اۋەلى رەسمي اقپارات: بۇگىن پرەزيدەنت توقاەۆ قازاقستاننىڭ قازبا-بايلىقتارىنا قوجالىق ەتۋشى ERG كومپانيالار توبىنىڭ اكتسيونەرلەرى الەكساندر ماشكەۆيچ پەن پاتوح شوديەۆتى قابىلداپتى. بۇل اقپاراتتى اقوردا تاراتتى.
ماشكەۆيچ پەن شوديەۆ پرەزيدەنت توقاەۆقا ەلدەگى تاۋ-كەن مەتاللۋرگيالىق كورپوراتسياسىنىڭ وتكەن جىلعى قارجىلىق ءھام وندىرىستىك قىزمەتى تۋرالى ەسەپ قىلىپ، بيىلعى جىلدىڭ ءبىرىنشى توقسانىن قورىتىندىلاپ ايتىپ بەرىپتى.
ERG كومپانيالار توبى قازاقستاندا جۇمىس ىستەگەن 25 جىل ىشىندە وندىرىسكە 13 ميلليارد دوللاردان استام ينۆەستيتسيا سالعان ەكەن. ال، الەۋمەتتىك باعىتقا 1 ميلليارد دوللاردان اسا قارجى جۇمساپتى. بىلتىر بيۋدجەتكە 221 ميلليارد تەڭگە سالىق تولەپتى. وعان قوسا، ماشكەۆيچ پەن شوديەۆ بىرىگىپ، كوروناۆيرۋس ىندەتىمەن كۇرەسكە 5,6 ميلليارد تەڭگە تاعى بەرىپتى. بۇل اقشا ماشكەۆيچ پەن شوديەۆ كومپانليالارى ورنالاسقان وڭىرلەرگە بولىنگەن كورىنەدى.
كەزدەسۋ بارىسىندا الداعى جوسپارلارى جايلى سويلەگەن ەكەۋ (ERG كومپانياسى) قازاقستانعا تاعى 5,9 ميلليارد دوللار ينۆەستيتسيا سالۋعا قۇلشىنىپ وتىرعاندارىن ايتقان.
ماشكەۆيچ
«قاڭعىپ كەلگەن شۇرەگەي، ەلگە پانا بولمايدى». قازاقتىڭ قازبا بايلىعىن جەكەشەلەندىرىپ العان ەۆرازيا ۇشتىگىنىڭ (ماشكەۆيچ، شوديەۆ، يبراگيموۆ (سوڭعىسى مارقۇم) بىرەۋى يزرايل، ەكەۋى بەلگيا ازاماتتىعىن الىپ، قازاقتان ىرگەسىن اۋلاق سالعان، ءبىراز بۇرىن.
بىشكەكتە بيوتۋالەت سالىپ ءجۇرىپ، اقىرى سالپاڭ ەتىپ قازاقستانعا قاشىپ كەلگەن، از ۋاقىتتىڭ ىشىندە قازاقستاننىڭ اليۋميني ءوندىرىسىن باۋىرىنا باسىپ، الەم الپاۋىتتارىنىڭ قاتارىنا قوسىلىپ، ابدەن بايىعان، قازاقستاننىڭ قازبا بايلىعىنا قوجالىق جاساپ ءجۇرىپ، جەر بەتىندەگى اسا ءىرى بايلاردىڭ ءتىزىمىن جاساپ وتىراتىن «Forbes» جۋرنالىنىڭ تۇراقتى كەيىپكەرىنە اينالعان، شوديەۆ، يبارگيموۆ پەن بىرىگىپ «ەۋرازيالىق توپ» قۇرىپ، قازاق بيلىگىنىڭ «سپونسورى» بولعان الەكساندر ماشكەۆيچ – يزرايل ازاماتى. ءوز تۋعان ۇلتى توبەسىنە تيتتەي تاقيا كيگىزىپ، شاقىرىپ العان.
الەۋمەتتىك جەلىدەگى اقپاراتقا سۇيەنسەك، ماشكەۆيچتە قازاقستان مەن يزرايلدەن بولەك قىرعىزستان جانە كانادا ازاماتتىعى جانە بار ەكەن. سويتكەن ماشكەۆيچ دەگەن ءجويت الگىندە عانا قازاققا، قازاقستان حالقىنا «اقىل» ايتىپ، قوعامنىڭ اشۋىن تۋدىرعان ەدى.
