جەتىسۋ جەرىن مەكەندەگەن ەجەلگى تايپالاردىڭ زەرگەرلىك بۇيىمدارىنىڭ سىمباتتى كوشىرمەسىندەي بولىپ كوز الدىڭىزدان شىعاتىن قارعالىدان تابىلعان اشەكەيلى ءتاتىنىڭ اقزەرى كوز الدىڭىزدا تۇرادى. ورتاسىندا ماڭگىلىك ەلدىڭ سيمۆولىنداي اسپانعا قول سوزعان ەمەننىڭ ءيىر بۇتاعى جالعاسقان عۇمىردان سىر ايتقانداي بولادى دا تۇرادى.
مۇنىڭ ءبارى 1936 جىلى قارعالى سايىنىڭ بويىنداعى مىڭوشاقتىدا جەر قازۋ كەزىندە تابىلعان ادەمى اشەكەي كوز جاۋىن الار ەرەكشە بۇيىمدار ەكەندىگىندە ءسوز جوق ەدى. ارحەولوگتاردىڭ زەردەلەۋىنەن كەيىن بۇل بۇيىمداردىڭ ەرەكشە جاڭالىق بەلگىسى ەكەنى انىقتالدى.
جالپى ۇزىندىعى 35, ال ەنى 4,7 سانتيمەترلىك ەكى التىن پلاستينا تۇرىندە جاسالعاندىعى بەلگىلى بولدى. وندا بۇعىنىڭ، ۇشقان قۇستىن، بۇقپانتايلاپ بارا جاتقان قاناتتى جولبارىستىڭ تاڭعاجايىپ سۋرەتتەرى كورىنىس تاپقان. اتالمىش دۇنيەلەردىڭ ماتەريالى التىن ەكەنىن بىلگەندە ەرىكسىز تاڭعالاسىز. بارلىق مۇسىندەردىڭ سونشالىقتى شەبەرلىكپەن جاسالعانى تاعى تاڭداي قاقتىرادى.
بىراق ايتارىمىز بۇل عانا ەمەس ەدى. اشەكەيلى تاتىدە قاناتتى ات پەن ادامدى وتىرعىزىپ الىپ جۇگىرىپ بارا جاتقان الىپ اجداھا ايشىقتالعان. ولاردىڭ توبەسىنەن اينالا التى قاز ء(بىز سوعان ۇقساتتىق) سۇڭقىلداپ ۇشىپ بارا جاتقانداي كورىنەدى. بۇلاردان باسقا تاۋتەكە، ايۋ، ارقارعا ءمىنىپ قولىنا گۇل العان ادام بەينەلەرى بار. وسىلاي ءبىر-بىرىنە ۇلاسىپ كەتە بارادى. وسىنىڭ ءبارى اسەم ورنەكپەن جاسالعان. قىزىعى سول، اڭداردىڭ كوزىنە، تۇياعىنا قوندىرىلعان اسىل تاستارعا بەيجاي قاراۋ مۇمكىن ەمەس. عالامات تا عاجايىپ شەبەرلىكپەن سالىنعان بۇل ورنەكتەردەن سول زامانداعى ونەردىڭ جەتىستىگىن تانىتىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار ءتاتىنى قالدىرعان شەبەرلەردىڭ پالساپالىق تالعامىن دا تانىتادى. بۇل ەسكەرتكىشتەر – ب.ز. د. ءىى عاسىر مەن ب.ز ءىى عاسىرى ارالىعىندا قازاق جەرىن مەكەندەگەن تايپالاردىڭ ۇزدىك ونەرىنىڭ تاماشا ۇلگىسى بولىپ تابىلادى. بۇل ءار قازاقستاننىڭ ورتالىق مەملەكەتتىك مۋزەيىندە ساقتاۋلى تۇر. تاڭىرقاعان كۇيى تاڭدانىپ قاراساڭىز، قۇددى ءبىر قارعالىنىڭ ءتاتىسى دەرسىز. اينىماعان سول... اقزەر ءتاتى... «كوكتەم Grand» قوناق ءۇيىنىڭ الدىندا تۇر. سەنبەسەڭىز كورىڭىز، ءال-فارابي مەن دوستىق داڭعىلىنىڭ قيىلىسىندا كوزىڭىزگە وتتاي باسىلادى.
ساپارباي پارمانقۇل،
«ەگەمەن قازاقستان»،
الماتى،
سۋرەتتى تۇسىرگەن اۆتور
