جۇمىسى قاۋىپتى مامانداردىڭ بۇرىنعى زەينەت جاسىن قايتارۋ قاجەت. ءدال وسىنداي ۇسىنىسپەن «اق جول» فراكتسياسىنىڭ اتىنان ءماجىلىس دەپۋتاتى ماقسات رامانقۇلوۆ قر ۆيتسە-پرەمەرى ەرالى توعجانوۆقا ءوز ساۋالىن جولدادى.
جاقىندا قاراعاندىداعى «اباي» شاحتاسىندا كەنشىلەردىڭ قازا تاپقانى بارلىعىمىزعا بەلگىلى. «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسى قازا بولعانداردىڭ تۋعان-تۋىستارى مەن جاقىندارىنا كوڭىل ايتادى جانە زارداپ شەككەندەردىڭ تەزىرەك ساۋىعىپ كەتۋىن تىلەيدى.
بۇل ماسەلە جۇزدەگەن مەتر جەر استىندا نەمەسە ىستىق مەتاللۋرگيالىق پەشتەردە جۇمىس ىستەيتىن ادامدارعا، اتاپ ايتقاندا بۇرىن «1-ءتىزىم جانە 2-ءتىزىم» بويىنشا زەينەتاقىمەن قامتاماسىز ەتۋگە قۇقىعى بار قاۋىپتى جانە اسا قاۋىپتى كاسىپتەردىڭ بارلىق وكىلدەرىنە الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىك ماسەلەسىن تاعى دا كۇشەيتتى.
ماسەلە تەك قازا تاپقانداردىڭ وتباسىلارىنا تولەمدەر مەن وتەماقىلاردا عانا ەمەس، ولاردىڭ جاقىندارىن ەندى ەشقانداي اقشا قايتارا المايدى.
ماسەلە قانداي دا ءبىر اپاتسىز-اق، وسى قاۋىپتى كاسىپپەن اينالىساتىن جۇمىسشىلاردىڭ كوپشىلىگى زەينەتكەرلىك جاسقا جەتپەي-اق ءتۇرلى سىرقاتتارمەن اۋرۋلارىندا جانە ءوز ماماندىعى بويىنشا جۇمىس ىستەۋ قابىلەتىن جوعالتىپ، ءتىپتى كوپشىلىگى زەينەتكەرلىك جاسقا دەيىن ءومىر سۇرمەۋىندە.
وسىعان بايلانىستى «اق جول» دەپۋتاتتىق فراكتسياسى 1 جانە 2-تىزىمدەرگە سايكەس شاحتەرلەر، مەتاللۋرگتەر جانە باسقا دا كاسىپتەر ءۇشىن زەينەتكە شىعۋ جاسىن قايتارۋ قاجەت دەپ سانايدى.
بۇرىن ءبىزدىڭ ارىپتەستەرىمىزدىڭ وسىعان ۇقساس ساۋالىنا ەڭبەك مينيسترلىگى زياندى ەڭبەك جاعدايلارىندا جۇمىس ىستەيتىن ازاماتتار زەينەتاقى اننۋيتەتىن 40 جاستان پايدالانا الادى، بۇل رەتتە وسىنداي شارتتار بويىنشا تولەمدەر 50 جاستان باستالادى دەپ جاۋاپ بەرگەن بولاتىن.
رەسمي سايتتاعى اقپاراتقا سايكەس، 40 جاستان كەيىنگە قالدىرىلعان زەينەتاقى اننۋيتەتى ءۇشىن (50 جاستان باستاپ تولەمدەردىڭ باستالۋىمەن) مينيمالدى جەتكىلىكتىلىك شەگى بۇگىنگى كۇنى 6 ملن تگ دەپ بەلگىلەندى، بۇل 5 جىل ۇزدىكسىز كاسىبي زەينەتاقى اۋدارىمدارى بولعان جاعدايدا عانا مۇمكىن.
سونىمەن قاتار، اعىمداعى جىلدىڭ 1 ساۋىرىنەن باستاپ بجزق-دا قاۋىپتى ءوندىرىس قىزمەتكەرلەرى ءۇشىن جوعارى زەينەتاقى تولەمدەرى كوزدەلگەن جاڭا ادىستەمە ەنگىزىلدى.