نۇرسۇلتان نازارباەۆ قورى ۇيىمداستىرعان فورۋمدا ماشكەۆيچ: «قازاقستاندىقتار وسىنداي ەلدە ءومىر ءسۇرىپ جاتقانى ءۇشىن قۇدايعا شۇكىرلىك ايتۋى كەرەك»، - دەپ سويلەگەن.
«مەن قازىر برازيليادامىن. مۇندا ءبىزدىڭ كومپانيامىز ەڭ ءىرى جوبالاردىڭ ءبىرىن جۇزەگە اسىرىپ جاتىر. مەن قازاقستاننىڭ كوپتەگەن ازاماتتارىنىڭ مەن ءجۇرىپ وتكەن ونشاقتى ەلدى ءجۇرىپ وتكەنىن قالار ەدىم. سوندا ولار ءوز ەلىندە (قازاقستاندا) تۇرىپ جاتقاندارىنا قۇدايعا شۇكىرلىك ايتىپ، وبەكتيۆتى باعا بەرەر ەدى»، - دەگەن ەدى ماشكەۆيچ.
شوديەۆ
ال وزبەكستاندا تۋعان. سوۆەت وداعى ىدىراعان تۇستا قازاققا كەلىپ كاسىپ باستاعان، ايگىلى ءداۋ دوكەي پاتوح شوديەۆ - بەلگيادان ازاماتتىق العان.
الەۋمەتتىك جەلىدەگى اقپاراتتا: «2002 جىلدىڭ شىلدە ايىندا لاكشمي ميتتال فيرماسىمەن سىبايلاسا وتىرىپ، قازاقستاننىڭ مەتاللۋرگيا كومبيناتىن ءوز قولىنا ءبىرجولا الدى»، دەپ جازىلعان ەكەن. جىلدىق تابىسى – 3,7 ميللارد دوللار كولەمىندە. قازاقستاننىڭ «بارىس»، «قۇرمەت» وردەندەرىمەن ماراپاتتالعان.
مىنە، سول شوديەۆ وتكەن جىلى كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسۋ ءۇشىن وزبەكستانعا قىرۋار قارجى ءبولدى. باق شوديەۆ قورى بولگەن كومەكتىڭ سوماسى 200 ميلليون دوللار ەكەنىن جازدى. ال شوديەۆ قورى: «وزبەكستاننىڭ اقىلدى دا مىقتى حالقى بۇرىن-سوڭدى بولماعان بۇل قيىندىقتى جەڭەتىنىنە كۇمان جوق. حالىقارالىق شوديەۆ قورى بۇكىل ەلدە كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋىنا قارسى ءتيىمدى قولداۋ كورسەتۋ ءۇشىن بار كۇشىن سالادى»، - دەپ مالىمدەگەن.
بۇل – «بايدىڭ اسىن بايقۇس قىزعانادىنىڭ» كەبى ەمەس، قازاقستان ارقىلى بايىعانداردىڭ وزبەكستانعا كومەكتەسەتىنىنە قاتىستى ىقشام وي. راسىندا، قازاقستان الەمگە ارزان شيكىزات قوسىمشاسى بولىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار كورشىلەرىمىز ءۇشىن تەگىن اقشا پاكەتىنە اينالدىق.
ەندى مىنە، ءبىرى – جارتى الەمگە جايىلعان ىندەتپەن كۇرەستە ءوزى تۋعان وزبەكستانعا قول سوزىپ، ەكىشىسى – «قازاقتار قۇدايعا شۇكىر دەسىن»، - دەگەن ەكەۋى پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ قابىلداۋىنا كىرىپ، «قازاقستانعا تاعى ينۆەستيتسيا سالامىز، الەۋمەتتىك جوبالاردى كوبەيتەمىز»، - دەپ، ۋادەنى ءۇيىپ-توگىپ، «قاشپاعان سيىردىڭ ۋىزىنا» قارىق قىلىپ شىعىپتى.
نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
