Elı ışınde astanaǧa bailanysty esımder kezdeskenımen, olardyŋ bärı bırdei elorda qūrmetıne qoiylmaǧan esımder ekenı baiqalady. Aqmola Astana atalmai tūrǧanda düniege kelgen adamdardyŋ arasynda da osyndai airyqşa attar bar. Astana künı qarsaǧynda osyndai esımderdı tügendep kördık.
Bır kezde eks-prezident Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ tuǧan künıne turalanyp belgılengen 6 şılde – qazır Astana künı. Ūlttyq statistika biurosynyŋ mälımetınşe, elımızde Astana esımdı 24 adam tūrady. Onyŋ ışınde jeteuı – äiel adam. Bas qalanyŋ qūrmetıne säbilerın Astanai, Bäiterek, Nūrastan, Astanäli dep ataǧandar da bar. Al keibır adamdardyŋ esımı astananyŋ «Astana» atalu nauqanymen bailanysty emes bolyp şyqty.
«Adyrna» tılşısı erekşe esımdı jandarmen tıldesıp, olardyŋ atynyŋ artynda qandai oqiǧa jatqanyn, qoǧamda qalai qabyldanatynyn sūrap kördı.
ASTANA QŪRMETINE QOIYLMAǦAN ASTANA
Astana Alpysbaiūly – Türkıstan oblysynyŋ tumasy. Ol öz esımı astananyŋ qūrmetıne qoiylmaǧanyn aitady.
«Men 1993 jyly düniege keldım. Ol kezde elordamyz älı Astana dep atalmaǧan edı. Būl esımdı maǧan äkem bergen. Aituynşa, atamnyŋ ekı ınısı soǧysta erlıkpen qaza tapqan. Bıreuınıŋ esımı Astana eken. Otbasymyzda sol kışı atamyzdyŋ esımı ūmyt qalmasyn, ūrpaǧy onyŋ atyn jalǧastyrsyn degen nietpen äkem maǧan osy esımdı qoiypty. 1998 jyly Aqmola resmi türde Astana atalyp, jaŋa elordanyŋ däuırı bastaldy. Al men üşın «Atamnyŋ esımın arqalap jürmın» degen oi ışkı jauapkerşılıkke ainaldy. Būl atqa kır keltırmeu — menıŋ ömırlık ūstanymym»,- deidı ol.
Qazırgı taŋda Astana Şymkent qalasyndaǧy «Qyzǧaldaq» saraiynda jūmys ısteidı. Erekşe esım iesı – «H Faktor» jobasynyŋ jeŋımpazy, bırneşe halqaralyq jobalardyŋ laureaty.
«Esımımdı estıgen adamdar änşı bolǧannnan soŋ özıne laqap at oilap tapqan dep oilaidy. Senbei jatatyndary da bar. Şyny kerek, atym özıme erekşe ūnaidy. Köp adamnyŋ esınde qaluyma da äser etetın siiaqty. Men esımımdı maqtan tūtamyn», - deidı talant iesı.
ELORDANYŊ ATTASY
Al atyraulyq Astanai Temırova 1998 jyly 10 mausymda ömırge kelgen. Osy sebeptı de onyŋ esımı bas qalamyzdyŋ qūrmetıne qoiylǧan.
«1998 jyly 10 mausymda bükıl el elordanyŋ tūsaukeser toiyn atap ötıp jatqanda, men düniege kelgen ekenmın. Sol künı perzenthanada jatqan anama audanymyzǧa tanymal tūlǧa Maqsym Eleuovten aşyq hat kelıptı. Ol hatynda ata-anama säbilerınıŋ esımın elordamyzben bırge ösıp-örkendesın degen nietpen Astanai dep qoiudy ūsynatynyn jazǧan. Ata-anam būl ūsynysty alǧaşynda qyzyq körıp, äjemmen aqyldasqan. Äjem öz rūqsatyn bergennen soŋ maǧan azan şaqyryp at qoiǧan eken», - deidı aru.
Ol Astana künınıŋ ömırınde eleulı röl alatynyn atap öttı.
