كۇن سايىن COVID-19-عا قارسى ۆاكتسينا الاتىن ادامداردىڭ سانى ارتىپ كەلە جاتقانىنا قاراماستان، ابىگەرگە سالعان كوروناۆيرۋستىڭ ءالى كۇنگە دەيىن بارلىق الەمدە كەڭىنەن تارالىپ جاتقانىن دا ەستەن شىعارماعانىمىز ءجون.
البەتتە، COVID-19 ينفەكتسياسىنىڭ الدىن الاتىن تاعامدار بولماسا دا، ۆيرۋستىق سيمپتومداردى بارىنشا ازايتاتىن جانە دەنساۋلىعىڭىزدى ساقتايتىن كوپتەگەن ادىستەر بار. كۇز مەزگىلى - دەنساۋلىعىڭىزدى كۇتىپ، قۇرامىندا س دارۋمەنى بار قورەكتىك زاتتاردى كوبىرەك تۇتىنۋعا، سونىمەن قاتار قولدى دۇرىس جۋ سياقتى گيگيەنالىق شارالاردى ساقتاۋعا تاماشا ۋاقىت!
كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋىن توقتاتۋدىڭ ەڭ جاقسى ءادىسى - بۇل الەۋمەتتىك قاشىقتىقتى ساقتاۋ جانە مۇمكىندىگىنشە ۇيدە بولۋ. بىراق ءسىز يممۋنيتەتىڭىزدى كۇشەيتەتىن كەلەسى تاعامداردى تۇتىنۋ ارقىلى ءوزىڭىزدى ىندەتتەن بارىنشا قورعاي الاسىز.
1. كەسپە قوسىلعان ءۇيدىڭ تاۋىق سورپاسى
تاۋىق سورپاسى - سۋىق تيۋ مەن تۇماۋ كەزەڭىندە امان قالۋدىڭ تاپتىرماس تاعام رەتىندە بەلگىلى. لوس-اندجەلەستەگى كاليفورنيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ مالىمەتى بويىنشا، بۇل سورپا قابىنۋعا قارسى اسەرگە يە جانە سۋىق تيۋ كەزىندە پايدا بولاتىن جوعارعى تىنىس جولدارىنىڭ قابىنۋىن تىنىشتاندىرادى ەكەن. ۋنيۆەرسيتەت سونىمەن قاتار سورپا مۇرىننىڭ بىتەلۋىن جەڭىلدەتۋگە كومەكتەسەدى دەيدى.
2. ءزىمبىر شايى
سۋىق ءتيۋدى ەمدەۋ تۋرالى ايتاتىن بولساق، ءزىمبىر - اۋرۋدى جەڭىلدەتەتىن ەڭ جاقسى تاعامداردىڭ ءبىرى ەكەندىگىنە كوزىمىز جەتەدى. حالىقارالىق پروفيلاكتيكالىق مەديتسينا جۋرنالىندا جاريالانعان مالىمەتكە سايكەس، زەرتتەۋشىلەر ءزىمبىردىڭ قابىنۋعا قارسى كۇشتى قاسيەتتەرى سۋىق تيۋ مەن تۇماۋدىڭ الدىن-الۋعا ايتارلىقتاي كومەگى زور دەپ قورىتىندىلادى.
3. اپەلسين
ەگەر ءسىز يممۋنيتەتىڭىزدى كوتەرگىڭىز كەلسە، س دارۋمەنىنە باي شىرىن جەمىستى اپەلسين تاپتىرماس ماڭىزدى قورەكتىك زات بولىپ تانىلادى. اۆستراليا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ەپيدەميولوگيا جانە قوعامدىق دەنساۋلىق ورتالىعىنىڭ زەرتتەۋىنە سايكەس، س دارۋمەنى سۋىق ءتيۋدىڭ الدىن الۋعا كومەكتەسەدى. سونداي-اق، سۋىقتىڭ ۇزاقتىعى مەن اۋىرلىعىن تومەندەتەدى ەكەن.
