عارىشتىڭ تىلسىم سىرلارىنا ءۇڭىلۋ، جۇمباعىن شەشۋ، ءتىپتى، قاجەت بولسا ونى يگەرۋ عىلىم مەن تەحنولوگيا قارىشتاعان زاماندا كۇن تارتىبىندەگى نەگىزگى ماسەلە بولىپ تۇرعانى انىق. بايقوڭىرىمەن الەمگە ايگىلى ەلىمىزدەگى عارىش سالاسىنىڭ بۇگىنى جانە بولاشاعى قانداي؟
"قازاقستان-2050" ستراتەگياسىندا ەلىمىزدە تولىققاندى عارىش سالاسىن قۇرۋ رەسپۋبليكا ەكونوميكاسىن جاڭعىرتۋدىڭ نەگىزگى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە ايقىندالعان بولاتىن. الداعى ونجىلدىقتا قازاقستان عارىش قىزمەتتەرى بويىنشا الەمدىك نارىقتاعى سالماعىن ارتتىرۋ جوسپارلانعان.
ەلدەگى عارىش سالاسى بويىنشا نىساندار مەن جەرۇستى ينفراقۇرىلىمدارى بىرىڭعاي نەگىزدە ۇيىمداستىرىلعان. عارىش سالاسىن دامىتۋدىڭ بارلىق ستراتەگيالىق باعىتتارى بويىنشا كاسىپورىندار قۇرىلعان. بۇگىنگى تاڭعا دەيىن اتالمىش سالا بويىنشا كاسىپورىنداردىڭ عىلىمي جانە ينجەنەرلىك قۇرامىنىڭ بىلىكتى كادرلىق يادروسى قالىپتاستىرىلىپ، عارىش تەحنيكاسىنىڭ ارنايى كونسترۋكتورلىق-تەحنولوگيالىق بيۋروسى جيناقتالعان. شەت ەلدەر مەن قازاقستاننىڭ جەتەكشى جوعارى وقۋ ورىندارىندا عارىشتىق تەحنيكا جانە تەحنولوگيالار بويىنشا ماماندار دايارلانۋدا.
بۇگىنگە دەيىن ەلدىڭ قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋ، اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىگىن، سونداي-اق قىزمەتتەر يمپورتىن تومەندەتۋدى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا "Kazsat-2", "Kazsat-3" بايلانىس سپۋتنيگىنەن جانە "KazEOSat-1", "KazEOSat-2" جەردى قاشىقتىقتان زوندتاۋدىڭ ەكى سپۋتنيگىنەن وربيتالىق توپتمالار قۇرىلىپ، پايدالانۋعا بەرىلگەن بولاتىن.
ەلىمىزدە ايگىلى عالىمدار، پروفەسسورلار مەن اكادەميكتەر جۇمىس ىستەيتىن ءۇش عىلىمي ينستيتۋتتى بىرىكتىرگەن ۇلتتىق عارىشتىق زەرتتەۋلەر مەن تەحنولوگيالار ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى. ورتالىق استروفيزيكا، جەر يونوسفەراسى جانە جقز سالاسىنداعى عىلىمي زەرتتەۋلەردىڭ ءداستۇرلى باعىتتارىن ودان ءارى دامىتۋمەن قاتار، جاڭا باعىت – عارىشتىق تەحنيكا مەن تەحنولوگيالاردىڭ وتاندىق ۇلگىلەرىن ازىرلەۋ بويىنشا تابىستى قولدانبالى عىلىمي زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋدە.
قازىرگى تاڭدا "عارىش-ەكولوگيا" عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعى تابىستى جۇمىس ىستەۋدە. ورتالىق "بايقوڭىر" عارىش ايلاعىنان زىمىران-تاسىعىشتاردى ۇشىرۋدىڭ ەكولوگيالىق مونيتورينگىن جۇرگىزەدى. سونداي-اق، ولاردىڭ قورشاعان ورتاعا جانە قازاقستان حالقىنىڭ دەنساۋلىعىنا اسەرىن باقىلاۋدا ۇستايدى. بۇدان بولەك الماتى، بايقوڭىر جانە جەزقازعان قالالارىندا ستاتسيونارلىق زەرتحانالار، سونىمەن قاتار تاسىمالداعىش زىمىرانداردان بولىنەتىن بولىكتەر قۇلاعان اۋدانداردا جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن جىلجىمالى زەرتحانالار قۇرىلعان بولاتىن.
2021 جىلدان باستاپ 2025 جىلعا دەيىنگى ارالىقتا "عارىشتىق جانە گەواقپاراتتىق تەحنولوگيالار – جاھاندىق باسەكەگە قابىلەتتىلىكتىڭ جەمىسى" ەۋرازيالىق تەحنولوگيالىق پلاتفورماسى اياسىندا جقز دەرەكتەرى نەگىزىندە عارىشتىق جانە گەواقپاراتتىق قىزمەتتەر كورسەتۋ بويىنشا ەاەو ەلدەرىنىڭ كووپەراتسيالىق جوباسىن ىسكە اسىرۋ بەلگىلەنىپ وتىر.
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
