Boao azııalyq forýmynyń plenarlyq sessııasynda Qazaqstannyń tuńǵysh prezıdenti – Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń beıneúndeýi kórsetildi. Bul týraly syrtqy ister mınıstrligi aıtty, dep habarlaıdy «Adyrna» ulttyq portaly Sputnik Qazaqstan saıtyna silteme jasap.
Nazarbaevtyń aıtýynsha, COVID-19 pandemııasy búkil álemdegi aqıqatqa tereń ózgerister engizip, halyqaralyq qoǵamdastyq úshin birqatar eleýli saıası, áleýmettik-ekonomıkalyq jáne gýmanıtarlyq syn-qaterdiń betin ashty.
Nazarbaev atap ótkendeı, «pandemııa qıyn kezeńderde memlekettiń mańyzdy rólin kórsetti – bıliktiń tıimdi sharalarynyń arqasynda kóptegen el jaǵymsyz senarıılerdiń aldyn aldy».
Bul rette barshanyń planetamyzdyń «baǵalanyp, qorǵalýy kerek» óte názik organızm ekendigine kózi jetti.
Pandemııa jaǵdaıynda jahandaný jáne elder men halyqtardyń ózara árekettesýiniń basqa proesteri baıaýlady, adamdar arasyndaǵy senimsizdik kúsheıip, bul jahandyq ekonomıka men saıasatqa teris áser etedi.
«Biz búkil álemde protekıonıstik kóńil-kúıdiń óskenin kórip otyrmyz. Halyqaralyq ekonomıkalyq qatynastarǵa synı áser etetin saıası negizdelgen sheshimder engizilýde. Biz ózimshil birjaqty sheshimderge jol bermeýimiz kerek», - dedi Elbasy.
Onyń aıtýynsha, «halyqaralyq kelisimderdiń jańa qaǵıdattary teń jáne jaýapty seriktesterdiń ózara is-qımyl rýhynda bolýǵa tıis». Árbir eldiń mádenı, áleýmettik jáne saıası dástúrlerin, ekonomıkalyq erekshelikteri men qundylyqtaryn ózara qurmetteý olardyń negizi bolýǵa tıis. Pandemııa «básekelestik álemi men yntymaqtastyq álemi arasyndaǵy tańdaýdyń qajettiligin» aıqyn kórsetti.
Elbasy atap ótkendeı, «indetke jahandyq baqylaý jasalmasa, jekelegen elderdiń jetistigi bolashaqta qajetti nátıje bermeıdi».
«Adamzat úshin jahandaǵy jappaı vakınaııa máselesin sheshýdegi vakınalardy óndirýshiler men úkimetterdiń yntymaqtastyǵy mańyzdy. Bul máselede básekelestik pen saıasılandyrý keri áser etedi», – dep atap ótti ol.
Nazarbaev «Bir beldeý, bir jol» bastamasy jaıly aıta kele, ony QHR tóraǵasy Sı zınpın 2013 jyly elimizdiń astanasynda usynǵanyn eske saldy.
«Qazaqstan úshin bul bastama jańa múmkindikter terezesine aınaldy. Búginde memleketimiz arqyly Azııa men Eýropany, Soltústik pen Ońtústikti, Tynyq muhıtyn Atlant jáne Úndi muhıttarymen baılanystyratyn qysqa joldar ótedi», – dep atap ótti Elbasy.
Búgingi kúni Qazaqstan arqyly 11 transulttyq marshrýt salyndy, onyń ishinde uzyndyǵy 2700 km «Batys Eýropa – Batys Qytaı» avtobanyn qosa alǵanda, 5 temirjol jáne 6 avtomobıl joly, Qazaqstannan Parsy shyǵanaǵyna jáne Ońtústik Azııaǵa baratyn temir jol bar.
«Osynyń barlyǵy elimizde básekege qabiletti tranzıttik hab qurýǵa múmkindik berdi. Endi elimiz arqyly Azııanyń kez kelgen núktesindegi taýarlar Soltústik Eýropa qalalaryna eki aptanyń ishinde jete alady. Osynyń arqasynda 2020 jylǵy daǵdarysta da Qazaqstan arqyly «Qytaı – Eýropa – Qytaı» baǵyty boıynsha konteınerlik tasymaldardyń ósimi 60% -ten asty», – dep atap ótti Nazarbaev.
Sóz sońynda Elbasy «ótken jyldar ishinde «Bir beldeý, bir jol» bastamasy yntymaqtastyq pen jahandanýdyń aldyńǵy qatarly ıdeıalaryn ilgeriletý úshin óziniń ómirsheńdigi men mańyzdylyǵyn dáleldegenin» atap ótti.
Bıylǵy konferenııanyń negizgi taqyryby – «Ózgerip jatqan álem: «Bir beldeý, bir jol» bastamasy sheńberinde birlesken kúsh-jigermen jahandyq basqarý men yntymaqtastyqty damytý».
Boao azııalyq forýmy (BAF) – óńirlik ekonomıkalyq ıntegraııany jáne Azııa memleketteriniń birlesken damýyn, onyń ishinde osy maqsatta kórnekti saıasatkerlerdiń, bıznesmenderdiń, ǵalymdardyń, sarapshylar men BAQ-tyń qatysýymen jyl saıynǵy halyqaralyq konferenııany uıymdastyrý arqyly ilgeriletýge járdemdesýge arnalǵan úkimettik emes jáne kommerııalyq emes halyqaralyq uıym.
Bıyl BAF óziniń 20 jyldyǵyn atap ótedi. Forýmnyń quryltaı sessııasy 2001 jylǵy 26 aqpanda Boao qalasynda (Haınan provınııasy, QHR) ótti.
