بواو ازيالىق فورۋمىنىڭ پلەنارلىق سەسسياسىندا قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ بەينەۇندەۋى كورسەتىلدى. بۇل تۋرالى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى ايتتى، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى Sputnik قازاقستان سايتىنا سىلتەمە جاساپ.
نازارباەۆتىڭ ايتۋىنشا، COVID-19 پاندەمياسى بۇكىل الەمدەگى اقيقاتقا تەرەڭ وزگەرىستەر ەنگىزىپ، حالىقارالىق قوعامداستىق ءۇشىن بىرقاتار ەلەۋلى ساياسي، الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە گۋمانيتارلىق سىن-قاتەردىڭ بەتىن اشتى.
نازارباەۆ اتاپ وتكەندەي، «پاندەميا قيىن كەزەڭدەردە مەملەكەتتىڭ ماڭىزدى ءرولىن كورسەتتى – بيلىكتىڭ ءتيىمدى شارالارىنىڭ ارقاسىندا كوپتەگەن ەل جاعىمسىز ستسەناريلەردىڭ الدىن الدى».
بۇل رەتتە بارشانىڭ پلانەتامىزدىڭ «باعالانىپ، قورعالۋى كەرەك» وتە نازىك ورگانيزم ەكەندىگىنە كوزى جەتتى.
پاندەميا جاعدايىندا جاھاندانۋ جانە ەلدەر مەن حالىقتاردىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋىنىڭ باسقا پروتسەستەرى باياۋلادى، ادامدار اراسىنداعى سەنىمسىزدىك كۇشەيىپ، بۇل جاھاندىق ەكونوميكا مەن ساياساتقا تەرىس اسەر ەتەدى.
«ءبىز بۇكىل الەمدە پروتەكتسيونيستىك كوڭىل-كۇيدىڭ وسكەنىن كورىپ وتىرمىز. حالىقارالىق ەكونوميكالىق قاتىناستارعا سىني اسەر ەتەتىن ساياسي نەگىزدەلگەن شەشىمدەر ەنگىزىلۋدە. ءبىز ءوزىمشىل بىرجاقتى شەشىمدەرگە جول بەرمەۋىمىز كەرەك»، - دەدى ەلباسى.
ونىڭ ايتۋىنشا، «حالىقارالىق كەلىسىمدەردىڭ جاڭا قاعيداتتارى تەڭ جانە جاۋاپتى سەرىكتەستەردىڭ ءوزارا ءىس-قيمىل رۋحىندا بولۋعا ءتيىس». ءاربىر ەلدىڭ مادەني، الەۋمەتتىك جانە ساياسي داستۇرلەرىن، ەكونوميكالىق ەرەكشەلىكتەرى مەن قۇندىلىقتارىن ءوزارا قۇرمەتتەۋ ولاردىڭ نەگىزى بولۋعا ءتيىس. پاندەميا «باسەكەلەستىك الەمى مەن ىنتىماقتاستىق الەمى اراسىنداعى تاڭداۋدىڭ قاجەتتىلىگىن» ايقىن كورسەتتى.
ەلباسى اتاپ وتكەندەي، «ىندەتكە جاھاندىق باقىلاۋ جاسالماسا، جەكەلەگەن ەلدەردىڭ جەتىستىگى بولاشاقتا قاجەتتى ناتيجە بەرمەيدى».
«ادامزات ءۇشىن جاھانداعى جاپپاي ۆاكتسيناتسيا ماسەلەسىن شەشۋدەگى ۆاكتسينالاردى وندىرۋشىلەر مەن ۇكىمەتتەردىڭ ىنتىماقتاستىعى ماڭىزدى. بۇل ماسەلەدە باسەكەلەستىك پەن ساياسيلاندىرۋ كەرى اسەر ەتەدى»، – دەپ اتاپ ءوتتى ول.
نازارباەۆ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسى جايلى ايتا كەلە، ونى قحر توراعاسى سي تسزينپين 2013 جىلى ەلىمىزدىڭ استاناسىندا ۇسىنعانىن ەسكە سالدى.
«قازاقستان ءۇشىن بۇل باستاما جاڭا مۇمكىندىكتەر تەرەزەسىنە اينالدى. بۇگىندە مەملەكەتىمىز ارقىلى ازيا مەن ەۋروپانى، سولتۇستىك پەن وڭتۇستىكتى، تىنىق مۇحيتىن اتلانت جانە ءۇندى مۇحيتتارىمەن بايلانىستىراتىن قىسقا جولدار وتەدى»، – دەپ اتاپ ءوتتى ەلباسى.
بۇگىنگى كۇنى قازاقستان ارقىلى 11 ترانسۇلتتىق مارشرۋت سالىندى، ونىڭ ىشىندە ۇزىندىعى 2700 كم «باتىس ەۋروپا – باتىس قىتاي» اۆتوبانىن قوسا العاندا، 5 تەمىرجول جانە 6 اۆتوموبيل جولى، قازاقستاننان پارسى شىعاناعىنا جانە وڭتۇستىك ازياعا باراتىن تەمىر جول بار.
«وسىنىڭ بارلىعى ەلىمىزدە باسەكەگە قابىلەتتى ترانزيتتىك حاب قۇرۋعا مۇمكىندىك بەردى. ەندى ەلىمىز ارقىلى ازيانىڭ كەز كەلگەن نۇكتەسىندەگى تاۋارلار سولتۇستىك ەۋروپا قالالارىنا ەكى اپتانىڭ ىشىندە جەتە الادى. وسىنىڭ ارقاسىندا 2020 جىلعى داعدارىستا دا قازاقستان ارقىلى «قىتاي – ەۋروپا – قىتاي» باعىتى بويىنشا كونتەينەرلىك تاسىمالداردىڭ ءوسىمى 60% -تەن استى»، – دەپ اتاپ ءوتتى نازارباەۆ.
ءسوز سوڭىندا ەلباسى «وتكەن جىلدار ىشىندە «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسى ىنتىماقتاستىق پەن جاھاندانۋدىڭ الدىڭعى قاتارلى يدەيالارىن ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن ءوزىنىڭ ومىرشەڭدىگى مەن ماڭىزدىلىعىن دالەلدەگەنىن» اتاپ ءوتتى.
بيىلعى كونفەرەنتسيانىڭ نەگىزگى تاقىرىبى – «وزگەرىپ جاتقان الەم: «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسى شەڭبەرىندە بىرلەسكەن كۇش-جىگەرمەن جاھاندىق باسقارۋ مەن ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ».
بواو ازيالىق فورۋمى (باف) – وڭىرلىك ەكونوميكالىق ينتەگراتسيانى جانە ازيا مەملەكەتتەرىنىڭ بىرلەسكەن دامۋىن، ونىڭ ىشىندە وسى ماقساتتا كورنەكتى ساياساتكەرلەردىڭ، بيزنەسمەندەردىڭ، عالىمداردىڭ، ساراپشىلار مەن باق-تىڭ قاتىسۋىمەن جىل سايىنعى حالىقارالىق كونفەرەنتسيانى ۇيىمداستىرۋ ارقىلى ىلگەرىلەتۋگە جاردەمدەسۋگە ارنالعان ۇكىمەتتىك ەمەس جانە كوممەرتسيالىق ەمەس حالىقارالىق ۇيىم.
بيىل باف ءوزىنىڭ 20 جىلدىعىن اتاپ وتەدى. فورۋمنىڭ قۇرىلتاي سەسسياسى 2001 جىلعى 26 اقپاندا بواو قالاسىندا (حاينان پروۆينتسياسى، قحر) ءوتتى.