4. كۋركۋما
بۇل دامدەۋىش ءسىزدىڭ كەلەسى تۇسكى اسىڭىزعا ءدام بەرۋدەن بولەك: قۇرامىندا كۋركۋمين دەپ اتالاتىن كۇشتى قابىنۋعا قارسى قوسىلىس بولعاندىقتان يممۋنيتەتىڭىزدى كوتەرۋگە ىقپال ەتەرى ءسوزسىز. ء(دال وسىنداي قوسىلىس كۋركۋماعا ءتان اشىق سارعىش-سارى ءتۇس بەرەدى) كلينيكالىق يممۋنولوگيا جۋرنالىندا جاريالانعان زەرتتەۋگە سايكەس، كۋركۋمين يممۋندىق جۇيەڭىزدەگى دەنساۋلىق ءۇشىن كۇرەسەتىن نەگىزگى جاسۋشالار بولىپ تابىلاتىن ت جاسۋشالارىنىڭ مەحانيزمىن بەلسەندىرەدى.
5. سۋ
ەگەر ءسىز ءوزىڭىزدى ناشار سەزىنسەڭىز، H2O دەنساۋلىعىڭىزدى جاقسارتۋدا تاپتىرماس ەڭ پايدالى سۋسىنداردىڭ ءبىرى بولۋى مۇمكىن. مايو كلينيكاسىنىڭ پىكىرىنشە، سۋدى كوپ ءىشۋ اسقازاندا جينالعان بارلىق شىرىشتان ارىلۋعا كومەكتەسەدى ەكەن. يممۋنيتەتىڭىزدى تولىعىمەن جاقسارتۋ ءۇشىن كۇنىنە كەم دەگەندە سەگىز ستاكان سۋ ءىشىپ كورىڭىز، ويتكەنى ءبىز اۋىرعان كەزدە كوپ سۇيىقتىق جوعالتامىز، دەيدى مايو كلينيكاسى.
6. گرەك يوگۋرتى
گرەك يوگۋرتى - اۋرۋعا قارسى ءتۇرلى پروبيوتيكتەرگە تولى جانە قۇرامىندا قاراپايىم يوگۋرتقا قاراعاندا اقۋىز كوپ كەزدەسەدى. كورەيلىك وتباسىلىق مەديتسينا جۋرنالىندا جاريالانعان مەتا-تالداۋ گرەك يوگۋرتىنىڭ سۋىق ءتيۋدىڭ الدىن الۋعا جانە ەمدەۋگە كومەكتەسەتىنىن كورسەتتى. زەرتتەۋشىلەر پروبيوتيكتەردى كۇندەلىكتى تۇتىناتىن ادامداردىڭ سۋىق تيۋ قاۋپى پايدالانباعان ادامدارعا قاراعاندا تومەن ەكەنىن انىقتادى.
7. قاراجيدەك
قاراجيدەك - جوتەل مەن سۋىق ءتيۋدى ەمدەۋگە جانە الدىن الۋعا كومەكتەسەتىن انتيوكسيدانتتارعا باي. وكلەند ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ زەرتتەۋىنە سايكەس، قاراجيدەك قۇرامىنداعى انتيوكسيدانتتاردى، فلاۆونويدتاردى تۇتىناتىن ادامداردىڭ سۋىق تيۋ ىقتيمالدىعى قاراجيدەكتى تۇتىنبايتىن ادامدارعا قاراعاندا 33% -عا تومەن ەكەنى راستالدى.