«Bas qalamen bırge täi-täilap, bırge ösıp kelemız. Osy 27 jylda elorda da, men de öz jolymyzdy tabuǧa ūmtyldyq. Sondyqtan būl kün – men üşın özımdı tarihtyŋ bır bölşegı ekenımdı sezındıretın kün ärı bıregeilıgımnıŋ belgısı. Astanai – būl menıŋ atym ǧana emes, ol menıŋ ömırımnıŋ bır bölşegı, tarihym, daralyǧym. Kışkentai kezımde esımıme kışkene yŋǧaisyzdanatynmyn, qazır, kerısınşe, boiymdy maqtanyş kerneidı. Basqa esımdı elestetu de qiyn. Atym arqyly elordamen, elımmen bailanysymdy sezınemın», - dep pıkır bıldırdı Astanai.
ATYRAULYQ ASTANÄLI
Atyrauda tuǧan Astanälı Aidosūly 10 mausym – alǧaş elorda astana retınde älemge tanystyrylǧan künı dünie esıgın aşqan.
«Men ömırge kelgen künı äkem süiınşı sūrap, özınıŋ naǧaşy atasyna barǧan eken. Sol sätte atam teledidardan Astana künıne arnalǧan jaŋalyqty körıp otyryp, şöberesınıŋ esımı Astana bolsyn degen şeşım qabyldapty. Köp ūzamai özınıŋ qūdasyna, iaǧni menıŋ äkemnıŋ atasyna habarlasyp, şöberesıne esım oilastyryp qoiǧanyn aitqan. Al ol kısı qarsylyq tanytpai, esımnıŋ soŋyna «älı» degen sözdı qosudy ūsynǧan. Osylaişa, jaqyndarymnyŋ aqyldasuymen menıŋ atym Astanälı boldy. Būl esım – men üşın tarihy bar, otbasymnyŋ jylulyǧy men eldıŋ estelıgı toǧysqan bıregei belgı», - deidı ol.
Qazırgı taŋda Astanälı Almaty qalasynda tūrady. Fotografiia salasynda qyzmet ıstep jürgen ol esımıne köpşılıktıŋ taŋdanyspen qaraitynyn jasyrmady.
«Esımımdı alǧaş estıgen adamdar köbıne taŋǧalyp jatady. «Mūndai esımdı alǧaş estıp tūrmyz», «Qyzyq eken», «Qalai qoiyldy?» dep sūraidy. Atym bırden este qalatyn, erekşe bolǧandyqtan, adamdardyŋ qyzyǧuşylyǧyn tudyrady. Tolyq nūsqada aitatyndar sirek, bıraq özıme būl esım qatty ūnaidy. Būl esım menı basqalardan erekşelendırıp tūrady. Özımdı tanystyrǧanda erekşe esım arqyly este qalamyn dep oilaimyn. Atym maǧan jauapkerşılıkpen ömır süruge, ünemı alǧa ūmtyluǧa şabyt beredı», - deidı ol.
1935 JYLY TUǦAN ASTANABEKTIŊ ŪRPAǦY NE DEIDI?
Elordanyŋ atymen attas alǧaşqy esımderdıŋ bırı – Astanabek. Būl turaly Türkıstan oblysynyŋ tūrǧyny Ainūr Qūttyhanova aitty.
«Äkem Astanabek Qūttyhanūly 1935 jyly Türkıstan oblysy Şardara audanynda düniege kelgen. Bır üidıŋ jalǧyz ūly bolǧan äkemnıŋ esımın 103 jasqa kelgen keiuana ǧūmyr jasy ūzaq bolsyn degen nietpen qoiǧan eken. Būryn-soŋdy respublikada būndai atty eşkımge bermegen. Qazır, ärine, elordamyzdyŋ qūrmetıne qoiylǧan esımderdıŋ qarasy köbeidı ǧoi. Äuletımızben äkemızdıŋ atyn maqtanyşpen aitamyz. Ol kısı 1998 jyly ömırden ozdy. Tırı bolsa, äkem biyl 90 jasqa keler edı. Bälkım, Astana künın de toilap, mäz-meiram bolar ma edık», - deidı Ainūr Qūttyhanova.
Diana Asan
«Adyrna» ūlttyq portaly
