قازاقستاننىڭ بەلگىلى عالىمى دۇنيەدەن وزدى

3808
Adyrna.kz Telegram
قر ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن عىلىم قايراتكەرى، كورنەكتى ادەبيەت سىنشىسى سەرىك سمايىلۇلى قيراباەۆ توقسان بەس جاسقا قاراعان شاعىندا ومىردەن وزدى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى. بۇل تۋرالى عاديدەن جاكەي ءوزىنىڭ Facebook-تەگى پاراقشاسىندا جاريا ەتتى. 
سەرىك سمايىلۇلى قيراباەۆ - 1927 جىلى 23 ناۋرىزدا قاراعاندى وبلىسى، جاڭارقا اۋدانى، اتاسۋ اۋىلىندا تۋعان. 1951 جىلى اباي اتىنداعى قازاق پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىن بىتىرگەننەن كەيىن اسپيرانتۋرادا وقي ءجۇرىپ، قازاقتىڭ مەملەكەتتىك كوركەم ادەبيەت باسپاسىنىڭ اعا رەداكتورى، «ادەبيەت جانە يسكۋسستۆو» جۋرنالىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بولىپ ىستەگەن.
1952–1955 جىلدارى «پيونەر» جۋرنالىندا رەداكتور، 1955–1958 جىلدارى. «سوتسياليستىك قازاقستان» (قازىرگى «ەگەمەن قازاقستان») گازەتىندە مەڭگەرۋشى، رەداكتسيالىق القا مۇشەسى بولدى. 1958 جىلدان اباي اتىنداعى قازاق پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىندا 30 جىل بويى دوتسەنت، پروفەسسور، فيلولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى، قازاق ادەبيەتى كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، ينستيتۋت رەكتورىنىڭ وقۋ ءىسىن باسقاراتىن ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقاردى. 1988–1995 جىلدارى قازاق كسر عا-نىڭ م.و.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، كەيىننەن ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بولىپ ىستەدى. فيلولوگيا عىلىمىنىڭ دوكتورى (1964), پروفەسسور (1966), كسرو پەداگوگيكا عىلىمدارى اكادەمياسىنىڭ كوررەسپوندەنت-مۇشەسى (1968), قر ۇعا-نىڭ اكادەميگى (1994), قازاقستان جانە قىرعىزستان رەسپۋبليكالارى عىلىمىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى (1977, 1995), قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى (1996).
قازاق ادەبيەتىنىڭ وزەكتى ماسەلەرىنە ارنالعان سىن ماقالالارى مەن رەتسەنزيالارى 1948 جىلدان باستاپ جارىق كورە باستادى. سودان بەرگى ۋاقىتتا 800-دەن استام ادەبي-سىن عىلىمي ماقالالارى مەن ەڭبەكتەرى جارىق كوردى. س.كوبەەۆتىڭ جازۋشىلىق جولى جايىندا كانديداتتىق ديسسەرتاتسيا قورعادى (1957), «ساكەن سەيفۋللين» مونوگرافياسى نەگىزىندە دوكتورلىق ديسسەرتاتسيا (1964) قورعادى. «جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ» اتتى كىتابى قر ۇعا-نىڭ ش.ءۋاليحانوۆ اتىنداعى سىيلىعىنا يە بولدى (1994).
1952 جىلدان بەرى قازاق ادەبيەتىنەن ورتا مەكتەپكە ارنالعان ء(ىX-X سىنىپتار) وقۋلىقتار جازۋمەن شۇعىلدانىپ كەلەدى.
ول كسرو جوعارعى اتتەستاتسيالىق كوميسسيانىڭ ساراپتامالىق كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، قازاقستان جاك-تىڭ تورالقا مۇشەسى، قازاق ەنتسيكلوپەدياسىنىڭ رەدالقاسىنىڭ مۇشەسى جانە ادەبيەت جونىندەگى كەڭەستىڭ توراعاسى بولعان. كسرو جازۋشىلار وداعى باسقارماسى تەكسەرۋ كوميسسياسىنىڭ، كسرو جازۋشىلار وداعى جانىنداعى سىن كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ مۇشەسى، وداقتىڭ حاتشىسى، تورالقا مۇشەسى، سىن كەڭەسى توراعاسى بولىپ بىرنەشە جىل ىستەگەن. كوپ جىلدار بويى قازاقستان ءبىلىم مينيسترلىگى جانىنداعى وقۋ-ادىستەمەلىك كەڭەسىنىڭ ادەبيەت سەكتسياسىنىڭ توراعاسى رەتىندە ورتا جانە جوعارى مەكتەپكە ارنالعان وقۋلىقتار مەن باعدارلامالاردى جاڭعىرتۋ، جەتىلدىرۋ ىسىنە باسشىلىق جاسادى. «قازاق ادەبيەتى جانە مەكتەپ»، «قازاق ادەبيەتى وقۋلىعىنا مەتوديكالىق نۇسقاۋ» (ق.مىرزاعاليەۆپەن بىرگە), ت.ب. كوپتەگەن وقۋلىقتارى جارىق كوردى.