8 جەنشەن شايى
جەنشەن شايى تەك كەرەمەت دامىمەن عانا تانىمال ەمەس. اتاپ ايتقاندا، شاي جوعارعى تىنىس جولدارىنىڭ ينفەكتسياسىن ەمدەۋدە، سۋىق تيۋدە كەڭىنەن قولدانىلادى. كانادالىق مەديتسينالىق قاۋىمداستىق جۋرنالىندا جاريالانعان زەرتتەۋگە سايكەس، جەنشەن سۋىق تيۋ مەن تۇماۋ بەلگىلەرىن ەداۋىر تومەندەتەندىگى ايتىلعان. الايدا، زەرتتەۋشىلەر جەنشەننىڭ يممۋنيتەتتى كوتەرۋ تۋرالى مالىمدەمەلەرىن تولىعىمەن راستاۋ ءۇشىن قوسىمشا زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋ قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
قىزاناق - س دارۋمەنىنىڭ جوعارى كونتسەنتراتسياسىنا بايلانىستى اۋىرعان كەزدە جەۋگە بولاتىن ءدامدى تاعام. تەك ءبىر ورتاشا قىزاناقتا 16 ميلليگراممنان استام س دارۋمەنى بار، بۇل ءسىزدىڭ يممۋنيتەتىڭىزدى كوتەرۋ ءۇشىن دالەلدەنگەن مىقتى وتىن بولماق. نەمىس زەرتتەۋشىلەرى س دارۋمەنىندەگى يممۋندىق جۇيەنىڭ ەكى نەگىزگى كومپونەنتى - فاگوتسيتتەر مەن ت - جاسۋشالار ماڭىزدى قۇرامداس بولىكتەر بولىپ تابىلادى دەيدى. سونداي-اق، بۇل قورەكتىك زاتتاردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى يممۋندىق جۇيەنىڭ السىرەۋىنە جانە كەيبىر قوزدىرعىشتارعا توزىمدىلىكتىڭ تومەندەۋىنە اكەلۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى.
10. البىرت
البىرت قۇرامىندا سۋىقتىڭ بارلىق بەلگىلەرىن جەڭىلدەتۋگە كومەكتەسەتىن مىرىش كەزدەسەدى. ەگەر ءسىز ءوز وتباسىڭىزدى، اسىرەسە بالالارىڭىزدى وسى كۇزدە سۋىق تيۋدەن بارىنشا ساقتاعىڭىز كەلسە، ولارعا مىرىشقا باي تاعامداردى كوبىرەك بەرۋىڭىز كەرەك. Journal of Family Practice جۋرنالى 1 مەن 10 جاس ارالىعىنداعى بالالاردىڭ سۋىق تيۋىنە مىرىشتىڭ بەرەتىن اسەرى تۋرالى زەرتتەۋ جاريالادى.
زەرتتەۋشىلەر مىرىش، پلاتسەبوعا قاراعاندا، سۋىقتىڭ بەلگىلەرى پايدا بولعاننان كەيىن 24 ساعات ىشىندە قابىلداعاندا سيمپتومداردىڭ اۋىرلىعى مەن ۇزاقتىعىن ەداۋىر تومەندەتەتىنە توقتالدى.
سونىمەن قاتار زەرتتەۋشىلەر 6,5 جاستان 10 جاسقا دەيىنگى بالالارعا قاتىستى تاعى ءبىر زەرتتەۋىندە، مىرىش سۋىقتىڭ الدىن-الۋدىڭ پايدالى قۇرامداس بولىگى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. جەتى اي بويى كۇن سايىن 15 ميلليگرامم مىرىش قابىلداعان بالالاردىڭ تۇماۋ كەزىندە سۋىق تيۋ ىقتيمالدىعى باقىلاۋ توبىنداعى بالالارمەن سالىستىرعاندا ەداۋىر تومەن ەكەندىگى انىقتالدى.
11. قارا شوكولاد
قارا شوكولاد سۋىققا قارسى كۇرەستە وتە پايدالى. قارا شوكولاد قۇرامىندا جوتەلدى باساتىن انتيوكسيدانت تەوبروميننىڭ جوعارى كونتسەنتراتسياسى بار. Frontiers in Pharmacology جۋرنالىندا جاريالانعان زەرتتەۋدە تەوبرومين برونحيتپەن اۋىراتىن ادامداردا جوتەل بەلگىلەرىن باسۋعا كومەكتەسەتىنى انىقتالدى، بىراق ناتيجەلەردى تولىق راستاۋ ءۇشىن قوسىمشا زەرتتەۋلەر قاجەت ەكەنى ءمالىم بولدى.
