ايدانا اۆگۋست – امەريكالىق مەكتەپتە تەگىن ءبىر جىل ءبىلىم الۋ مۇمكىندىگىنە يە بولعان قازاق قىزى، «Flex» حالىقارالىق باعدارلاماسىنىڭ ءفيناليسى.
نۇر-سۇلتان قالاسىنداعى №9 «زەردە» مامانداندىرىلعان مەكتەبىنىڭ 11-سىنىپ وقۋشىسى بيىلعى وقۋ جىلىن اقش-تىڭ ايداحو شتاتىندا جالعاستىرىپ جاتىر.
– ايدانا، «Flex» باعدارلاماسى تۋرالى قايدان ەستىدىڭىز؟ بايقاۋ قانداي كەزەڭدەردەن تۇرادى؟
– ءبىر تانىسىم 2019 جىلى وسى باعدارلامانىڭ ءفيناليسى اتانعان ەدى. شىنى كەرەك، الەۋمەتتىك جەلىدەن ونىڭ امەريكالىق ءومىرىن كورىپ، قاتتى قىزىقتىم. سودان «Flex»-ءتى زەرتتەپ، اقپارات جيناي باستادىم. تولىقتاي اقش ۇكىمەتى قارجىلاندىراتىن The Future Leaders Exchange Program باعدارلاماسى ارقىلى كەز كەلگەن قازاقستاندىق امەريكادا تەگىن وقىپ، شاكىرتاقى الا الادى. كونكۋرستىق ىرىكتەۋ ءۇش كەزەڭنەن تۇرادى. بيىل ول كوروناۆيرۋستىق پاندەمياعا بايلانىستى قاشىقتان وتكىزىلدى. انكەتانى ais.americancoucils.orgسايتى ارقىلى تولتىردىق. ى كەزەڭدە 3 تاقىرىپ بويىنشا ەسسە جازدىق. تاپسىرمانى ورىنداۋ ءۇشىن ءار قاتىسۋشىعا بىرنەشە كۇن ۋاقىت بەرىلدى. ءىى كەزەڭ اعىلشىن ءتىلى دەڭگەيىن انىقتاۋعا ارنالعان. ال سوڭعى كەزەڭدە ساۋالنامانى تولتىرىپ، قازىلار القاسىمەن سۇقبات قۇردىق. كامەرا قاتىسۋشىلاردى قاتاڭ باقىلاۋعا العاندىقتان، كوشىرۋگە ەشقانداي مۇمكىندىك بولمادى. بىلايشا ايتقاندا، بارلىعى ادىلەتتى بولدى. بايقاۋ ناتيجەلەرى، ادەتتە، مامىر ايىندا جاريالانادى.
– ەمتيحاننان ءساتتى ءوتۋ ءۇشىن اعىلشىن ءتىلىن قاي دەڭگەيدە ءبىلۋ كەرەك؟
– قاتىسۋشى از دا بولسا ويىن جەتكىزە الۋى ءتيىس. قۇجات تاپسىرۋ كەزىندە مەنىڭ اعىلشىن ءتىلىن ءبىلۋ دەڭگەيىم ورتاشا كورسەتكىشتەن جوعارى (upper-intermediate) بولدى.
– بۇل باعدارلامانىڭ ءفيناليسى اتانۋ قانشالىقتى قيىن؟
– جىل سايىن وعان كوپتەگەن وقۋشى قاتىساتىندىقتان، باسەكەلەستىك بار. قابىلداۋ دەڭگەيى شامامەن 2.6%-دى قۇرايدى. سول سەبەپتى فيناليست اتانۋ وڭاي بولدى دەپ ايتا المايمىن. مىندەتتى تۇردە ەڭبەكتەنىپ، ىزدەنۋ قاجەت.
– امەريكاداعى ءومىرىڭىز جايلى ايتىپ وتسەڭىز. جاڭا وتباسىڭىز ءسىزدى قالاي قابىلدادى؟
– مەن ايداحو شتاتىنداعى تۋين فوللس قالاسىندا تۇرامىن. حالقى شامامەن 50 000 ادامدى قۇرايدى. نۇر-سۇلتان سياقتى ۇلكەن قالادان كەلگەندىكتەن بە، باستاپقى كۇندەرى اينالاما تاڭىرقاي قارادىم. قازاقستانداعىداي بيىك عيماراتتار جوق، كوشەلەرى تار. مەن تۇرىپ جاتقان قالادا ۇلكەن سارقىرامالار بار. جالپى شاھار وتە ادەمى.
