«ناۋقاس ادام دەرت پەن دارىگەردىڭ ورتاسىندا تۇرادى. ەگەر ول دارىگەردى جاقتاسا، ەكەۋلەپ دەرتتى جەڭەدى. ال ەگەر ناۋقاس دەرت جاققا شىقسا، ول ەكەۋى بىرىگىپ دارىگەردى جەڭەدى» دەگەن ءسوز بەكەر ايتىلماسا كەرەك. بۇگىنگى كۇننىڭ جۇلدىزىنا اينالعان اق حالاتتى ابزال جانداردىڭ قولىندا جارتى الەمنىڭ تۇراتىنى جاسىرىن ەمەس. دەگەنمەن 42 دارىگەردى وسىناۋ الاپات شاقتا ارامىزدان جوعالتىپ الدىق. بۇل مەديتسينا ماماندارى جەتىسپەيتىن قازاقستان ءۇشىن ورنى تولماس قاسىرەت ەكەنى بەلگىلى. دەگەنمەن جالاڭاش قولدارىمەن وت كوسەپ جۇرگەن ءسىز بەن ءبىز بىلە بەرمەيتىن دارىگەرلەر بارشىلىق. سولاردىڭ ءبىرى ب.و. جاربوسىنوۆ اتىنداعى ۋرولوگيا عىلىمي ورتالىعىنىڭ (ينفەكتسيالىك اۋرۋحانا) اق حالاتتى ابزال جاندارى.
ناۋقاستاردىڭ سوزىنشە، بۇل اۋرۋحاناداعى دارىگەرلەر وزگەلەرگە قاراعاندا ەرەكشە مەيىرىمدى، اسقان ءبىلىمدى دەيدى. اۋىسىمعا تۇسكەندە كوز شىرىمىن الماي، ءنار تاتپاي، تىپتەن قارا سۋ دا ىشپەي، ۆيرۋسقا قارسى قورعانىس كيىمىنىڭ ىشىندە تەرلەپ-تەپشىپ جۇرسە دە ەمدەلۋشىلەرگە جىلى سوزدەرىن ايامايدى ەكەن. تەك 4 ساعات سايىن دەزينفەكتسيالىق دۋش قابىلداعاندا عانا دەمدەرىن الاتىنى بولماسا، قالعان ۋاقىتتىڭ ءبارى ارپالىسپەن وتەتىن كورىنەدى.
سول دارىگەرلەردىڭ ىشىندەگى جاسى، جاسى بولسا دا باسى بولىپ جۇرگەن وڭدەۋ پلاستيكالىق ۋرولوگيا بولىمشەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى نابيەۆ ەلشاد سمايلوۆيچتەن سۇحبات الۋ مۇمكىندىگى تۋدى.
(نابيەۆ ەلشاد سمايلوۆيچ)
- اۋرۋحاناڭىز covid-19 ىندەتىمەن قالاي كۇرەسۋدە؟
- اۋرۋحانامىز ناۋقاستارعا لىق تولى. ءبىزدىڭ دارىگەرلەر «ءول، ءتىرىل، بىراق ناۋقاس ءومىر ءسۇرۋى كەرەك» دەگەن ۇراندى بەرىك ۇستانۋدا. قازىر اۋرۋحانامىزدا ىندەتپەن كۇرەسۋگە بارلىق جاعداي جاسالۋدا. باستىسى دارىگەرلەر ۇيقىسىن دا، وتباسىن دا، بالا-شاعاسىن دا، ءوزىن دە ۇمىتا تۇرىپ، تەك covid-پەن كۇرەسۋدە. سونىڭ وزىندە اۋرۋحانامىزعا كىشى جانە ورتا مەدقىزمەتكەرلەرى جەتىسپەيدى.