12. قىزىل بۇرىش
قىزىل بۇرىش - س دارۋمەنىنە باي سۋىق تيۋدەن قورعايتىن تاعى ءبىر تاپتىرماس تاعام. 2013 جىلعى Harvard Health Letter زەرتتەۋى كورسەتكەندەي، كۇندەلىكتى 200 ميلليگرامم س دارۋمەنىن قابىلداۋ "وتە بەلسەندى" ادامدار ءۇشىن سۋىق تيۋ قاۋپىن ەكى ەسە ازايتادى ەكەن. سونداي-اق، قىزىل بۇرىش سۋىق تيۋ سيمپتومدارىنىڭ ۇزاقتىعىن ەرەسەكتەردە 8% - عا، بالالاردا 14% - عا قىسقارتاتىنى انىقتالدى.
13. بروككولي
لوس-اندجەلەستەگى كاليفورنيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ زەرتتەۋشىلەرى: ەگەر ءسىز سۋىقتىڭ الدىن الۋعا تىرىسساڭىز، بروككولي ءسىزدىڭ ديەتاڭىزعا كەرەمەت تاڭداۋ بولا الادى دەپ حابارلادى. زەرتتەۋلەرگە سايكەس، بروككولي يممۋنيتەتتى كوتەرۋگە ايتارلىقتاي كومەكتەسەدى. ونىڭ بويىنداعى حيميالىق سۋلفورافان قۇرامىندا انتيوكسيدانتتى گەندەر مەن بەلگىلى ءبىر يممۋندىق جاسۋشالارداعى فەرمەنتتەر بار، ولار ءسىزدىڭ دەنەڭىزدەگى بوس راديكالدارمەن كۇرەسەدى جانە اۋرۋدىڭ الدىن الادى دەيدى.
14 ءزايتۇن مايى
ءزايتۇن مايى يممۋنيتەتىڭىزدى قالپىنا كەلتىرۋگە جانە نىعايتۋعا بارىنشا كومەكتەسەدى. بريتاندىق Journal of Nutrition جۋرنالىندا جاريالانعان زەرتتەۋگە سايكەس، ءزايتۇن مايىنىڭ قۇرامىندا قانىقپاعان ماي قىشقىلىنىڭ كوپ مولشەرى دەنەدە قابىنۋعا قارسى اگەنت رەتىندە ارەكەت ەتەتىنى انىقتالدى. قىشقىلدار يممۋندىق جۇيەنى نىعايتۋعا جانە دەنەنى ينفەكتسيادان قورعاۋعا دا ىقپال ەتەتىنى ءمالىم بولدى.
15. كوك شاي
كوك شاي - سالماق جوعالتۋ ءۇشىن ۇسىنىلاتىن ەڭ جاقسى شايلاردىڭ ءبىرى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار سۋىقپەن كۇرەسۋدەگى ەڭ ۇزدىك تاعامداردىڭ ءبىرى ەكەنى انىقتالدى. ءۇندى پارودونتولوگيا قوعامىنىڭ جۋرنالىندا جاريالانعان زەرتتەۋگە سايكەس، قۇرامىندا يممۋنيتەتتى ارتتىراتىن انتيوكسيدانت فلاۆونويدتار جانە قابىنۋعا قارسى قاسيەتتەرى بار ەكەن. ساراپتامادا كوك شايدا كەڭ تارالعان انتيوكسيدانتتى كاتەحين سۋىق تيۋ مەن تۇماۋ ۆيرۋسىن تۋدىراتىن باكتەريالاردى ءولتىرۋى مۇمكىن دەلىنگەن.
16. شپينات
شپينات - دەنساۋلىققا جالپى پايداسى بار ەڭ جاقسى تاعامداردىڭ ءبىرى. ول اس قورىتۋدى رەتتەيتىن تالشىققا عانا باي ەمەس، سونىمەن قاتار قۇرامىندا س دارۋمەنى بار قۋاتتى قورەكتىك زات بولىپ تابىلادى. س دارۋمەنى سۋىقتىڭ الدىن الۋعا جانە اۋرۋدىڭ بەلگىلەرىن ازايتۋعا كومەكتەسەدى.
