ەستونيا پارلامەنتىنىڭ سپيكەرى ريگيكوگۋ حەنن پىللۋااس ءوزىنىڭ جاڭا جىلدىق قۇتتىقتاۋ سوزىندە رەسەيدىڭ ەكى وبلىسىنداعى جەرگە ەستونيانىڭ زاڭدى قاقى بار ەكەنىن ايتىپتى.
«Riigikogu.ee» سايتىندا جاريالانعان قۇتتىقتاۋ ءسوز ءماتىنىن شولىپ شىقتىق. وندا نە ايتىلعان؟ قاراڭىز:
«2 اقپاندا ءبىز «تارتۋ» بەيبىت كەلىسىمىنىڭ ءجۇز جىلدىعىن اتاپ وتتىك. ول بويىنشا، رەسەي ەستونيانىڭ تاۋەلسىزدىگى مەن تۇتاستىعىن مويىنداعان. سول كەزدە ەستونيا مەن رەسەي اراسىنداعى شەكارا كەلىسىلىپ، بەكىتىلگەن. حالىقارالىق قۇقىق تالاپتارىنا ساي سول كەلىسىم قازىر دە ءوز كۇشىندە»، - دەيدى.
ونان ءارى:
«ءبىز سىرتقى ساياساتتا بەلسەندى بولدىق. بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ ۋاقىتشا مۇشەسى رەتىندە ءبىز بەلارۋس حالقىنىڭ قۇقىعىن قولدادىق. ۋكرايناعا قارسى باعىتتالعان اگرەسسيانى توقتاتۋدى تابانداپ تۇرىپ تالاپ ەتتىك. بۇل ماسەلەلەرگە قاتىستى ءبىز ءوز پوزيتسيامىزدى ناقتى كورسەتتىك. ءبىز ناتو وداقتاستارىمەن دە، باسقا دا حالىقارالىق ۇيىمدارمەن دە جاقسى بايلانىستامىز»، - دەپتى.
ەستونيا پارلامەنتى سپكيەرىنىڭ ايتىپ وتىرعان «تارتۋ» بەيبىت كەلىسىمى 1920 جىلدىڭ 2 اقپانىندا ەستونيا مەن ركفسر اراسىندا جاسالعان. ول كەلىسىمدە رەسەيدىڭ لەنينگراد وبلىسىنداعى يۆانگورود جانە پسكوۆ وبلىسىنداعى پەچورسكي اۋدانىنىڭ ءبىر بولىگى ەستونياعا تيەسىلى دەپ كورسەتىلگەن. بۇل تەرريتوريالار 1940 جىلى ەستونيا كسرو قۇرامىنا ووسىلعاندا، رەسەيگە ءوتىپ كەتكەن.
ەستونيا مەن رەسەي اراسىنداعى تەرريتوريالىق تالاس ءبىراز ۋاقىتتان بەرى جالعاسىپ كەلەدى. 2005 جىلى ەكى ەل شەكارانى شەگەندەمەك بولىپ، كەلىسىمگە قول قويادى. ونى راتيفيكاتسيالاۋ كەزىندە ەستونيا جوعارىداعى «تارتۋ» بەيبىت كەلىسىمىن العا تارتقان. ال رەسەي ودان باس تارتقان. وسىدان سوڭ، 2014 جىلى تاعى ءبىر كەلىسىم جاسالعان. بىراق، بۇل كەلىسىمدى ەكى ەلدىڭ دە پارلامەنتتەرى ءالى كۇنگە راتيفيكاتسيالاماعان.
Abai.kz