مەنى امەريكالىقتاردىڭ اياق كيىمدەرىن شەشپەي، ۇيدە جۇرە بەرەتىندەرى قاتتى تاڭعالدىردى. سونداي-اق شەتەلدىكتەردىڭ وتە سىپايى ەكەنىن بايقادىم. ۇنەمى ءتۇرلى ماقتاۋ سوزدەردى جاۋدىرىپ وتىرادى جانە «sorry» ءسوزىن ءجيى قولدانادى. امەريكادا كەز كەلگەن نارسەنى وڭاي تابۋعا بولادى. Target, Walmart سياقتى دۇكەندەردە تاماقتان بولەك، كيىم مەن ءتۇرلى تەحنيكالاردى دا ساتادى. بىزدەگىدەي ءاربىر جەردە شاعىن دۇكەندەر جوق. بىردەڭە قاجەت بولسا، كولىكپەن ۇلكەن سۋپەرماركەتكە بارۋعا تۋرا كەلەدى.
مەنىڭ حوست وتباسىم – پلانەتاداعى ەڭ جاقسى جاندار. بۇل جاعىنان جولىم بولدى. ولار ماعان تۋعاندارىنداي قاراپ، ارقاشان قولداپ وتىرادى. كۇن سايىن جاڭا جەرلەردى كورسەتۋگە تىرىساتىندارىن ەرەكشە باعالايمىن.
– كەرەمەت! ال شەتەلدەگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنەن قانداي ايىرماشىلىقتاردى بايقادىڭىز؟
– ەكى ەلدىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى ءبىر-بىرىنە ۇقسامايدى. قازىرگى تاڭدا چارتەرلىك مەكتەپتە ءبىلىم الىپ جاتىرمىن. ول – ۇكىمەتتەن قارجىلاندىرۋ الاتىن، بىراق بەلگىلەنگەن مەملەكەتتىك مەكتەپ جۇيەسىنەن تاۋەلسىز جۇمىس ىستەيتىن مەكەمە. بۇنداي ءبىلىم ورداسىندا وقۋ قاراپايىم مەكتەپتەرگە قاراعاندا قيىنىراق. ەندى نەگىزگى ايىرماشىلىقتارعا توقتالايىق. امەريكالىق وقۋشىلار وزدەرىن قىزىقتىراتىن پاندەردى تاڭداپ، ولاردى جەكە وقۋ جوسپارىنا ەنگىزە الادى. الايدا اعىلشىن ادەبيەتى مەن تاريحىن وقۋ بارىنە مىندەتتەلگەن.
وقۋ باعدارلاماسى ءتورت توقسانعا ەمەس، ەكى سەمەسترگە بولىنەدى. ءار ادام ءارتۇرلى پاندەردى تاڭدايتىندىعىنا بايلانىستى جالپى سىنىپتار جوق. مىسالى، مەن دەنە شىنىقتىرۋ ءپانىن 7-12 سىنىپ وقۋشىلارىمەن بىرگە وتە بەرەمىن. ساباق 8:00-دە باستالىپ، 15:00-دە اياقتالادى.
امەريكادا مۇعالىمدەر ستۋدەنتتىڭ مەنتالدى دەنساۋلىعىنا قاتتى الاڭدايدى. بىرەۋ جالعىز وتىرسا، كوڭىلسىز بولسا نەمەسە كەنەتتەن بىرەۋدى رەنجىتسە، سول بىلىمگەرمەن تىلدەسىپ، سۇقبات قۇرادى. مەنىڭ مەكتەبىمدە ارنايى مەكتەپ فورماسى جوق، الايدا قىسقا كيىنۋگە تىيىم سالىنعان.
– سۇقباتىڭىزعا كوپ راقمەت! قازاقستانعا امان-ەسەن ورالۋىڭىزعا تىلەكتەسپىز!
اڭگىمەلەسكەن ديانا اسان،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