20. الما
«الما كۇن سايىن ءبىر دارىگەردى قۇتقارادى» - بۇل سوزدەر ايەلدەردىڭ كەزىندە جازىپ كەتكەن ەرتەگىسى عانا ەمەس، الما شىنىمەن ءىس جۇزىندە سۋىق تيۋ سياقتى ءتۇرلى اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋعا كومەكتەسەدى. Nutrition Journal جۋرنالىندا جاريالانعان زەرتتەۋگە سايكەس، بۇل جەمىستىڭ قۇرامىندا فيتوحيميالىق انتيوكسيدانتتار بار. بۇل انتيوكسيدانتتار يممۋنيتەتتى كوتەرۋگە جانە سوزىلمالى اۋرۋلاردىڭ قاۋپىن ازايتۋعا كومەكتەسەدى.
21. جاڭعاقتار
جاڭعاقتاردىڭ كوپشىلىگى ە دارۋمەنىنە تولى، بۇل اۋرۋمەن كۇرەسۋ ءۇشىن وتە ماڭىزدى. Journal of the American College of Nutrition جۋرنالىندا جاريالانعان زەرتتەۋ بويىنشا كۇن سايىن 50 ميلليگرامم ە دارۋمەنىن قابىلداۋ سۋىق تيۋ قاۋپىن 28% تومەندەتۋگە كومەكتەسەدى. الايدا، زەرتتەۋشىلەر سۋىق ءتيۋدىڭ الدىن الۋدا ە ءۆيتامينىنىڭ الەۋەتىن تولىق راستاۋ ءۇشىن قوسىمشا زەرتتەۋلەر قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
22. اق ءتۇستى تۋنەتس
لوسوس سياقتى، اقشىل اق ءتۇستى تۋنەتس مىرىشقا باي. كوكران جۇيەلى شولۋ دەرەكقورىندا جاريالانعان زەرتتەۋگە سايكەس، بۇل قورەكتىك زات ءسىزدىڭ يممۋندىق جۇيەڭىزگە قاتتى اسەر ەتەدى جانە سۋىق تيۋ بەلگىلەرىن ايتارلىقتاي ازايتۋعا كومەكتەسەدى ەكەن. زەرتتەۋ كورسەتكەندەي، كۇنىنە كەمىندە 75 ميلليگرامم مىرىش قابىلداعان ادامدار سۋىق تيۋ بەلگىلەرىن از ۋاقىت ىشىندە جاقسارتادى.
23 روزمارين
روزمارين - نان ونىمدەرىنە قوسىلاتىن ءدامدى ءشوپ قانا ەمەس، سونىمەن قاتار قابىنۋعا قارسى انتيوكسيدانتتاردىڭ باي قۇندى تاعام بولىپ تابىلادى. زەرتتەۋلەر بويىنشا ءروزماريننىڭ اس قورىتۋ مەن ىشەك اۋرۋلارىن جاقسارتۋعا كومەكتەسەتىنى، سونداي-اق يممۋنيتەتتى كۇشەيتەتەنى ءمالىم بولدى.
24. سۇيەكتى سورپا
جانۋارلارعا نەگىزدەلگەن سۇيەكتى سورپا كوپتەگەن اۋرۋدىڭ الاتىن تاپتىرماس تاعام بولىپ تابىلادى. امەريكاندىق دارىگەرلەر كوللەدجىنىڭ زەرتتەۋىنە سايكەس، سۇيەكتى سورپا اعزاعا قارسى قابىنۋعا اسەر بەرەتىندىگىن، سونداي اق سۋىق ءتيۋدىڭ نەگىزگى بەلگىلەرىن جەڭىلدەتۋگە اكەلەتىنىن مالىمدەدى.
