ۆيرۋس ءورشىپ تۇرعاندا، حالىق ساناعىن جۇرگىزۋدىڭ قاجەتى قانشا؟! قوعام بەلسەندىلەرى قازىرگى احۋالدى ەسكەرە وتىرىپ، جالپى ۇلتتىق ناۋقاندى كەيىنگە شەگەرۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيدى. سەبەبى بۇل ماقساتقا ءبولىنىپ وتىرعان قاراجات تا از ەمەس. باس-اياعى 9 ميلليارد تەڭگەدەن اسىپ جىعىلادى. ال ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسى 1 قىركۇيەك پەن 30 قازان ارالىعىندا وتەتىن شاراعا ساقاداي ساي دايىن وتىرعانىن ايتادى. بۇل تۋرالى «ەۋرازيا» ءبىرىنشى ارناسى حابارلايدى.
جۋىردا عانا حالقىمىزدىڭ سانى 19 ميلليونعا جەتتى دەپ بورىگىمىزدى اسپانعا اتتىق. قۋاندىق. ارينە، شاتتانۋعا تۇرارلىق. دەسە دە، الىس-جاقىندا جۇرگەن ازاماتتارىمىزدى تۇگەندەپ، رەسمي تۇردە ساناق وتكىزەتىن ءسات تە جاقىنداپ قالدى. ءتارتىبى سول، ينتەرنەتكە قولى جەتىپ تۇرعاندار، ارنايى سايتقا كىرىپ، تىركەلەدى. ال عالامتور ارقىلى ەسەپكە الىنباعانداردىڭ دەرەگىن الۋ ءۇشىن ارنايى ماماندار مالىمەتتەردى ءۇي-ۇيدەن جينايدى.
ءبىز ميكروفون ۇسىنعان تۇرعىنداردىڭ دەنى حالىق ساناعىن وتكىزىپ، ەل ازاماتتارىنىڭ ناقتى سانىن شىعارۋدى قولداپ وتىر. بىراق، ونسىز دا بەلگىلى نارسەگە بوسقا اقشا شاشۋدىڭ نە قاجەتى بار دەيتىندەر دە تابىلدى.
باقىتبول بەركىمباي، قوعام بەلسەندىسى:
"تسيفرلانعان جۇيەدە بارلىعى كورىنگەن. كىمنىڭ كىم ەكەنى نەكەسى بار ما، نەكەسى جوق پا. نەشە جاستا، بۇكىل ادام قازىر كومپيۋتەردە قازىر ءبارى دايىن تۇر. ەندى سونداي مالىمەت دايىن تۇرسا، وعان مەملەكەتتەن قانشاما ميلليونداعان اقشا جۇپساپ، ساناق جۇرگىزۋدىڭ قاجەتى قانشا؟".
اقشا دەمەكشى، ساناققا جۇمسالاتىن قاراجات تا ازىن اۋلاق تيىن-تەبەن ەمەس. 9 ميلليارد تەڭگەدەن اسادى. ال بۇل 2009 جىلعى حالىق ساناعىنا بولىنگەن سومادان 7 ەسە كوپ.
ولجاس سايلاۋبەكۇلى، قر ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ رەسمي وكىلى:
"حالىق ساناعى دەگەن ول تەك حالىقتى ساناۋ ەمەس. بۇل جەردە ءتۇرلى سالالارعا قاتىستى ساۋالدار بار. بۇل جالپى العاندا قاراپايىم تىلمەن ايتقان كەزدە ۇلكەن، اۋقىمدى الەۋمەتتىك ساۋالناما دەپ ايتۋعا بولادى. نەگىزگى راسحودتار بىزدە اشىق تۇردە بارلىعى جاريالانعان. ساناق gov.kz سايتىندا سول 9,1 ميللياردى تەڭگەنىڭ قايسى قاي تاراپقا جۇمسالاتىنى سوماسىمەن كورسەتىلگەن".
سونداي-اق وتانداستارىمىزدى ۋايىمعا سالىپ وتىرعانى جەكە باس قۇجاتتارىنىڭ قاۋىپسىزدىگى. بۇگىندە جسن ءنومىرىن يەمدەنۋ ارقىلى الاياقتىقتىڭ نەبىر ءتۇرى قاناتىن جايعانى بەلگىلى. ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ رەسمي وكىلى حالىقتان جينالعان اقپاراتتىڭ قۇپيالىلىعانا باسىمىزبەن جاۋاپ بەرەمىز دەپ وتىر.
ولجاس سايلاۋبەكۇلى، قر ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ رەسمي وكىلى:
"ياعني وعان تۇسكەن مالىمەتتەر باسقا جاققا كەتپەيدى. ول قوسىمشا ارقىلى جينالعان مالىمەتتەر ساناق سۇراقتارى اياقتالعان كەزدە باتىرمسانى باسقاننان كەيىن بۇل كونتەينەر بولىپ جابىلادى دا بىردەن ورتالىق بازاعا جىبەرىلەدى. ياعني ونىڭ ىشىنە تۇسكەن مالىمەتتەردى پلانشەتتىڭ ىشىنەن كوشىرىپ الۋ مۇمكىندىگى جوق".
باقىتبول بەركىمباي، قوعام بەلسەندىسى:
"مەملەكەتتىڭ قازىرگى پاندەميا، قيىن كەزدە حالىق جۇمىسى جوق، ادامدار اۋىرىپ جاتىر. ءدارى-دارمەككە، بولنيتساعا، سونداي حالىققا شىنىمەن مۇقتاج نارسەگە جۇمساۋدىڭ ورنىنا اقشانى دالاعا شاشۋدىڭ وتە ىسىراپ. ەندى قازىر پاندەميا كەزىندە اركىمنىڭ ەسگىنى قاعىپ، ساناق ساناۋدىڭ ءوزى دۇرىس ەمەس. پاندەميانىڭ تارتىبىنە دە قايشى".
الايدا، ءۇيدى-ءۇيدى ارالاپ، ساۋالناما الاتىن جاۋاپتى ماماندار سانيتارلىق قاۋىپسىزدىكتى قاتاڭ ساقتايدى دەپ سەندىردى ۆەدومستۆو وكىلى. سونداي-اق ولارمەن قۇجاتتاردىڭ قۇپيالىعى جونىندە كەلىسىمشارت جاسالعان.
ايتا كەتەيىك، 1 قىركۇيەك پەن 30 قازان ارالىعىندا جالپى ۇلتتىق حالىق ساناعى جۇرگىزىلەدى. تەك بىزدە عانا ەمەس، بيىل الەمنىڭ 61 مەملەكەتى ەلدەگى ازاماتتار سانىن رەسمي تۇردە ەسەپتەپ جاتىر.
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
