قازاقستاندىقتاردىڭ زەينەتاقى جيناقتارىن پايدالانۋ تۋرالى جاڭا زاڭ جوباسىنا قاتىستى ادۆوكات ەرجان ەسىمحان پىكىر ءبىلدىردى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” Stan.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
وسى ۋاقىتقا دەيىن ەسىمحانوۆ بۇل زاڭ جوباسىن جۇزەگە اسىرۋ ۋزاق ۋاقىتقا سوزىلىپ كەتۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتقان ەدى. زاڭگەردىڭ بۇل پىكىرىنە ءماجىلىستىڭ ەكونوميكالىق رەفورما جانە ايماقتىق دامۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى نۇرتاي سابيليانوۆ جاۋاپ بەردى.
ول زاڭ جوباسىن ءبىرىنشى وقىلىمدا قاراۋ 4 قاراشادا ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا جوسپارلانعان دەپ مالىمدەدى. ەكىنشى وقىلىمدا ماقۇلدانعاننان كەيىن ونى قاراشا ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن سەناتقا جىبەرۋ جوسپارلانىپ وتىر.
"وسىلايشا، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ زەينەتاقى جيناقتارىن پايدالانۋ جونىندەگى تاپسىرمالارى باسقا نۇسقاۋلار سياقتى ۋاقىتىندا ورىندالادى", - دەپ جازدى نۇرتاي سابيليانوۆ جەلىدەگى پاراقشاسىندا.
بۇل ارادا ەرجان ەسىمحانوۆ زاڭ جوباسىنىڭ مازمۇنىنا الاڭداۋشىلىق ءبىلدىردى.
"جىلجىمايتىن مۇلىك ساتىپ الۋعا، يپوتەكالىق نەسيە تولەۋگە، تۇرعى ءۇي جاعدايىن جاقسارتۋعا زەينەتاقى قورى مۇمكىندىك بەرەدى دەپ ويلاپ وتىرمىز. بىراق بۇل زاڭ ادامداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋعا ارنالماعان. ويتكەنى بۇعان دەيىن تالقىلانباعان ەكى شەكتەۋ ەنگىزىلدى. دەمەك، ولار ۋادە ەتىلگەن جوبانى قابىلدامايدى", - دەيدى ەسىمحانوۆ.
سونداي-اق، ونىڭ ايتۋىنشا، ەگەر زەينەتاقى تولەمدەرىنىڭ مولشەرى ورتاشا تابىستىڭ كەم دەگەندە 40 پايىز دەڭگەيىندەگى اۋىستىرۋ كوەففيتسيەنتىن قامتاماسىز ەتسە، تولەم مۇمكىن بولادى.
ء"سىز سەنىم ارتۋعا بولاتىن تولەم مولشەرى ءسىزدىڭ جيناق اقشاڭىزدىڭ 50 پايىزىنان اسپاۋى كەرەك. بۇل كوەففيتسيەنتتىڭ قالاي ەسەپتەلەتىنىن شىنى كەرەك ءتۇسىنىپ تۇرعان جوقپىن. سىزدىڭ زەينەتاقى قورىڭىزدا ون ميلليون تەڭگە بار دەپ ەلەستەتىپ كورەيىك. مەنىڭ ويىمشا، بۇل ەل حالقىنىڭ كوپ بولىگى ءۇشىن وتە ۇلكەن سوما. ەلۋ پايىزدىق ەرەجەگە سۇيەنە وتىرىپ، ءسىز ون ميلليوننىڭ جارتىسىن عانا الاسىز. اقىرى سوڭىندا الىناتىن سومادان ءسىز مەملەكەتكە قاراجات تولەيسىز. وعان قوسا، الىنعان مۇلىكتى بەس جىل ىشىندە ەشكىمگە ساتا المايسىز", - دەپ اتاپ ءوتتى ەرجان ەسىمحانوۆ.
ەسىمحانوۆ مەملەكەت تاراپىنان جاسالىپ وتىرعان بۇل كومەكتىڭ حالىققا ايتارلىقتاي پايداسى بولمايتىنىن جەتكىزدى. ونىڭ سوزىنشە، زەينەتاقى قورىنىڭ جارتىسىن عانا الا الادى دەگەن اقىلعا قونبايتىن ەرەجە.
"قالعان سوما تۇرعىن ءۇي جاعدايىن جاقسارتۋعا جەتە مە؟ جوق، ارينە. سىزدە ءۇش-ءتورت ميلليون بولادى، ال بۇل ەڭ جاقسى جاعدايدا 30-40 مىڭ دوللار تۇراتىن ءۇيدىڭ العاشقى تولەمىن جاساۋ ءۇشىن عانا جەتكىلىكتى. ۇيگە مۇقتاج ادامداردىڭ شوتىندا 10 ملن بار دەپ ايتۋ قيسىنعا كەلمەيدى. ەڭ جاقسى دەگەندە زەينەتاقى قورى قازاقستاندىقتاردىڭ جارتىسىنا عانا پايدا الىپ كەلۋى مۇمكىن. ال شىن مۇقتاج ادامدار تاعى سىرتتا قالىپ قالادى. 50, 40 پايىز دەگەن كورسەتكىشتى كىم ويلاپ تاپقانىن بىلمەيمىن. بىراق حالىققا پايدالى بولسىن دەسەك، بۇل پايىزداردى الىپ تاستاۋ كەرەك", - دەيدى ەرجان ەسىمحانوۆ.
ەسكە سالساق، وسىعان دەيىن مەملەكەت باسشىسى زەينەتاقى قورىنداعى قاراجاتتى الۋ تۋرالى زاڭ جوباسى دايىندالاتىنىن ايتقان بولاتىن. سوعان سايكەس، قازاقستاندىقتار قورداعى قاراجاتتارىن يپوتەكا جابۋ، ءبىلىم الۋ، تۇرعىن ءۇي ماسەلەسىن رەتتەۋ ۇشىن قولدانا الادى.