25. ۋستريتسالار
ۋستريتسالار باسقا دا تەڭىز ونىمدەرى سياقتى مىرىشقا وتە باي جانە ءسىزدىڭ راتسيونىڭىزعا مىرىشتى تۇتىنۋ ءۇشىن ەڭ كوپ ۇسىنىلاتىن تەڭىز ونىمدەرىنىڭ ءبىرى بولىپ ەسەپتەلەدى.
26.تابيعي بال
تابيعي بال تەك ءدامدى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار سۋىقتىڭ كەيبىر بەلگىلەرىن جەڭىلدەتۋگە كومەكتەسەتىن تاپتىرماس تاعام ءتۇرى. يران مەديتسينا جۋرنالىندا جاريالانعان زەرتتەۋگە سايكەس، بال تاماقتىڭ اۋىرۋى مەن قىشۋىن جەڭىلدەتۋگە كومەكتەسەدى ەكەن. زەرتتەۋ سونىمەن قاتار بالدىڭ باكتەرياعا قارسى اگەنت رەتىندە ارەكەت ەتەتىنىن، اۋرۋدى تۋدىرۋى مۇمكىن اعزاداعى كەز كەلگەن ميكروبتاردى ولتىرەتىنىن ايتادى.
27. ميسو
ميسو سويادان جاسالادى، ونىڭ قۇرامىندا يممۋندىق جۇيەنى نىعايتۋعا كومەكتەسەتىن يزوفلاۆوندى انتيوكسيدانتتار بار. American Journal of Clinical Nutrition جۋرنالىندا جاريالانعان زەرتتەۋگە سايكەس سويا ونىمدەرىنىڭ انتيوكسيدانتتى قۇرامىنىڭ ارقاسىندا ادام اعزاسىنداعى قابىنۋدى ازايتىپ، يممۋنيتەتتى كوتەرە الاتىنى انىقتالدى.
28. ساڭىراۋقۇلاق
فلوريدا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ازىق -تۇلىك جانە اۋىلشارۋاشىلىق عىلىمدارى ينستيتۋتىنىڭ زەرتتەۋى بويىنشا، ساڭىراۋقۇلاقتار يممۋنيتەتتى كوتەرۋگە وتە پايدالى. زەرتتەۋلەرگە سايكەس ءتورت اپتا بويى كۇن سايىن ساڭىراۋقۇلاقتاردى جەگەن قاتىسۋشىلار يممۋنيتەتتى كۇشەيتەتىن ت-جاسۋشالارىنىڭ سانى مەن كۇشىنىڭ ەداۋىر وسكەنىن كورسەتتى. ولار سونداي-اق قابىنۋدى تۋدىراتىن اقۋىزداردىڭ ازايۋىن بايقادى، بۇل ساڭىراۋقۇلاقتار قابىنۋعا قارسى اگەنت رەتىندە ارەكەت ەتەتىنىن دالەلدەيدى.
29. انيس شايى
انيس شايى - انتيباكتەريالدى زاتتارعا جانە ساڭىراۋقۇلاقتارعا قارسى اگەنت رەتىندە بەلسەندى ارەكەت ەتەدى. زەرتتەۋگە سايكەس انيس شايى ۆيرۋسقا قارسى قۇرال رەتىندە ارەكەت ەتەتىنى جانە ونىڭ قۇرامىندا يممۋنيتەتتى كوتەرۋگە كومەكتەسەتىن انتيوكسيدانتتار بار ەكەنىنى انىقتالدى.
30. فەنحەل
فەنحەل - تۇماۋعا ۇقساس بەلگىلەردەن ارىلۋعا كومەكتەسەتىن بىرقاتار تىنىشتاندىراتىن اسەرلەرگە يە. BioMed Research International-دا جاريالانعان زەرتتەۋگە سايكەس، فەنحەل قۇرامىندا فيتوحيميالىق زاتتاردىڭ كوپتىگىنە بايلانىستى كونيۋنكتيۆيتپەن، ديارەيامەن، بەزگەكپەن جانە ءىش اۋرۋلارىن تىنىشتاندىراتىن مەحانيزم رەتىندە بەلسەندى ارەكەت ەتەتىنى انىقتالدى.
زارينا اشىربەك،
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
