اقش مەملەكەتتىك حاتشىسى مايك پومپەو امەريكا بيلىگى شىڭجاڭدا يسلام مەملەكەتىن قۇرۋ ءۇشىن كۇرەسىپ جاتقان «شىعىس تۇركىستان يسلام قوزعالىسىن» تەرروريستىك ۇيىمدار تىزىمىنەن شىعارىلعانىن رەسمي تۇردە مالىمدەدى. مۇنداي مالىمدەمە «بۇركىت پەن پاندانىڭ» قارسىلىعىن كۇشەيتەتىنى ءسوزسىز، ال ول ءوز كەزەگىندە ورتالىق ازيا ەلدەرىنە تەرىس اسەر ەتۋى مۇمكىن دەپ جازادى «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى «ەحو كازاحستانا» سايتىنا سىلتەمە جاساپ. وسىنىڭ اياسىندا ورتالىق ازيا رەسپۋبليكالارى تيتاندار شايقاسىنا ارالاسقان دۇرىس پا، الدە شەتتە قالۋ كەرەك پەن دەگەن سۇراق تۋىندايدى.
ۇيعىر راديكالدارى قۇرعان «شىعىس تۇركىستاننىڭ يسلام قوزعالىسى» اسپان استى ەلىندە بىرقاتار ءىرى تەرروريستىك اكتىلەردى دايىنداۋ جانە ونى وتكىزۋ ۇستىندە تۇر. قىتاي بيلىگى ءۇشىن بۇل ۇيىم بۇگىنگى تاڭدا ەڭ ماڭىزدى قاۋىپسىزدىك ماسەلەسى بولىپ تابىلادى. يا، پەكيننىڭ شىڭجاڭدى باقىلاۋى كۇشەيتىلىپ، ۇيىمنىڭ جۇمىسىن قيىنداتتى. ءىس جۇزىندە، ول جاۋاپتى بولعان سوڭعى شابۋىل 2015 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە، 50 ادامنىڭ ءومىرىن قيعان، اقسۋ كومىر شاحتاسىنىڭ ۇيىقتاپ جاتقان جۇمىسشىلارىن پىشاقتاۋى بولدى.
الايدا، اتاپ وتكەنىمدەي، بۇل ۇيىم قحر قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن باستى قاتەر بولىپ تابىلادى. تيىسىنشە، ونى تەرروريستىك ۇيىمداردان شىعارۋ قىتاي تاراپىنا اۋىر سوققى بولىپ تابىلادى. پەكيندە، ايتپاقشى، اقش-تىڭ بۇل شەشىمىنە جاۋاپ قايتاردى. قىتايدىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ۆان ۆەنبين امەريكاندىقتاردى لاڭكەستىك توپتى قورعاعاۋدا دەپ ايىپتاپ، امەريكادان «ءوز قاتەلىگىن تۇزەتۋدى» تالاپ ەتتى.
اقش نەلىكتەن ول قوزعالىستى تەرروريستىك ۇيىمدار تىزىمىنەن شىعارۋدى ۇيعاردى؟ مەنىڭشە، پەكينگە قىسىم كورسەتۋ ءۇشىن. ءيا، امەريكاندىقتار ورتالىق ازيادا جاعدايدى تۇراقسىزداندىرۋ جانە وڭىردە ءوز ىقپالىن كەڭەيتۋ ماقساتىندا يسلام فۋندامەنتاليستەرىن بارلىق جەردە قولدايدى. بىراق بۇل جاعدايدا تەك قىتايعا قىسىم كورسەتۋ ءۇشىن جاسالدى.
قازاقستان مەن ورتالىق ازيانىڭ باسقا ەلدەرى ءۇشىن الىپتار شايقاسىنا ارالاسپاۋ ماڭىزدى، ويتكەنى قاقتىعىسىپ جاتقان تاراپتاردىڭ بىرىنە قولداۋ كورسەتكەن جاعدايدا، ەكىنشى تاراپ وپاسىزدىق ءۇشىن كەك الۋعا تىرىسۋى مۇمكىن. قازىرگى جاعدايدا قازاقستان امەريكاندىق-قىتايلىق تەكەتىرەستىڭ تەرىس اسەرىنەن قالقان بولا الاتىن ەۋرازيالىق وداق ەلدەرىمەن بىرگە بەيبىت دامۋدى جالعاستىرۋى كەرەك.
سۇلتانبەك اگەەۆ،
ازاماتتىق جانە اسكەري قاقتىعىستاردى
زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ساراپشىسى.
فوتو اشىق دەرەككوزدەن الىندى.
