ءبىزدىڭ ەلىمىزدە عارىشتىق زەرتتەۋلەر بىرنەشە ونداعان جىلدار بويى جۇرگىزىلىپ كەلەدى. ونىڭ 70-جىلدان استام تاريحى بار. ۆ.گ. فەسەنكوۆا،
گ.ا. تيحوۆا، م. سۇلتانعازينا، ت.ب. وماروۆ، ۆ. ي. دروبجەۆا سىندى اتاقتى عالىمداردىڭ ەسىمدەرى وسى زەرتتەۋلەرمەن بايلانىستى. وسى ۋاقىت ىشىندە الەمنىڭ ەۆوليۋتسيا پروتسەستەرىن زەرتتەۋ، كۇن-جەر قاتىناستارىنىڭ فيزيكاسى جانە جەر ماڭىنداعى عارىش كەڭىستىگىندەگى ديناميكالىق پروتسەستەر سياقتى تانىمال عىلىمي توپتار قۇرىلدى.
سوڭعى ونجىلدىقتاردا جەر قىرتىسىنىڭ گەوديناميكالىق جانە گەوفيزيكالىق مونيتورينگى، توتەنشە جاعدايلاردىڭ، اۋىلشارۋاشىلىق ءوندىرىسىنىڭ، تابيعي رەسۋرستاردىڭ جانە قورشاعان ورتانىڭ ەكولوگيالىق جاي-كۇيىنىڭ عارىشتىق مونيتورينگىنىڭ ادىستەرى مەن تەحنولوگيالارىن جاساۋ، عارىش اپپاراتتارىنىڭ، عارىشتىق بايلانىس پەن ناۆيگاتسيا قۇرالدارىنىڭ تەحنولوگيالارى مەن كومپونەنتتەرىن ازىرلەۋ سەكىلدى جاڭا باعىتتار پايدا بولدى.
قازعارىشتىڭ، "قازاقستان عارىش ساپارى" ۇلتتىق كومپانياسى اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ، "عالام" بىرلەسكەن كومپانياسىنىڭ جانە "رەسپۋبليكالىق عارىشتىق بايلانىس ورتالىعى" اكتسيونەرلىك قوعامدار سياقتى يننوۆاتسيالىق كومپانيالارىنىڭ نەگىزگى مىندەتى عارىش جۇيەلەرىن جانە جەرۇستى ينفراقۇرىلىمىن جوبالاۋ، قۇرۋ جانە پايدالانۋ بولىپ تابىلادى. ال «ۇلتتىق عارىشتىق زەرتتەۋلەر مەن تەحنولوگيالار ورتالىعى» الىس جانە جاقىن عارىشتى زەرتتەۋ، جەردى عارىشتان زەرتتەۋ، عارىش تەحنيكاسى مەن تەحنولوگيالارىن ازىرلەۋ بويىنشا عىلىمي — زەرتتەۋ جانە تاجىريبەلىك — كونسترۋكتورلىق جۇمىستاردى جۇرگىزۋ سالاسىنداعى تانىمال عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعى بولىپ كەلەدى. بۇگىنگى تاڭدا نەگىزگى جۇمىستار قولدانبالى زەرتتەۋلەر سالاسىندا جۇرگىزىلۋدە.
«ۇلتتىق عارىشتىق زەرتتەۋلەر مەن تەحنولوگيالار ورتالىعى» اق عىلىمي زەرتتەۋلەردەن باستاپ عىلىمدى قاجەتسىنەتىن ءونىمدى ازىرلەۋ مەن پراكتيكالىق پايدالانۋعا دەيىنگى تسيكلدى قامتاماسىز ەتەدى. وسىنىڭ ارقاسىندا سوڭعى بەس جىلدىڭ ىشىندە عانا قازاقستان 10 پاتەنتتى، عىلىمي-تەحنيكالىق ءونىمدى ەنگىزۋدىڭ 22-دەن استام اكتىسىن الۋعا قول جەتكىزگەن.
قازىرگى كۇنى عارىش تەحنيكاسىنىڭ وتاندىق ۇلگىلەرىن جاساۋ بويىنشا جۇمىستاردىڭ تۇتاس كەشەنى ورىندالىپ وتىر. سوڭعى پايدالانۋشىلارعا عارىش جۇيەلەرىنىڭ ونىمدەرى مەن قىزمەتتەرىنە قول جەتكىزۋ ءۇشىن قاجەت عارىش اپپاراتتارىنا بەس جيناقتاۋشى جانە 14 ارنايى اپپاراتتىق-باعدارلامالىق قۇرالداردىڭ ەكسپەريمەنتتىك جانە تاجىريبەلىك ۇلگىلەرى ازىرلەندى.
ەلىمىزدىڭ عالىمدارى مەن ماماندارى عارىشتىق تەحنولوگيالار بازاسىندا اسپاپتار مەن جابدىقتاردى دايىنداپ، سەرتيفيكاتتادى. سونىمەن قاتار، عالىمدار تاراپىنان جوعارى دالدىكتى سپۋتنيكتىك ناۆيگاتسيا جۇيەسىنىڭ ديففەرەنتسيالدى تۇزەتۋ بازالىق ستانتسيالارى (50 دانا، ەنگىزىلگەن), گەودەزيالىق كلاستاعى ناۆيگاتسيالىق قابىلداعىش (ونەركاسىپتىك ۇلگى، سىناقتان وتكەن), قاداعالاۋداعى ادامداردى قاشىقتىقتان مونيتورينگتەۋگە ارنالعان ەلەكتروندىق بىلەزىك (ونەركاسىپتىك ۇلگى، سىناقتان وتكەن), ءارتۇرلى وندىرۋشىلەردىڭ جىلۋ ەسەپتەۋىشتەرىنەن اقپارات جيناۋ جانە بەرۋ تەرمينالدارىن (ونەركاسىپتىك شىعارىلىم، 2000 دانا ەنگىزىلگەن) ىسكە قوسۋ سەكىلدى بىرقاتار جۇمىستار اتقارىلعان.
قازاقستاننىڭ عارىش سالاسىنىڭ دامۋى جولىندا قانشا جۇمىس اتقارىلىپ، تەر توگىلگەنمەن الىدە تىزگىندەيتىن شارۋالار جەتەرلىك.
ەركە جومارت،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
