ەلىمىزدىڭ بارلىق ايماعىنان مىڭنان استام پەداگوگ قوسىلعان NIS دوڭگەلەك ۇستەلىندە «جاڭا جاعدايداعى ءبىلىم بەرۋ: پاندەميا ساباقتارى» تالداندى.
ءبىلىم بەرۋدە جاڭا جاعداي ورىن الدى ما جانە وعان قانداي فاكتورلار ىقپال ەتتى؟ «نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى» دەربەس ءبىلىم بەرۋ ۇيىمىنىڭ باسقارما ءتورايىمى كۇلاش ءشامشيدينوۆا بايانداماسىن قاعيداتتى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋدەن باستادى.
امەريكاندىق فۋتۋرولوگ ەلۆين توففلەر «21 عاسىردا ساۋاتسىز ادامدار وقۋ مەن جازۋدى بىلمەيتىندەر ەمەس، وقۋدى، ۇيرەنۋدى جانە قايتا وقۋدى بىلمەيتىندەر بولادى» دەگەن ەدى. شىنىندا دا، بۇگىندە جاڭا تەحنولوگيالار ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرىن وزگەرتۋدە، ال بولاشاق سىلكىنىستەر مەن بەلگىسىزدىكتەرگە قارسى تۇرۋ ارقىلى قالىپتاسادى. ءبىلىم بەرۋ تسيفرلىق ترانسفورماتسيادان وتەدى، ول تسيفرلىق ءبىلىم بەرۋ ينفراقۇرىلىمىن جانە تسيفرلىق وقۋ-ادىستەمەلىك ماتەريالداردى، تسيفرلىق باعالاۋدى قوسا العاندا، قۇرالدار مەن سەرۆيستەردى دامىتۋدى، سونداي-اق، وقۋ جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋدا جاڭا مودەلدەردى ازىرلەۋدى جانە تاراتۋدى كوزدەيدى، – دەپ اتاپ ءوتتى كۇلاش نوعاتايقىزى.
NIS-كە انگليادان ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى ەڭ بەدەلدى عالىمداردىڭ ءبىرى، بالالاردىڭ باقىتى مەن يگىلىگى جونىندەگى ساراپشى ەندي كوۋپ قوسىلدى. جانە ول بىردەن رەۆوليۋتسياعا شاقىردى:
– بىراق بۇل راديكالدى رەۆوليۋتسيا ەمەس مەن ءسىزدى پارلامەنتكە بارۋعا جانە وزگەرىستى تالاپ ەتۋگە شاقىرمايمىن. مەن بەيبىت رەۆوليۋتسياعا شاقىرامىن، ول – باقىت پەن يگىلىك توڭكەرىسى. رەۆوليۋتسيا جاساۋ ءۇشىن مەن قازىرگى ءبىلىم بەرۋ وزگەرۋدى قاجەت ەتەتىنىن دالەلدەۋىم كەرەك.
وسى ورايدا تاعى ءبىر قيسىندى سۇراق تۋىندايدى. «نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى» دەربەس ءبىلىم بەرۋ ۇيىمى باسقارما ءتورايىمىنىڭ ورىنباسارى سۆەتلانا يسپۋسينوۆانىڭ بايانداماسى مۇعالىمنىڭ تۋربۋلەنتتىك داۋىردەگى ميسسياسى اتتى وزەكتى ماسەلەگە ارنالدى:
– پروفەسسور حارگريۆستىڭ پىكىرىنشە، پاندەميا ۇسىنعان ماڭىزدى ساباقتاردىڭ ءبىرى – مۇعالىمدەردىڭ وزگەرىستەرگە قانشالىقتى تەز بەيىمدەلىپ، تاجىريبەسىن قايتا قۇرا الاتىندىعى. ءبىز ءداستۇرلى مەكتەپتەر بىزگە ارقاشان قاجەت بولاتىنىنا، ال مۇعالىمنىڭ ءرولى كەز-كەلگەن وزگەرىسكە قاراماستان اۋىسپايتىنىنا كوز جەتكىزدىك.
سۆەتلانا باگيتوۆنانىڭ پىكىرىن ليتۆادان قوسىلعان بەلگىلى عالىم، ەۋروپالىق قايتا قۇرۋ جانە دامۋ بانكىنىڭ ساراپشىسى داريۋس رادكياۆيچيۋس جەكە تاجىريبەسىمەن قولدادى:
– قاشىقتان وقىتۋ كەزىندە وقۋشى نەنى جوعالتادى؟ مۇعالىمنىڭ سيقىرلى بەدەلى: اكەنىڭ ايتقانى – تالاستى دا داۋلى، ال مۇعالىمنىڭ ءسوزى – بۇل شىندىق. تىكەلەي قارىم-قاتىناس پەن بايلانىستى كوزبەن الماستىرۋعا بولمايدى. وقۋشى تاعى نە جوعالتادى؟ ەڭ باستىسى – توپتىق جۇمىس بارىسىنداعى جاڭانى تانۋ قۋانىشى، ءبىر-ءبىرىن شابىتتاندىراتىن ەنەرگيا، بىرلەسكەن ساياحاتتار مەن مەرەكەلەر. مۇعالىم نەنى جوعالتادى؟ بۇل esprit – جانىڭىزدان قۋانىشقا تولى بالالاردى جانە ولاردىڭ جارقىراعان كوزدەرىن كورگەن كەزدەگى جان مەن اقىلدىڭ شىنايى رەزونانسى، ديداكتيكالىق شابىت.
