كيبەرنەتيكانىڭ ادام ساناسىنا اسەرى

3103
Adyrna.kz Telegram

كيبەرقاۋىپسىزدىك - جۇيە، جەلى جانە پروگراممالاردى قورعاۋعا باعىتتالعان سالا. ءتۇرلى كيبەرشابۋىلدار اقپاراتتاردى يەمدەنۋگە، الۋعا، تاراتۋ ماقساتىندا جاسالىپ جاتادى. ال قاۋىپسىزدىك شارالارىن ءبىلۋ، كيبەرقاۋىپسىزدىكتىڭ نەگىزدەرىن يگەرۋ مۇنداي كەلەڭسىزدىكتەردىڭالدىن الادى.

كيبەرقاۋىپسىزدىك نەمەسە قاۋىپسىزدىك جۇيەلەرىن يگەرۋ ءسىزدى جانە ءسىزدىڭ قۇجاتتارىڭىزدى ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. مۇنداي جۇيەلەردى قازىرگى ۋاقىتتا بارلىق سالادا قولدانادى. قاراپايىم قۇپيا سوزدەر مەن UTM پروگراممالار ءار جەلى قولدانۋشىسىنىڭ ومىرىندە ويىپ ورىن العان.

قاۋىپسىزدىكتىڭ مۇنداي ءتۇرى كيبەرنەتيكا عىلىمىنىڭ دامۋىمەن تىكەلەي بايلانىستى. ءححى عاسىر - جاڭا اشىلۋلار مەن بۇرىن-سوڭدى بولماعان عىلىم تۇرلەرىنىڭ زامانى. ال كيبەرنەتيكا ادامزات دامۋىنىڭ قوزعاۋشى كۇشىنە اينالىپ وتىر. قانداي ماماندىق بولماسىن، كيبەرنەتيكانىڭ بولىمدەرىن كەزدەستىرۋگە بولادى. جاساندى ينتەللەكت، كيبەرسپورت، روبوتتار مەن قاشىقتىقتان باسقارۋعا بولاتىن قۇرىلعىلار جانە ت.ب. جاڭالىقتار كيبەرنەتيكا عىلىمىنىڭ جەمىسى بولىپ وتىر. الايدا تاياقتىڭ ەكى ۇشى بار. ادامعا قانشالىقتى پايداسى بولعانىمەن، سونشالىقتى زيانى دا بولاتىنىن ەستەن شىعارماعان دۇرىس.

كيبەرنەتيكا عىلىمى وتكەن عاسىردىڭ 40-جىلدارىندا جەكە سالا رەتىندە قالىپتاستى. بۇل ەسەپتەۋىش ماشينالار مەن وزگە دە تەحنولوگيالاردىڭ دامۋىمەن تىكەلەي بايلانىستى بولدى. ال قازىرگى ۋاقىتتاعى ءبىز بىلەتىن جاساندى ينتەللەكت، روبوتتار مەن ءتۇرلى جۇيەلەر ءدال وسى كيبەرنەتيكانىڭ جەمىسى. جاساندى ينتەللەكت ادام ءومىرىنىڭ بارلىق بولىكتەرىنە ەنگەن. كومپيۋتەر مەن تەلەفون، الەۋمەتتىك جەلى مەن عالامتور دا جاساندى ينتەللەكتتىڭ كومەگىمەن جۇمىس ىستەۋدە. سونىمەن قاتار سوڭعى ۇلگىدەگى تۇرعىن ۇيلەر دە ءدال وسىنداي جۇيەلەرمەن قامتاماسىزداندىرىلعان. مۇنىڭ، ارينە، ادام ومىرىنە اكەلەر پايداسى وتە كوپ. بىرىنشىدەن - ۋاقىت ۇنەمدەۋ. قاجەت جاعدايدا عالامتورداعى جي سۇرالعان اقپاراتتى بىردەن تاۋىپ بەرەدى. ۇقساس مالىمەتتەردى دە الدىمىزدان شىعارادى. ال قاۋىپسىزدىك قىزمەتىندەگى، بەينەباقىلاۋ جۇيەسىندەگى جاساندى ينتەللەكت اقاۋلار مەن قاتەلىكتەردى جىلدام انىقتاي الادى. ءارى كولىكتەردەگى ينتەللەكت، اۆتوجۇرگىزۋ قوسىمشاسى كوپتەگەن ادامداردىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالۋدا.

