اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ جەكسەنبى كۇنى ۋكرايناعا جاسالعان جاپپاي سوققىدان كەيىن رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير ءپۋتيندى قاتتى سىنعا الدى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى ۆۆس-گە سىلتەپ.
بۇل شابۋىلدا 12 ادام قازا تاپقان. ترامپ بۇعان دەيىن دە ءپۋتيننىڭ ارەكەتتەرىن ايىپتاعان بولاتىن، ال بۇل جولعى مالىمدەمەسى ىستامبۇلدا باستالعان بەيبىت كەلىسسوزدەر اياسىندا ايتىلدى.
«مەن ءپۋتيننىڭ جاساپ جاتقان ىسىنە نارازىمىن. ول كوپ ادامدى ءولتىرىپ جاتىر، مەن ونىڭ باسىنا نە تۇسكەنىن بىلمەيمىن، بۇل نە سۇمدىق؟ مەن ونى بۇرىننان تانيمىن، ارقاشان جاقسى قارىم-قاتىناستا بولعانبىز، بىراق ول قالالارعا زىمىران اتىپ، ادامداردى ءولتىرىپ جاتىر، بۇل ماعان مۇلدە ۇنامايدى»، دەگەن ترامپ.
ترامپ رەسەيگە قارسى سانكتسيالاردى كۇشەيتۋ مۇمكىندىگىن دە قاراستىرىپ جاتقانىن ايتتى.
اقش پرەزيدەنتىنىڭ بۇل مالىمدەمەسى سوعىستىڭ باسىنان بەرگى ەڭ ءىرى سوققىدان كەيىن جاسالدى. شابۋىل كەزىندە كيەۆ پەن باسقا دا قالالاردا 12 ادام قازا تاۋىپ، ونداعان ادام جاراقاتتاندى.
ترامپ ءپۋتيندى Truth Social جەلىسىندە دە سىنعا الدى.
«مەن ارقاشان رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن جاقسى قارىم-قاتىناستا بولدىم، بىراق ول وزگەرىپ كەتكەن سياقتى. ول ديۋانا! ول ادامداردى بەكەردەن-بەكەر ءولتىرىپ جاتىر. مەن تەك ساربازدار تۋرالى عانا ايتىپ تۇرعان جوقپىن. زىمىراندار مەن دروندار ۋكراينا قالالارىن ەش سەبەپسىز اتقىلاپ جاتىر. مەن ارقاشان ونىڭ تەك ۋكراينانىڭ ءبىر بولىگىن ەمەس، ءبارىن قالايتىنىن ايتىپ ءجۇردىم. قازىر ءبىز سونىڭ دالەلىن كورىپ وتىرعان سەكىلدىمىز. بىراق ەگەر ول سولاي ەتسە، بۇل رەسەيدىڭ كۇيرەۋىنە اكەلەدى!» - دەدى ترامپ.
كرەملدىڭ وكىلى دميتري پەسكوۆ BBC سۇراعىنا جاۋاپ بەرە وتىرىپ، اقش پرەزيدەنتىنىڭ بۇل مالىمدەمەسىن ەموتسيالىق رەاكتسيا دەپ اتادى. ونىڭ ايتۋىنشا، ماسكەۋ ترامپقا رەسەي مەن ۋكراينا اراسىنداعى كەلىسسوزدەردىڭ باستالۋىنا كومەكتەسكەنى ءۇشىن العىس بىلدىرەدى.
«بۇل - وتە جاۋاپتى ءسات. بارلىعى دا ەموتسيونالدى كۇيدە ەكەنى انىق. ءبىز بۇكىل رەاكتسيانى مۇقيات باقىلاپ وتىرمىز. پرەزيدەنت پۋتين ەل قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قاجەتتى شەشىمدەر قابىلدايدى»، - دەدى پەسكوۆ.
