استاناداعى ساكەن سەيفۋللين مۋزەيىندە اقىن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان يگى ءىس-شارا ءوتتى. شاراعا اقىن شىعارماشىلىعىن زەرتتەپ جۇرگەن عالىمدارمەن قاتار، اقىن-جازۋشىلار، قوعام قايراتكەرلەرى، جۋرناليستەر، انشىلەر قاتىستى
س.سەيفۋللين مۋزەيىنىڭ ديرەكتورى، بەلگىلى اقىن، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى نەسىپبەك ايتۇلى ساكەن جايلى كىتاپتىڭ جارىققا شىعۋى مەن اقىن ءمۇسىنىنىڭ جاسالۋى جايلى توقتالدى.
"قاراشاڭىراقتا ۇلى اقىن ساكەننىڭ رۋحىنا ارنالعان كوپتەگەن شارالار ءوتىپ جاتىر. بۇگىن ءۇش شارا وتكىزەيىك دەپ وتىرمىز. ءبىرىنشىسى – ساكەننىڭ فارفوردان جاسالعان ءمۇسىنىنىڭ اشىلۋ سالتاناتى. ەكىنشىسى – «تار جول، تايعاق كەشۋ» رومانىنا تەكستولوگيالىق تالداۋ. بيىل ءۇشىنشى جىل «سىر ساندىق» سەرياسىمەن كىتاپتار شىعارىپ جاتىرمىز. ءبىرىنشى كىتاپ «كورگەندەردىڭ كوزىمەن، ساكەننىڭ سالعان ىزىمەن» دەگەن اتاۋمەن جارىق كوردى. ەكىنشى كىتاپتى ساكەندى زەرتتەۋشى ۇلى عالىم تۇرسىنبەك كاكىشۇلى اعامىز تۋرالى ەستەلىكتەردى جيناقتاپ، ول كىسىنىڭ ومىردەن وتكەنىنىڭ ءبىر جىلدىعى قارساڭىندا شىعاردىق. ودان كەيىنگى ءۇشىنشى كىتاپ «تار جول، تايعاق كەشۋدىڭ» تەكستولوگيالىق تالداۋ كىتابىنىڭ بوياۋى ءالى كەپكەن جوق، كەشە عانا قولىمىزعا الدىق. «تار جول، تايعاق كەشۋدىڭ» العاشقى نۇسقاسى مەن كەيىن باسپا بەتىن كورگەن نۇسقالارىنىڭ اراسىندا كوپتەگەن وزگەرىستەر بولعان. تۇپنۇسقا مەن كەيىن جاريالانعان كىتاپتاردىڭ اراسىندا ايىرماشىلىق بار. سونى سارالاپ، ءبىزدىڭ قىزدارىمىز 2 جىل وتىردى، كوپ ەڭبەك ءسىڭىردى، ايىرماشىلىعىن انىقتادى. ءبىر كىتاپ بولادى دەپ ويلاعان ەدىك. ءبىر كىتاپقا سىيماي قالدى. سوندىقتان جارتىسىن بيىل، كىتاپتىڭ جالعاسى «سىر ساندىقتىڭ» ءتورتىنشى كىتابى بولىپ كەلەسى جىلى شىعادى. كىتاپتىڭ اڭداتپاسىن جازعان – ەركەگۇل ارىققاراقىزى، العىسوزىن ۇلكەن عالىم، ساكەنتانۋشى كۇلاش احمەتوۆا جازدى. كىتاپقا ورالباي ابدىكارىموۆ پەن ساكەن سەيفۋللين دەمەۋشىلىك جاسادى", - دەيدى نەسىپبەك ايتۇلى.
ساكەن سەيفۋلليننىڭ فارفوردان جاسالعان ءمۇسىنىن قوعام قايراتكەرى ورالباي ابدىكارىموۆ پەن مۋزەيدىڭ العاشقى ديرەكتورى روزا اسىلبەكوۆا اشتى. ءمۇسىن اقىننان اينىمايدى، كوستيۋمىنە دەيىن اينىتپاي سالىپ، سىرتىنان قازاقي شاپان كيگىزگەن ەكەن. شاراعا جينالعان قاۋىمنىڭ ۇزاق قول شاپالاقتاپ قۇرمەت كورسەتكەنىنەن-اق ءمۇسىننىڭ كوپشىلىكتىڭ كوڭىلىنەن شىققانىن بايقاۋعا بولادى. بۇل ويدى ساكەنتانۋشى عالىم كۇلاش احمەتوۆا دا قۇپتادى.