دەگەنمەن اتالمىش جۇيەنىڭ جاساندى ەكەنىن ۇمىتپاعانىمىز ءجون. ءتۇرلى ۆيرۋستاردىڭ اسەرىنەن نە بولماسا اقاۋلاردىڭ كەسىرىنەن ىستەن شىعۋى مۇمكىن. سونىمەن بىرگە الەۋمەتتىك جەلىدەگى مۇنداي جاساندى ينتەللەكتتەر ادامدى تارتۋ ءۇشىن، كوبىرەك ۋاقىتىن وتكىزۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەيدى. ياعني ادام ساناسىنا تىكەلەي اسەر ەتەدى. ءسىز وزىڭىزگە قاجەتتى مالىمەتتى تاپقانىڭىزبەن، ودان دا قىزىقتى ۆيدەولار مەن فوتوسۋرەتتەردى ۇسىنادى. “ينستاگرام”، “يۋتۋب” سىندى الەۋمەتتىك جەلىلەر مەن ۆيدەوحوستينگتەر جۇمىسى ءدال وسىلاي ادام ساناسىنا جاسىرىن تۇردە اسەر ەتەدى.

سوڭعى ۋاقىتتا جاڭالىقتاردان، جاستار اراسىندا “كيبەرسپورت” تەرمينىن ءجيى ەستىپ جاتامىز. كيبەرسپورت سپورت رەتىندە رەسمي مويىندالعان. سول سەبەپتى قابىلەتى بار كەز كەلگەن جاستاعى ادام ءوزىن جاڭا سالادا سىناپ كورە الادى. ەگەر قولىنان كەلسە، وتە جاقسى سپورت مانسابىن دا قالىپتاستىرادى. كيبەرسپورت ءححى عاسىرداعى ەڭ كوپ قارجىلاندىرىلاتىن جاڭا سالا بولىپ تابىلادى. جارىستار حالىقارالىق دەڭگەيدە وتەدى. الايدا بۇل سپورت ءتۇرىنىڭ دە ادامعا تيگىزەر زياندى اسەرى جەتكىلىكتى. فيزيكالىق تۇرعىدان الىپ قارايىق. سپورتشى ءبىر ورىندا تاپجىلماي وتىرادى. جارىس بولسىن، قاراپايىم دايىندىق بولسىن، كۇنىنىڭ جارتىسىنان كوبىن كوگىلىر ەكرانعا ۇڭىلۋمەن وتكىزەدى. بۇل ارقا اۋرۋلارىنىڭ پايدا بولۋىنا، كورۋ قابىلەتىنىڭ ناشارلاۋىنا، اس قورىتۋ جۇيەسىنىڭ بۇزىلۋىنا الىپ كەلۋى مۇمكىن. ال مورالدىق تۇرعىدان جاساندى ينتەللەكت قالاي اسەر ەتسە، ويىندار ءدال سولاي اسەرىن تيگىزەدى. اگرەسسيا، ءتۇرلى سوعىس جايلى ويىندار، اشۋ ويىنشىنىڭ ساناسىنا كەرى پايداسىن الىپ كەلەدى.

قورىتا كەلە، كيبەرقاۋىپسىزدىكتىڭ ادام ومىرىندە الاتىن ورىنى ەرەكشە. بۇل جۇيە مەن اقپاراتتى عانا قورعاۋ دەپ تۇسىنبەۋىمىز قاجەت. ادام ءوزىن دە كيبەرشابۋىلداردان قورعاي ءبىلۋى شارت. جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ پايدالى تۇستارىن ءوز ومىرىمىزدە دۇرىس پايدالانىپ، زياندى اسەرىنەن ساقتانىپ جۇرگەنىمىز ابزال.

دانات جاناتاەۆ, ف.ع.ك.، ءال-فارابي

اتىنداعى قازۇۋ دوتسەنتى،

ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق

ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيزيكا-تەحنيكالىق

فاكۋلتەتتىڭ ستاندارتتاۋ

سەرتيفيكاتتاۋ ماماندىعىنىڭ

1-كۋرس ماگيسترانتتارى

(قازاق توبى سالا بويىنشا جانە يتمو).

 

پىكىرلەر