ترامپ بۇعان دەيىن دە ءپۋتيندى قاتتى سىنعا العان بولاتىن. بۇل - ونىڭ رەسەي جانە اقش پرەزيدەنتتەرى اراسىنداعى 19 مامىردا وتكەن ءۇشىنشى تەلەفون سويلەسۋدەن كەيىنگى العاشقى اشىق ءارى قاتاڭ مالىمدەمەسى.
ايتا كەتسەك، 16 مامىردا رەسەي مەن ۋكراينا اراسىنداعى العاشقى بەيبىت كەلىسسوز ىستامبۇلدا ءوتتى. كەزدەسۋدىڭ جالعىز ناتيجەسى – 25 مامىردا جۇزەگە اسقان «1000 ادامعا – 1000 ادام» فورمۋلاسى بويىنشا تۇتقىندار الماسۋ بولدى. كەلىسسوزدەردىڭ ەكىنشى كەزەڭى قاشان جانە قايدا وتەتىنى بەلگىسىز.
ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي ءپۋتيندى كەلىسسوز جۇرگىزۋدەن باس تارتىپ، سوعىستى جالعاستىرىپ جاتىر دەپ ايىپتادى. ترامپ ءوز جازباسىندا تەك ءپۋتيندى عانا ەمەس، زەلەنسكيدى دە سىنعا الدى.
«ول نە ايتسا دا، تەك پروبلەمالار تۋعىزادى. ماعان بۇل ۇنامايدى. بۇل سوعىس - مەنىڭ سوعىسىم ەمەس. بۇل — زەلەنسكيدىڭ، ءپۋتيننىڭ جانە بايدەننىڭ سوعىسى. مەن تەك ۇلكەن ءارى سۇمدىق ءورتتى سوندىرۋگە تىرىسىپ ءجۇرمىن»، - دەپ جازدى اقش پرەزيدەنتى.
Wall Street Journal گازەتىنىڭ جازۋىنشا، وتكەن اپتادا ەۋروپالىق ەلدەردىڭ باسشىلارىمەن تەلەفون ارقىلى سويلەسكەن ترامپ رەسەيدىڭ بۇل سوعىستا جەڭىپ جاتقانىنا سەنىمدى ەكەنىن بىلدىرگەن ەدى.
Axios باسىلىمى دا ترامپتىڭ جاڭا سانكتسيالار ەنگىزۋگە قارسى ەكەنىن حابارلاعان. ونىڭ پىكىرىنشە، پۋتين كەلىسسوزدەرگە كەلىسكەندىكتەن، قازىرگى ۋاقىتتا سانكتسيانى كۇشەيتۋگە بولمايدى.
اق ءۇي وكىلى Axios-قا ترامپ ەشقاشان سوعىس قيمىلدارىن توقتاتۋ كەلىسسوزدەرگە دەيىنگى شارت بولۋى ءتيىس دەپ كەلىسپەگەنىن ايتقان.
24 ساۋىردە كيەۆكە جاسالعان شابۋىلدان كەيىن ترامپ Truth Social پاراقشاسىندا:
«مەن رەسەيدىڭ كيەۆكە جاساعان سوققىلارىنا نارازى بولدىم. بۇل قاجەت ەمەس. ۆلاديمير، توقتا! ءار اپتا سايىن بەس مىڭ سارباز قازا تابۋدا. كەلىسىمگە كەلەيىك!» - دەپ جازعان.
ناۋرىز ايىنىڭ سوڭىندا NBC News ارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا ترامپ ءپۋتيننىڭ زەلەنسكيدىڭ لەگيتيمدىگىن جوققا شىعارۋعا تىرىسقانىنا «اشۋلى ءارى ىزا بولعانىن» ايتقان. ەگەر رەسەيمەن كەلىسسوز جۇرگىزۋ مۇمكىن بولماسا، رەسەيدىڭ بۇكىل مۇنايىنا قوسىمشا باج سالىعى ەنگىزىلەتىنىن ەسكەرتكەن.
