sürgınnıŋ Qazaqstanǧa äserın aita kelıp KSRO bilıgınıŋ qazaq elıne bırneşe ret türlı auyrtpalyqtardy qoldan jasaǧanyna basa toqtaldy. Türlı ūlttardy deportasiialap Qazaqstanǧa köşıruı men tyŋ jerlerdı igeru degen maqsatpen basqa ūlt ökılderı köşkınınıŋ taǧy da bırneşe tolqynyn toǧytu maqsatynyŋ qazaqtardy öz elınde azaituǧa jetudı közdegenın aşyp aitty. Sol tyŋ jerlerı igerılgen kezde 1400 qazaq mektebınıŋ ädeiı jabylǧanyn mūraǧattan tauyp baspasöz betınde jariialaǧanyn aitty.
Jastar ǧalym aǧanyŋ KSRO bilıgınıŋ qazaq ūltyna ädeiı jasaǧan zūlymdyqtaryna halyqaralyq deŋgeide älı baǧa berılmegenın aita kelıp, alda osyndai ülken ıstı jüzege asyru kerek ekenıne jastardyŋ nazaryn basa audardy.
Öz kezegınde jastar köptegen sūraqtar qoidy. Hangeldı Äbjanov qoiylǧan sūraqtardyŋ bärıne tolyqqandy jauap berdı. Kezdesu soŋynda jastar ǧalymmen bırge estelık suretke tüstı.
Basqalarmen bölıse
otyryŋyz
