قازاقستاندا 10 ميلليون ادامعا COVID-كە قارسى ۆاكتسينا سالۋ جوسپارلانىپ وتىر. ەل حالقىنا رەسەيلىك «سپۋتنيك-V» ۆاكتسيناسى سالىنباق. الايدا بۇل ەكپە تۋرالى باسقا ەلدەردىڭ ۇستانىمى قانداي؟
دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسويدىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاندا ۆاكتسينا سالىناتىندار 18 جاس پەن 60 جاس ارالىعىنداعى ازاماتتار بولماق. سونداي-اق، مينيستر رەسەيلىك «سپۋتنيك V» ۆاكتسينالارىنىڭ ەكى ميلليون دوزاسىن الۋ تۋرالى كەلىسىم بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ول قازاقستانعا سۋبستانتسيا تۇرىندە جەتكىزىلەدى جانە كەيىننەن قاراعاندى فارماتسەۆتيكالىق زاۋىتىنىڭ بازاسىندا وندىرىلەدى ەكەن.
سونىمەن تسوي ءسوز ەتكەن ۆاكتسينا قانداي ۆاكتسينا، ەڭ الدىمەن وسىعان توقتالىپ وتسەك. «سپۋتنيك-V» ۆاكتسيناسى ءا دەگەننەن قابىلدانباي، قارسىلىققا ۇشىراعان ەكپە بولاتىن. ەڭ الدىمەن بۇل ەكپەنى ەۋرووداققا مۇشە ەلدەر «كەرەكسىز دۇنيە» دەپ باعالاپ، كەرى ىسىردى. ارتىنان اقش تا COVID-ءتىڭ الدىن الادى دەپ رەسەي وندىرگەن ۆاكتسينانى كەلەكە ەتىپ، «مۇنداي ەكپەنى ءتىپتى مايمىلدارعا دا سالدىرماس ەدىك»، دەپ مالىمدەدى. ال رەسەيلىك باق بۇل ۆاكتسينانى ءداپ ءبىر جەر پلانەتاسىنىڭ بارلىق ەلى سۇراپ، الىپ جاتقانداي ەتىپ كورسەتىپ، اقپاراتتى بۇرقىراتىپ جاتىر.
ديالوگ.UA. اقپاراتتىق سايتىنىڭ حابارلاۋىنشا، رەسەيلىك ۆاكتسينانى ساناۋلى عانا ەل ساتىپ العان. وندا دا سىناق جاساۋ ءۇشىن ەكپەنى از عانا مولشەردە الىپ جاتقان كورىنەدى. نەگە؟ سەبەبى، سەنىم جوق. رەسەيدە الەم بىلەتىن يممۋنولوگيالىق مەكتەپ تە جوق. سوندىقتان رەسەي فەدەراتسياسى يممۋنداۋ ءۇشىن شىنىمەن ساپالى ءدارى جاساي المايتىنى بەسەنەدەن بەلگىلى. ءتىپتى رەسەيشىل ۆەكتوردا ءوز ساياساتىن قۇرعان ەلدەر دە رەسەيلىك ۆاكتسينانىڭ كلينيكالىق سىناقتارىنىڭ تولىق اياقتالۋىن كۇتكەندى ءجون كورەدى نەمەسە قازىر ۆاكتسينانى باسقا وندىرۋشىلەردەن ساتىپ الۋدا.
ماسەلەن، تۇركيا رەسەي ۆاكتسيناسىن ددسۇ سەرتيفيكاتتاعانعا دەيىن-اق قابىلدامادى جانە sinovac Biotech قىتاي ۆاكتسيناسىن ساتىپ الۋعا كەلىسكەن. بۇل قىتايلىق ەكپەنىڭ دە ددۇ سەرتيفيكاتى جوق، بىراق كلينيكالىق سىناقتاردان وتكەن. قازىر رەسەيلىك ۇگىت-ناسيحات اقپارات كوزدەرى ۆەنگريانىڭ، سەربيانىڭ جانە ۆەنەسۋەلانىڭ "سپۋتنيك-V" رەسەيلىك ۆاكتسيناسىن جاپپاي ساتىپ الىپ جاتقانىن جارىسا جازۋدا. ال شىندىعىندا، ۆەنگريا كلينيكالىق زەرتتەۋلەر ءۇشىن 5 مىڭ دوزادان اسپايتىن ۆاكتسينا ساتىپ الىپتى. وكىنىشكە قاراي، ۆەنگريا مەملەكەتى سول العان ەكپەنى وزىنە سالدىرىپ، سىناقتان وتكىسى كەلەتىن ەرىكتى ادام تاپپاي وتىر.
ال جاپپاي ۆاكتسيناتسيا ءۇشىن بريتان-شۆەدتىڭ AstraZeneca ەكپەسىنەن 12 ملن مولشەرىن، بەلگيالىق Janssen مەن امەريكان-نەمىستىڭ Pfizer-BioNTech ۆاكتسينالارىنا تاپسىرىس بەرگەن. ءتىپتى رەسەيگە وتە تاۋەلدى ۆەنەسۋەلا دا 2021 جىلدىڭ I توقسانىنىڭ سوڭىندا رەسەيلىك ۆاكتسينانى جەتكىزۋدى باستاۋعا نيەتتى، ياعني ونىڭ كلينيكالىق زەرتتەۋلەرىنىڭ سوڭعى كەزەڭىندە، ولاردىڭ ناتيجەلەرى تولىعىمەن بەلگىلى بولعان كەزدە عانا الۋدى جوسپارلاپ وتىر. رەسەيلىكتەر ۆاكتسيناسىن ساتۋدىڭ ەڭ ۇلكەن نارىقتارىنىڭ ءبىرى رەتىندە قاراستىرعان ءۇندىستان دا Pfizer/BioNTech جانە Bharat Biotech ۆاكتسينالارىن جەدەل سەرتيفيكاتتاۋ ساتىسىندا ەكەن. ءتىپتى رەسەيدىڭ سەربيا سياقتى ادال وداقتاسى Pfizer Biotech شىعارعان ۆاكتسينانىڭ 1,8 ميلليون دوزاسىن ساتىپ العان.
ولاي بولسا، «ەسى دۇرىس ەلدەر» باس تارتقان ۆاكتسينانى قازاقستان نەگە جانتالاسىپ جارنامالاپ جاتىر؟ جارناماسى ازداي، 10 ملن ادامعا وسى «سپۋتنيك-V» ەكپەسىن سالۋدى جوسپارلاپ تا قويدى. تولىق مەديتسينالىق سىناقتان وتپەگەن، ناتيجەسى بەلگىسىز ۆاكتسينانى جاپپاي سالۋ ارقىلى ءبىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ كوزدەگەنى نە؟ «ەكپە ەگىلدى» دەگەن قۇجاتتىق بەلگى سوعۋ ما، الدە «كۇل بولماساڭ، ءبۇل بول» دەگەن نيەت پە؟
مەرۋەرت حۋساينوۆا،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.
فوتو اشىق دەرەككوزدەن الىندى.