الايدا، بۇل ادىستە بىرقاتار ماڭىزدى ساتتەر ەسكەرىلمەگەن.
بىرىنشىدەن، اعىمداعى جىلعى 1 قازانداعى جاعداي بويىنشا مىندەتتى زەينەتاقى جارنالارى بويىنشا ازاماتتاردىڭ جيناقتارىنىڭ ورتاشا سوماسى شامامەن 1 ملن 170 مىڭ تەڭگەنى قۇرايدى; مىندەتتى كاسىپتىك زەينەتاقى جارنالارى بويىنشا جيناقتاردىڭ ورتاشا سوماسى – 658 مىڭ تەڭگەگە جۋىق.
جيناقتاۋشى زەينەتاقى جۇيەسى 22 جىلدان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقانىن، ياعني 18 جاستان باستاپ زەينەتاقى جيناقتارىن جاساي باستاعاندار بۇگىندە 40 جاستا ەكەنىن ەستە ۇستاعان ءجون. بۇل ورتاشا ەڭبەككە قابىلەتتى جاس. كورىپ وتىرعانىمىزداي، ورتاشا سوما اننۋيتەتكە شىعۋ ءۇشىن جەتكىلىكتى سومادان شامامەن 3 ەسەگە از.
ەكىنشىدەن، ءتىپتى تالاپ ەتىلەتىن سومانى جيناقتاپ جانە 40 جىلدا اننۋيتەت بويىنشا شىعىپ (ال زياندى جانە اسا زياندى ماماندىقتار ءۇشىن مۇنداي قاجەتتىلىك ءجيى بولادى) - بۇل ادام زەينەتاقى الا باستاعانعا دەيىن، كاسىپتىك اۋرۋلارى بار ادام تاعى 10 جىل قاي قاراجاتقا ءومىر ءسۇرۋى ءتيىس؟
ۇشىنشىدەن، ەگەر بۇل ادامدار سول جاسقا دەيىن ءومىر سۇرمەسە، ۋادە ەتىلگەن «جوعارى تولەمدەردىڭ» قاجەتى نەدە؟
قىزمەتكەرلەردىڭ وسى ساناتى ءۇشىن زەينەتاقى جاسىن تومەندەتۋدەن باس تارتۋدى دالەلدەي وتىرىپ، مەملەكەتتىك ورگاندار مۇنداي شەشىم قابىلداۋ ءۇشىن ونداعان ميلليارد تەڭگە قاجەت ەكەنىن ايتادى.
سونىمەن قاتار، ەسەپ كوميتەتى جىل سايىن سول بيۋدجەت قاراجاتىنىڭ ونداعان ەمەس، جۇزدەگەن ميللياردقا ءتيىمسىز شىعىستارىن انىقتاۋدا.
شەنەۋنىكتەر دەنساۋلىعىنان ايىرىلىپ جاتقان وسى ادامداردىڭ ەڭبەگىنە مەملەكەتتىڭ كىرىسى تىكەلەي تاۋەلدى ەكەنىن ۇمىتىپ كەتەدى.
قانداي دا ءبىر سەبەپتەرمەن ەڭبەك مينيسترلىگى دەپۋتاتتاردىڭ تالاپتارىن جوققا شىعارادى جانە قولايلى نۇسقالاردى ىزدەمەيدى. مىسالى، قاجەتتى شىعىنداردى ازايتۋعا اكەلەتىن وسى تىزىمدەردى قايتا قاراۋ جانە قىسقارتۋ ارقىلى.
ءبىزدىڭ ويىمىزشا، مەملەكەت ادال قىزمەت ەتەتىن، ەڭبەگى مەن ەنەرگياسى ءبىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ تىرەگى بولعان جۇمىسشى ادامعا نەمقۇرايلى قارامايتىنىن دالەلدەۋ كەرەك. «اق جول» فراكتسياسى 1 جانە 2-تىزىمدەر ءۇشىن زەينەتاقى جاسىن قايتارۋدى تالاپ ەتەدى جانە ۇكىمەت پەن بجزق-نىڭ وسى ماسەلەگە بايلانىستى بارلىق ەسەپتەرىن تالقىلاۋعا دايىن.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
