ەلىم دەيتىن ءبىر ءبورى تۋىلسا، ونى تالايتىن ەكى يت قوسا تۋىلادى
الەۋمەتتىك جەلىدەگى جۇرتتى ەلەڭ ەتكىزگەن "جىگىتتىڭ جاقسىسى - تۇرمەدە، اتتىڭ جاقسىسى- كەرمەدە" اتتى دەموس قب توراعاسى قۇسايىنوۆ تۇراربەكتىڭ ماقالاسى «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالىنا شىعىپ (adyrna.kz), قىزۋ تالقىلاۋعا ءتۇستى. بىراق اۆتور بەلگىلى قوعام بەلسەندىلەرى ارون اتابەك پەن ماكس بوقاەۆتىڭ جەكە باسىنا قاراتا جازعان پوستىن بۇگىن الىپ تاستاپتى. سوعان بايلانىستى مەن دە ءوز ويىمدى ايتا كەتكىم كەلدى. بەلگىلى ازاماتتىڭ بۇلاي سويلەۋىنە مەن دە جاۋاپ بەرگىم كەلدى.
ءبىزدىڭ قوعام وتە ۇزاق ۋاقىت بويى وزىنە كوش باستايىن تۇلعانى ىزدەۋمەن كەلدى. وسى ۋاقىتقا دەيىن ءبىزدىڭ قوعامدا ءوزىنىڭ ىشىنەن شىققان كوشباسشىنى قولداۋعا دايىن بۇقارانىڭ دەموكراتيالىق قۇندىلىقتارعا جۇمىس جاساۋى جانە پرينتسيپشىلدىگى ءپىسىپ جەتىلدى مە؟ 30 جىل بويىنا ءبىزدىڭ قوعامدا وپپوزيتسيالىق توپتان بولسىن، ازاماتتىق قوعامنىڭ ورتاسىنان بولسىن ءبىر تۇلعانىڭ حالىقتى سوڭىنان جەتەكتەپ كەتەتىن ۋاقىتى دا بولدى ەمەس پە... تۇلعالار بار. وعان ەرەتىن حالىق بار ما؟ بىراق، نەگە ەكەنى تۇسىنىكسىز، تۇلعانىڭ ەشبىرى ءبىزدىڭ قوعامنىڭ تالعامىنا ساي كەلەتىن ءتۇرى جوق. شىنىن ايتقاندا، بىزگە قانداي تۇلعا كەرەك؟ وتە قيىن سۇراق.
ءبىز قوعام بولىپ ادام بالاسىنا تۇسىنىكسىز ءبىر جولايرىققا كەلىپ تۇرمىز. بۇل ءبارىمىزدى ويلاندىرسا دا، ءبىر شەشىمگە كەلە الماۋدامىز. تۇلعا شىقسا، ونى جەردەن الىپ جەرگە سالامىز. بىراق جۇمىلا وتىرىپ، سول تۇلعانىڭ سوڭىنان ەرىپ، ونى قولداپ، قۇزىرلى ورنىنا وتىرعىزاتىن قوعام ەمەس سياقتىمىز. بۇلاي سويلەۋدىڭ ءوزى دە اۋىر. كوپتى كىنالاۋ دا دۇرىس ەمەس. كەشىرەرسىزدەر! ءبىز نە ىستەۋىمىز كەرەك؟
وسى ۋاقىتقا دەيىن حالىقتىڭ وي-ساناسىندا حالىق باتىرلارى بولىپ كەلگەن ازاماتتىق قوعامنىڭ بەلسەندىلەرىن قۇسايىنوۆ تۇراربەك ماقتامەن باۋىزداپتى. ونىڭ ويىنشا، ارون مەن ماكس تۇرمەدەگى ورىندى ىڭعايلى كورىپتى. سەبەبى، ولارعا قوعام بەلسەندىلەرىنىڭ تاراپىنان بارلىق جاعدايلار جاسالىپ وتىر ەكەن. ءوز باسىم وسىعان سەنە المايمىن. بۇل مۇمكىن دە ەمەس. سوندا تۇرمەدە وتىرعان ارون مەن ماكسكە بارلىق جاعدايدى تۇراربەك جاساپ وتىرعان با؟ بەلگىلى ازاماتقا وسىلاي ءبوسۋدىڭ ءوزى ۇياتتاۋ بولار.
ءار تۇستان اتتانداپ شاپقىلاعان وسىنداي بەلسەندىلەر تۇرعاندا، ءبىزدىڭ قوعامنىڭ ەشقاشان دا باسى بىرىكپەيدى. مۇمكىن قولدان بىرىكتىرمەي وتىرعان شىعار... قازىرگى جاعدايدا قوعامنىڭ ورتاق يدەياعا بىرىگىپ، جۇمىس جاساپ كەتۋى مۇمكىن ەمەس سياقتى. باتىردى مايدان تۋدىرادى دەگەن ەرتەدەگى قاعيدا قازىرگى اقپاراتتىق، تەحنولوگيالىق زاماندا جۇرە بەرمەيدى. سەبەبى، ءبىزدىڭ زامان ءبىلىم مەن بىرلىكتىڭ عانا زامانى. ءبىز قاشان ءبىلىمدى، بىلىكتى، كاسىبي ادامدار بولا الامىز، سوندا عانا ۇلتتىق ورتاق يدەيالارعا جۇمىس جاساي باستايمىز. وعان دەيىن بۇل بولمايدى.
مۇنى جازا وتىرىپ، مەن ءوز باسىم بىرەۋدى اقتامايمىن دا، داتتامايمىن دا. مەنى ويلاندىراتىن ءبىر سۇراق بار. ءبىز مىناداي تۇرىمىزبەن ءوزىمىزدىڭ تالعامىمىزعا ساي كەلەتىن كوشباسشىنى قايدان تابامىز؟ ورتاق ۇلتتىق يدەيالارعا بىرىگە وتىرىپ جۇمىس جاساي المايتىن قوعام كوش باستاپ شىعاتىن ازاماتتاردىڭ قادىرىنە جەتە مە؟ زاماناۋي پروتسەسكە، ساياسي اعىمعا رەالي كوزقاراسپەن قاراماي، جالعىزدى العا سالىپ قويىپ، ءبىز ەشقاشان دا كوشباسشى تۇلعانى تابا المايمىز.
مەنىڭ ويىمداعى ماكس – ول جەردىڭ تاعدىرى ءۇشىن تۇرمەدە وتىردى.
مەنىڭ ويىمداعى ارون – ول حالىقتىڭ جوعىن جوقتاپ 10 جىلداپ ءالى كۇنگە دەيىن تۇرمەدە وتىر.
ارامىزدا وسىنداي تۇراربەكتەر كوبەيسە، قازىرگى تۇراقتىلىق تا ساقتالىپ تۇرا بەرەتىن سياقتى.
تۇراربەك، ساعان سۇراق. تۇرمەدەگى ارون مەن ماكستىڭ جاعدايىن سەن جاساپ جۇرگەنسىڭ بە؟
بەكبولات قارجان،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