ەڭبەك قىزىل تۋ، حالىقتار دوستىعى وردەندەرىمەن، كوپتەگەن مەدالدارمەن، قازاق كسر جوعارعى كەڭەسىنىڭ قۇرمەت گراموتاسىمەن ماراپاتتالعان. «قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى» (2005), «وتان» وردەنىنىڭ يەگەرى (2007).
شىعارمالارى: عابيدەن مۇستافين. سىن-بيبليوگرافيالىق وچەرك. ا.، قمكاب، 1956; گابيدەن مۋستافين. كريتيكو-بيوگرافيچەسكي وچەرك. ا.، كيحل، 1957; سپانديار كوبەەۆ. ا.، قمكاب، 1960; ورلەۋ جولىندا. ادەبي-سىن ماقالالار. ا.، قمكاب، 1960; ساكەن سەيفۋللين. ا.، «جازۋشى»، 1962; ساكەن سەيفۋللين. ا.، «جازۋشى»، 1966; وكتيابر جانە قازاق ادەبيەتى. ماقالالار مەن زەرتتەۋلەر. ا.، «جازۋشى»، 1968; ونەر ءورىسى. ماقالالار مەن زەرتتەۋلەر. ا.، «جازۋشى»، 1971; ساكەن سەيفۋللين. مونوگرافيا. م.، سوۆەتسكي پيساتەل. 1973; ادەبيەت جانە ءداۋىر تالابى. ماقالالار مەن زەرتتەۋلەر. ا.، «جازۋشى»، 1976; رەۆوليۋتسيا جانە ادەبيەت. ەكى تومدىق. ا.، «جازۋشى»، 1977; قازاق ادەبيەتى جانە مەكتەپ. زەرتتەۋ. ا.، «مەكتەپ»، 1979; رەۆوليۋتسيەي پريزۆاننىي. ستاتي يسسلەدوۆانيا. ا.، «جازۋشى»، 1980; شىندىق جانە شىعارما. ماقالالار مەن زەرتتەۋلەر. ا.، «جالىن» 1981; شىندىق پەن شەبەرلىك. زەرتتەۋلەر مەن ماقالار. ا.، «جازۋشى»، 1983; ۆىسوكوە نازناچەنيە. ستاتي، كريتيچەسكيە وچەركي. ا.، «جازۋشى»، 1985; تالانتقا قۇرمەت. زەرتتەۋلەر مەن ماقالالار. ا.، «جازۋشى»، 1988; تاڭدامالى شىعارمالارى. ەكى توم. ا.، «جازۋشى»، 1990–1991; جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ. ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى. ا.، «انا ءتىلى»، 1993; ادەبيەتىمىزدىڭ اقتاڭداق بەتتەرى. ا.، «ءبىلىم»، 1995; كەڭەستىك داۋىردەگى قازاق ادەبيەتى. زەرتتەۋ. ا.، «ءبىلىم»، 1998; ۇلت تاۋەلسىزدىگى جانە ادەبيەت. زەرتتەۋلەر مەن ماقالالار. ا.، «عىلىم»، 2001; تاۋەلسىزدىك رۋحىمەن. زەرتتەۋلەر، ماقالالار، ەستەلىكتەر. استانا، «فوليانت»، 2002; ءومىر تاعلىمدارى. 2006; تاريح جانە ادەبيەت. 2007; 8 تومدىق تاڭدامالى شىعارمالار جيناعى. 2007.
مارقۇمنىڭ تۋىستارى مەن جاقىندارىنا "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى ۇجىمى، قايعىرىپ كوڭىل ايتادى. 
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
پىكىرلەر