- ءسىز قىزمەت ەتىپ جاتقان اۋرۋحانادا ناۋقاستاردان اۋرۋ جۇقتىرىپ العان نەمەسە ومىرلەرىن قۇربان ەتكەن دəرىگەرلەر بار ما؟
- ءبىزدىڭ اۋرۋحاناداعى دارىگەرلەردىڭ باسىم كوپشىلىگى ۆيرۋستىڭ جەڭىل تۇرىمەن اۋىرىپ، جازىلىپ الدى. مەن دە اۋىردىم. تىپتەن كەيبىرەۋلەرى جان ساقتاۋ بولىمىندە 10-11 كۇن جاتىپ شىقتى. ءالى كۇنگە دەيىن اۋىراتىندارى بار. بىرەۋلەرى دۇنيەدەن وزىپ كەتتى. بۇنىڭ ءبارىن كورىپ، ءبىلىپ جۇرسەك تە انتىمىزعا ادالمىز.
- وزىڭىز دəرىگەر رەتىندە ءبىر كۇنىڭىزدى ايتىپ بەرىڭىزشى.
تاڭەرتەڭ ساعات ءتىلى 6:30-دا ويانىپ، 7:40-تا جۇمىسىما كىرىسەمىن. 8:10-دا قىزىل الاڭعا كىرەمىن. قىزىل الاڭ سوعىس الاڭىمەن پارا-پار دەسەم ارتىق ايتقانىم ەمەس-اۋ، ءسىرا؟! ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بولعان سوڭ تاڭعى ناۋقاستاردىڭ بارلىعىن قاراپ شىعامىن. تاعايىندالعان دارىلەر، كىمگە قانداي ەم كەرەكتىگىن قاداعالاپ، تىپتەن ناۋقاستارعا موتيۆاتسيا بەرىپ، جاقسى كوڭىل-كۇي سىيلاپ كەتۋگە تىرىسامىن. قىزىل الاڭنان 12:00-دە شىعامىن، مەنىڭ ورنىما ەمدەۋشى دارىگەرلەر كىرەدى. جاسىل الاڭدا از ۋاقىت دەمالىپ، قىزىل الاڭعا قايتا قادام باسامىن. 3 كۇن سايىن تۇنگى كەزەكشىلىككە قالامىن. ناۋقاستاردىڭ كوزىنەن «مەنى ەمدەڭىزشى» دەگەن دارمەنسىزدىكتى ءجيى كورەمىن. وندايعا جۇرەك شىداپ تۇرسىڭ با؟ جانىمىزدى سالىپ، ناۋقاستى اجال تىرناعىنان سۋىرىپ الۋعا تىرىسامىز. قولىمىزدان كەلمەي قالسا قالىڭ كۇيزەلىسكە ءتۇسىپ كەتەتىنىمىز تاعى بار. ودان بولەك ناۋقاستاردىڭ تۋىستارىنا دا ارنايى ۋاقىت ءبولۋ كەرەك. سولاي ءبىر كۇنىمىز وتە شىعادى.
- ءسىز قىزمەت ەتىپ جاتقان اۋرۋحانادا نەشە دəرىگەر، نەشە كوۆيدپەن اۋىرىپ جاتقان ناۋقاس بار؟
-13 دارىگەر، 150-دەي ناۋقاس بار.
- اۋرۋحاناڭىزدا ۆيرۋسپەن بەلسەندى تۇردە كۇرەسىپ جاتقان دارىگەرلەردىڭ اتى-جوندەرىن ايتا الاسىز با؟ بالكىم دەرتكە شالدىققان ناۋقاستارعا كومەك بولىپ قالار..