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى جامبىل اۋدانى قوجابەرگەن جىراۋ اتىنداعى ورتا مەكتەپ ديرەكتورى باۋىرجان مۇساباەۆ پەن اقتوبە وبلىسى تەمىر اۋدانى شۇبارقۇدىق №1 مەكتەپ-گيمنازياسىنىڭ ماتەماتيكا ءپانىنىڭ مۇعالىمى نۇرگۇل ابدۋللاەۆانىڭ پاندەميا ساباقتارى مەن قاشىقتان وقىتۋدى ەنگىزۋ تۋرالى باياندامالارى پەداگوگتەردىڭ ەرەكشە قىزىعۋشىلىعىن تۋدىردى. ورال قالاسىنداعى د.قوناەۆ اتىنداعى مەكتەپ-گيمنازياسىنىڭ مۇعالىمى ايجان جاناتوۆا ليتۆالىق سپيكەر سەكىلدى، ءبىرىنشى كەزەكتە بالالاردىڭ وقۋعا دەگەن ىقىلاسىن جوعالتپاۋ، كەرى بايلانىس ورناتۋ جانە وقۋشىلاردى ەموتسيونالدىق كۇيزەلىس پەن سەنىمسىزدىك جاعدايىندا قالاي ىنتالاندىرۋ كەرەكتىگى تۋرالى جەكە تاجىريبەسىمەن ءبولىستى.
دوڭگەلەك ۇستەلدىڭ كوپتەگەن قاتىسۋشىلارى كۇن تارتىبىمەن تانىسىپ، ناقتى سپيكەرلەرگە قوسىلدى. ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى ورتالىعىنىڭ تالداۋ، زەرتتەۋ جانە جوبالاردى باسقارۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى سامات كالمەنوۆ تسيفرلاندىرۋ مەن پوستكوۆيدتىك وقىتۋدى تاڭقالارلىق يننوۆاتسيا مەن جاڭا مۇمكىندىكتەر رەتىندە تالدادى، سونىمەن قاتار وقۋ باعدارلامالارىن قايتا قاراستىرۋ كەزىندە نەنى ەسكەرۋ قاجەتتىگىن وي ەلەگىنەن وتكىزدى. پەداگوگيكالىق ولشەمدەر ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى ايدانا شيليبەكوۆانىڭ بايانداماسى بۇگىنگى كۇننىڭ وزەكتى تاقىرىبى – جاڭا جاعدايداعى باعالاۋ مەن ونىڭ بولاشاعىنا ارنالدى.
كوپتەگەن پەداگوگتار ءۇشىن بالالارعا دوستىق شىرايلى جانە قاۋىپسىز ورتا قۇرۋ جاڭا تاقىرىپ بولدى، الەمدىك ءبىلىم بەرۋدەگى باستى ترەندتەردىڭ ءبىرىن وقۋشىلاردىڭ يگىلىگىن قالىپتاستىرۋ دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى دينارا ۋالكەنوۆا تالدادى.
دوڭگەلەك ۇستەل كاسىبي وي تالقىعا قوسىلعان زياتكەرلىك جانە جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردىڭ مىڭداعان مۇعالىمدەرى ءۇشىن تابىستى تاجىريبە بولدى. مۇعالىمدەردىڭ باسىم كوپشىلىگى زياتكەرلىك مەكتەپتەرمەن ءارتۇرلى سەرىكتەستىك جوبالار بىرىكتىرەتىن ورتا مەكتەپتەردە جۇمىس ىستەيدى. بۇل اقمولا، سولتۇستىك قازاقستان جانە شىعىس قازاقستان وبلىستارى بويىنشا «اۋىل مەكتەبى: powered by NIS»، وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى ماقتاارال اۋدانى بويىنشا «ءبىز بىرگەمىز»، «Global Teacher Prize 2021» امباسسادورى دينارا بەيسەمباەۆانىڭ جوباسى بويىنشا قاراعاندى وبلىسى نۇرا اۋدانى احمەت اۋىلىنىڭ س.سەيفۋللين اتىنداعى ورتا مەكتەبى جانە وزگە دە كوپتەگەن مەكتەپتەر.
بارلىق پەداگوگتەر ءبىلىم بەرۋدەگى جاڭا جاعداي تۋرالى كاسىبي رەفلەكسيانىڭ جانە ءاربىر مەكتەپ ءۇشىن پاندەميا فورماتىنداعى باستى ۇردىستەردى انىقتاۋدىڭ وزەكتىلىگى مەن قاجەتتىلىگىن اتاپ ءوتتى.
پاندەميا ساباقتارى جونىندەگى دوڭگەلەك ۇستەل – ىبىراي ءالتىنساريننىڭ 180 جىلدىعىنا ارنالعان NIS مەرەيتويلىق جوباسى اياسىنداعى الەمدىك ءبىلىم بەرۋدەگى ستراتەگيالىق ترەندتەر بويىنشا دوڭگەلەك ۇستەلدەر سەرياسىنىڭ العاشقىسى بولىپ تابىلادى.