AidData امەريكاندىق زەرتتەۋ زەرتحاناسىنىڭ 2000 جىلدان 2017 جىلعا دەيىنگى شەتەلدەگى جوبالاردى قارجىلاندىرۋ جونىندەگى قحر باعدارلاماسى تۋرالى ەسەبىندە اسپان يمپەرياسىنىڭ ءىرى قارىز الۋشىلارى تۋرالى اقپارات پايدا بولدى دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى "orda.kz-كە" سىلتەمە جاساپ.
بايانداما اۆتورلارى «ءبىر بەلدەۋ — ءبىر جول» باستاماسىنا ەرەكشە نازار اۋدارعان. وسى باستاماسى اياسىندا قىتاي شەتەلدىك جوبالارعا نەسيە بەرۋدى ەداۋىر ۇلعايتقان.
AidData مالىمەتى بويىنشا، رەسەي بورىشكەرلەر تىزىمىندە ءبىرىنشى ورىندى يەلەندى - $ 125 ملرد. قارىزداردى نەگىزىنەن مەملەكەتتىك مۇناي-گاز كومپانيالارى نارىق جاعدايىنا بايلانىستى شارتتارمەن جانە بولاشاقتا مۇناي مەن گازدى جەتكىزۋ نەگىزىندە العان. ودان كەيىن ۆەنەسۋەلا (85,5 ميلليارد دوللار), انگولا (40,66 ميلليارد دوللار), برازيليا مەن قازاقستان (ارقايسىسى 39 ميلليارد دوللار).
ەسەپتە نەسيەلەر جاسىرىن نەسيەلەر دەپ اتالادى، ويتكەنى ولاردىڭ كوپشىلىگىن حالىقارالىق رەيتينگ اگەنتتىكتەرى ەسكەرمەيدى. AidData باسشىسى برەد پاركس اتاپ وتكەندەي، «بۇل ۇكىمەتتەردىڭ وزدەرى قىتايعا قانشا قارىز ەكەنىن بىلمەيدى».
بۇل رەتتە الەمنىڭ دامۋشى 40 ەلىنىڭ قىتايعا قارىزى بار، ولار قازىردىڭ وزىندە جالپى ىشكى ءونىمنىڭ 10%-ىنان اسىپ جىعىلادى.
ەسەپتەن وسى ۋاقىت ىشىندە ەلدەردىڭ قىتاي الدىنداعى «جاسىرىن» قارىزدارىنىڭ جالپى مولشەرى 385 ميلليارد دوللارعا جەتكەنى ايتىلعان.
ال ۇلتتىق بانكتىڭ رەسمي مالىمەتى بويىنشا، 2021 جىلدىڭ 1 قاڭتارىندا قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك سەكتورىنىڭ جالپى قارىزى 35,6 ملرد دوللاردى قۇراعان.
ەلدەرگە قارىزدىڭ ۇلەسى بويىنشا ۇلىبريتانياعا 19 ميلليارد دوللار جانە حالىقارالىق ۇيىمدارعا 8,5 ميلليارد دوللار قۇراپ وتىر. مەملەكەتتىك سەكتوردىڭ قىتاي الدىنداعى مىندەتتەمەلەرى - 4,9 ميلليارد دوللارعا، رەسەيگە - 973 ميلليوننان استام دوللارعا، جاپونياعا - 554 ميلليون دوللارعا جەتتى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