"ساكەننىڭ ەسكەرتكىشى الاش ازاماتتارىنىڭ، قازاقتىڭ ۇلكەن تۇلعالارىنىڭ ىشىندە كوپ قالالاردا قويىلدى. سونىڭ ىشىندە ساكەن مۋزەيىنىڭ اۋلاسىندا ءبىر ەسكەرتكىش، ىشىندە ءبىر ەسكەرتكىش بولىپ تۇرسا، ارتىق ەتپەيدى. بۇل ناعىز ساكەننىڭ ساكەن ەكەنىن كورسەتەتىن ەسكەرتكىش ەكەن. مۇنى نەسىپبەك ايتۇلىنىڭ مۋزەيدى باسقارىپ وتىرعان جىلدارداعى جەمىستى ەڭبەگىنىڭ ءبىر پاراسى دەپ بىلەمىن. ۇرپاققا مۇرا بولىپ قالاتىن شىن مانىندەگى رۋحاني مۇرا بولسا، سول رۋحاني دۇنيەنىڭ ءبىرى – وسى ەسكەرتكىش", - دەدى كۇلاش احمەتوۆا.
بۇدان كەيىن «تار جول، تايعاق كەشۋ» رومانىنىڭ تەكستولوگيالىق ماتىنىنە تالداۋ جاسالعان كىتاپتىڭ تۇساۋىن اتاقتى جازۋشى، قوعام قايراتكەرى سۇلتان ورازالين مەن ساكەنتانۋشى عالىم كۇلاش احمەتوۆا كەستى. تۇساۋكەسەردەن كەيىن ءسوز العان جازۋشى سۇلتان ورازالين ساكەن ەسكەرتكىشىنىڭ ءساتتى شىققانىن ايتتى.
ء"دال مىنانداي ەسكەرتكىشتى وسىعان دەيىن كورگەنىم جوق. ساكەننىڭ شىن تۇلعاسى، ناعىز بەينەسى وسى ەسكەرتكىش ارقىلى جارقىن كورىنگەندەي. وسىندا كەلەردە باسىن قويىپ قويا ما، كەۋدەسىنە دەيىن مۇسىندەي مە دەپ كەلىپ ەدىم. قازىرگى ەسكەرتكىشتەر سونداي عوي. مىناۋ ءبىر توسىن نارسە ەكەن. قۇتتى بولسىن!", – دەدى ءمۇسىن جايلى جىلى لەبىزىن بىلدىرگەن جازۋشى.
ال ساكەن مۇراسىنا جاناشىرلىق تانىتىپ جۇرگەن قوعام قايراتكەرى ورالباي ابدىكارىموۆ ساكەننىڭ ارتىندا قالعان مۇراسىنىڭ تۇگەندەلۋىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.
"كىتاپتىڭ قۇندىلىعى – سول زاماننىڭ ەشقانداي قوسپاسىز تۋرا كورىنىسى. «تار جول، تايعاق كەشۋ» – قازاق ادەبيەتىندەگى مەمۋارلىق ءبىرىنشى رومان. ءارتۇرلى ساياسي يدەولوگياعا بايلانىستى وزگەرتۋلەر ەنگىزىلگەن، كەيبىر تۇستارى الىنىپ تاستاعان ەدى. ال ەندى قاز-قالپىندا، سول كۇيى جاريالانىپ وتىر. قازىرگى ۇرپاق وتكەن زاماننىڭ ناعىز اقيقاتىن وسى كىتاپتان وقيتىن بولادى دەپ ويلايمىن", - دەدى ورالباي ابدىكارىموۆ.
بۇكىل ءومىرىن ساكەنگە ارناپ، ساكەننىڭ مۋزىكالىق مۇراسىن زەرتتەپ، كىتاپتار جازىپ، اندەرىن ناسيحاتتاپ جۇرگەن سەرىك وسپانوۆتىڭ 60 جىلدىق مەرەيتويى دا اتالمىش شارا قارساڭىنا ءدال كەلگەن ەكەن. مۋزەي ديرەكتورى مەرەيتوي يەسىنە شاپان جاۋىپ، ارنايى قۇتتىقتادى. وسىلاي ساكەنگە قۇرمەت كورسەتىپ جۇرگەن ازاماتتىڭ وزىنە دە قۇرمەت كورسەتىلدى.
بۇدان كەيىن ءسوز العان بەلگىلى ءانشى قايرات بايبوسىنوۆ ەسكەرتكىش تۋرالى «ساكەننىڭ وزىنەن اۋمايدى، تەك بويى نەسىپبەككە ۇقساپ كەتىپتى» دەپ ازىلدەپ، مۋزەي قورىنا ۇستازدارىنان ۇيرەنگەن، جان-جاقتان جيناعان اندەرىنىڭ ءسوزى جاريالانعان كىتاپتى سىيعا تارتتى.
س.سەيفۋللين مۋزەيىنىڭ العاشقى ديرەكتورى روزا اسىلبەكوۆا ۇلىلارىمىزدىڭ اماناتىنا ادالدىق جونىندە اڭگىمەلەسە، ءداستۇرلى ءانشى، اكتەر، قانات ءجۇنىسوۆ اقىننىڭ تۇلعاسى تۋرالى، اقىن باۋىرجان قاراعىزۇلى ساكەن سەيفۋللين مۇراسىنىڭ "ادەبيەت پورتالىنداعى" ناسيحاتى الداعى ۋاقىتتا قالاي ءوربيتىنى جونىندە ايتىپ، اعا بۋىننىڭ ىقىلاسىنا بولەندى.
baq.kz
