قۇتقارۋشىلار — جەدەل تۇردە قىزمەت ەتەتىن، ادامداردىڭ ءومىرىن قۇتقارۋدى باستى ميسسياسى سانايتىن ماماندىق يەلەرى. ولاردىڭ باستى مىندەتى — حالىقتىڭ بەيبىت ءومىرىن، تۇرمىستاعى، وندىرىستەگى قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتىپ، اپاتتىق جاعدايعا جول بەرمەۋ. اپات ايتىپ كەلمەيدى. توسىننان بولعان اپات كەزىندە ازاماتتارعا ءبىرىنشى بولىپ كومەككە ۇمتىلاتىن توتەنشە جاعدايلار قىزمەتىنىڭ قۇتقارۋشىلارى. بۇل ءىس كەز كەلگەننىڭ قولىنان كەلە بەرمەيدى. وعان ۇلكەن جۇرەك، ماشىق، ءبىلىم جانە تاجىريبە كەرەك.
قۇتقارۋشىلاردىڭ وسىنداي ەڭبەگىنە قۇرمەت رەتىندە ەل استاناسى — نۇر-سۇلتان قالاسىندا «قۇتقارۋشىلار ساياباعى» پايدالانۋعا بەرىلدى. بۇل — تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا ەلوردادا وسىنداي جانكەشتى ماماندىق يەلەرىنىڭ قۇرمەتىنە اشىلىپ تۇرعان العاشقى ساياباق.
ساياباق ا. يانۋشكەۆيچ پەن ا. پۋشكين كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا ورنالاسقان.
ساياباق اۋماعى بالالار مەن ەرەسەكتەرگە ارنالعان ايماقتارعا بولىنگەن. مۇندا كەدەرگى جولاقتارىن قوسا العاندا، ەكستريم-سپورتىن قولداۋ ءۇشىن تۇرعىندارعا ارنالعان پاركۋر-الاڭ ورنالاسقان. سول سياقتى قالا تۇرعىندارىنا ارنالعان تىنىش دەمالىس ايماعى بار. ال كوپىر جاعىندا «Public art» سۋرەتتەلگەن. سونداي-اق، ساياباق ماڭىنا 1964 جىلى شىققان اتس-30 ماز 205 ارنايى ءورت ءسوندىرۋ ماشيناسى قويىلعان.
ساياباق ءورت ءسوندىرۋشى-قۇتقارۋشىلاردىڭ، سونداي-اق مىندەتىن ورىنداۋ كەزدە قازا تاپقان قىزمەتكەرلەردىڭ قۇرمەتىنە جاساقتالعان. نىساننىڭ جان-جاعى ەرەكشە اباتتاندىرىلعان. ماسەلەن، ساياباق اۋماعىنا 150-گە جۋىق اعاش ەگەلگەن.
ساياباقتىڭ اشىلۋىنا قاتىسقان قالا اكىمى التاي كولگىنوۆ اۋماق ءالى دە جەتىلدىرىلىپ، تولىقتىرىلاتىنىن جەتكىزدى.
— بىزگە قالا تۇرعىندارى بوس ۋاقىتىن دەنساۋلىعىنا پايدالى ەتىپ وتكىزەتىن ورىندار قۇرۋ ماڭىزدى. بيىل ءبىز 150 اۋلا مەن 40 قوعامدىق كەڭىستىك (ساياباقتار، گۇلزارلار، جەلەكجولدار) سالامىز. جالپى العاندا، 70-كە جۋىق اۋلا مەن قوعامدىق كەڭىستىكتىڭ جۇمىسى اياقتالىپ، اشىلعالى تۇر. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا اباتتاندىرۋ كەزىندە كوگالداندىرۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى، — دەدى ەلوردا اكىمى.
ال ساياباقتاعى ءورت ءسوندىرۋشىنىڭ ەسكەرتكىشى باسقا ادامداردىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن كۇن سايىن ءوز ومىرلەرىن قاتەرگە تىككەن باتىرلارعا العىس رەتىندە ورناتىلعان.
سكۆەر اۋماعىندا ازاماتتىق قورعاۋ قىزمەتىنىڭ ۇزدىكتەرى ءۇشىن «قۇرمەت تاقتاسى» دا جاساقتالعان.
ايتا كەتۋ كەرەك، بيىل ەلىمىزدە ازاماتتىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ 19 مىڭنان اسا قىزمەتكەرىنىڭ جالاقىسى ءوستى. مىسالى، قازىر 20 جىلدان اسا ەڭبەك ءوتىلى بار ءورت ءسوندىرۋشى 177 مىڭ تەڭگە جالاقى الادى. وتكەن جىلدىڭ قاڭتارىنان باستاپ ءورت سوندىرۋشىلەردىڭ جالاقىسى 20 پايىزدان 65 پايىزعا دەيىن ارتقان بولاتىن. بۇل قۇتقارۋشىلاردىڭ ەڭبەگى مەن قىزمەتتەگى جەتىستىكتەرىنە دەگەن قامقورلىق دەۋگە بولادى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