- ارينە! «دارىگەردىڭ ءۇش قارۋى بار. ءبىرىنشىسى پىشاق، ەكىنشىسى ءشوپ، ءۇشىنشىسى جىلى ءسوز» دەگەن ەكەن. ءۇش قارۋىن دا وزىمەن الىپ جۇرگەن كوجامجاروۆ اليجان سوۆەتجانوۆيچ، سليامكۋلوۆ دوسجان تانابەكوۆيچ، حاحازوۆ ياكۋب زاكيروۆيچ، ايداركۋلوۆ بەكايدار بولىسبەكوۆيچ ەسىمدى ازاماتتاردى ايتپاي كەتۋگە بولماس. بۇل ازاماتتار اۋرۋحانامىزدىڭ ماقتان تۇتار دارىگەرلەرى. ەمدەلۋشىلەردىڭ بارلىعى وسى كىسىلەردىڭ ەمدەگەنىن قالاپ تۇرادى. دەگەنمەن اتى اتالعان كىسىلەردەن بولەك، وزگە مەدقىزمەتكەرلەردىڭ ەڭبەگىن ەش ەتە المايمىز. ولار دا بىلىكتى دارىگەرلەر. جالپى ماقسات ءبىر بولسا، الىنبايتىن قامال جوق ەكەن. ءبارىمىزدىڭ ماقساتىمىز بىرەۋ عانا. ول ادام ءومىرىن ساقتاپ قالۋ.
(سليامكۋلوۆ دوسجان تانابەكوۆيچ)
(ايداركۋلوۆ بەكايدار بولىسبەكوۆيچ)
(قوجامجاروۆ اليجان سوۆەتجانوۆيچ)
(حاحازوۆ ياكۋب زاكيروۆيچ)
- ءبىر ءوزىڭىز وسى كۇنگە دەيىن نەشە ادامنىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالدىڭىز؟
- ناۋقاستار وتە كوپ بولدى. شامامەن 60-70 ناۋقاستى اۋىر حالدەن شىعارىپ، ۇيىنە امان-ەسەن جىبەرە الدىم دەپ ويلايمىن. بىراق وعان مەنىڭ عانا ەمەس، ارىپتەستەرىمنىڭ دە، قاراپايىم مەدقىزمەتكەرلەردىڭ دە ۇلەسى زور.
- دارىگەر رەتىندە وكىنگەن كەزىڭىز بولدى ما؟
- 6 جىلدان بەرى دارىگەر بولىپ جۇمىس جاسايمىن. ايىنا ءبىر كۇن عانا وكىنەمىن. ول كۇن جالاقى العان كۇن (كۇلىپ الدى). كەلەسى كۇنى ءبارىن ۇمىتىپ، قۋانا-قۋانا قىزمەتىمدى اتقارامىن.
- كوروناۆيرۋس قاشان كەتەدى دەپ ويلايسىز؟
- دارىگەر رەتىندە شامامەن قاراشا، جەلتوقسان ايلارىندا دەرتتەن ارىلاتىن شىعارمىز دەپ توپشىلاپ ءجۇرمىن.
- نەگە ولاي ويلايسىز؟
- الدىمىزدا كۇزگى ورۆي كەزەڭى كەلە جاتىر. ول تامامدالعان سوڭ عانا تىنىشتالامىز.
- Covid جاستاردى بەدەۋلىككە əكەلۋى مۇمكىن دەگەن سىبىستار شىعۋدا. سول راس پا؟ دəرىگەر رەتىندە بولاشاعىمىز ءۇشىن زيانىن ايتىڭىزشى..
- كوروناۆيرۋسپەن اۋىرعاندار بەدەۋلىككە شالدىقپايدى، تەك كۇشتى انتيبيوتيكتەردىڭ سالدارىنان ەر ازاماتتاردا 2-3 اي ەرەكتيلدي ديسفۋنكتسيا بولادى. ياعني ەرلەردىڭ جىنىستىق قابىلەتى تومەندەيدى. ال نەگىزىنەن كوروناۆيرۋستىڭ بولاشاعىمىز ءۇشىن زيانى بار ەكەنى راس. بىراق ول عىلىمي تۇردە ءالى انىقتالا قويعان جوق.
اقگۇل ايداربەكوۆا،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
