«Nauqas adam dert pen därıgerdıŋ ortasynda tūrady. Eger ol därıgerdı jaqtasa, ekeulep derttı jeŋedı. Al eger nauqas dert jaqqa şyqsa, ol ekeuı bırıgıp därıgerdı jeŋedı» degen söz beker aitylmasa kerek. Bügıngı künnıŋ jūldyzyna ainalǧan aq halatty abzal jandardyŋ qolynda jarty älemnıŋ tūratyny jasyryn emes. Degenmen 42 därıgerdı osynau alapat şaqta aramyzdan joǧaltyp aldyq. Būl medisina mamandary jetıspeitın Qazaqstan üşın orny tolmas qasıret ekenı belgılı. Degenmen jalaŋaş qoldarymen ot kösep jürgen sız ben bız bıle bermeitın därıgerler barşylyq. Solardyŋ bırı B.O. Jarbosynov atyndaǧy Urologiia ǧylymi ortalyǧynyŋ (infeksiialyk auruhana) aq halatty abzal jandary. Nauqastardyŋ sözınşe, būl auruhanadaǧy därıgerler özgelerge qaraǧanda erekşe meiırımdı, asqan bılımdı deidı. Auysymǧa tüskende köz şyrymyn almai, när tatpai, tıpten qara su da ışpei, virusqa qarsy qorǧanys kiımınıŋ ışınde terlep-tepşıp jürse de emdeluşılerge jyly sözderın aiamaidy eken. Tek 4 saǧat saiyn dezinfeksiialyq duş qabyldaǧanda ǧana demderın alatyny bolmasa, qalǧan uaqyttyŋ bärı arpalyspen ötetın körınedı. Sol därıgerlerdıŋ ışındegı jasy, jasy bolsa da basy bolyp jürgen öŋdeu plastikalyq urologiia bölımşesınıŋ meŋgeruşısı Nabiev Elşad Smailovichten sūhbat alu mümkındıgı tudy.- Auruhanaŋyz covid-19 ındetımen qalai küresude? - Auruhanamyz nauqastarǧa lyq toly. Bızdıŋ därıgerler «Öl, tırıl, bıraq nauqas ömır süruı kerek» degen ūrandy berık ūstanuda. Qazır auruhanamyzda ındetpen küresuge barlyq jaǧdai jasaluda. Bastysy därıgerler ūiqysyn da, otbasyn da, bala-şaǧasyn da, özın de ūmyta tūryp, tek covid-pen küresude. Sonyŋ özınde auruhanamyzǧa kışı jäne orta medqyzmetkerlerı jetıspeidı. - Sız qyzmet etıp jatqan auruhanada nauqastardan auru jūqtyryp alǧan nemese ömırlerın qūrban etken dərıgerler bar ma? - Bızdıŋ auruhanadaǧy därıgerlerdıŋ basym köpşılıgı virustyŋ jeŋıl türımen auyryp, jazylyp aldy. Men de auyrdym. Tıpten keibıreulerı jan saqtau bölımınde 10-11 kün jatyp şyqty. Älı künge deiın auyratyndary bar. Bıreulerı dünieden ozyp kettı. Būnyŋ bärın körıp, bılıp jürsek te antymyzǧa adalmyz. - Özıŋız dərıger retınde bır künıŋızdı aityp berıŋızşı. Taŋerteŋ saǧat tılı 6:30-da oianyp, 7:40-ta jūmysyma kırısemın. 8:10-da qyzyl alaŋǧa kıremın. Qyzyl alaŋ soǧys alaŋymen para-par desem artyq aitqanym emes-au, sırä?! Bölım meŋgeruşısı bolǧan soŋ taŋǧy nauqastardyŋ barlyǧyn qarap şyǧamyn. Taǧaiyndalǧan därıler, kımge qandai em kerektıgın qadaǧalap, tıpten nauqastarǧa motivasiia berıp, jaqsy köŋıl-küi syilap ketuge tyrysamyn. Qyzyl alaŋnan 12:00-de şyǧamyn, menıŋ ornyma emdeuşı därıgerler kıredı. Jasyl alaŋda az uaqyt demalyp, qyzyl alaŋǧa qaita qadam basamyn. 3 kün saiyn tüngı kezekşılıkke qalamyn. Nauqastardyŋ közınen «menı emdeŋızşı» degen därmensızdıktı jiı köremın. Ondaiǧa jürek şydap tūrsyŋ ba? Janymyzdy salyp, nauqasty ajal tyrnaǧynan suyryp aluǧa tyrysamyz. Qolymyzdan kelmei qalsa qalyŋ küizelıske tüsıp ketetınımız taǧy bar. Odan bölek nauqastardyŋ tuystaryna da arnaiy uaqyt bölu kerek. Solai bır künımız öte şyǧady. - Sız qyzmet etıp jatqan auruhanada neşe dərıger, neşe kovidpen auyryp jatqan nauqas bar? -13 därıger, 150-dei nauqas bar. - Auruhanaŋyzda viruspen belsendı türde küresıp jatqan därıgerlerdıŋ aty-jönderın aita alasyz ba? Bälkım dertke şaldyqqan nauqastarǧa kömek bolyp qalar.. - Ärine! «Därıgerdıŋ üş qaruy bar. Bırınşısı pyşaq, ekınşısı şöp, üşınşısı jyly söz» degen eken. Üş qaruyn da özımen alyp jürgen Kojamjarov Alijan Sovetjanovich, Sliamkulov Dosjan Tanabekovich, Hahazov Iаkub Zakirovich, Aidarkulov Bekaidar Bolysbekovich esımdı azamattardy aitpai ketuge bolmas. Būl azamattar auruhanamyzdyŋ maqtan tūtar därıgerlerı. Emdeluşılerdıŋ barlyǧy osy kısılerdıŋ emdegenın qalap tūrady. Degenmen aty atalǧan kısılerden bölek, özge medqyzmetkerlerdıŋ eŋbegın eş ete almaimyz. Olar da bılıktı därıgerler. Jalpy maqsat bır bolsa, alynbaityn qamal joq eken. Bärımızdıŋ maqsatymyz bıreu ǧana. Ol adam ömırın saqtap qalu.(Nabiev Elşad Smailovich)
(Sliamkulov Dosjan Tanabekovich)
(Aidarkulov Bekaidar Bolysbekovich)
(Qojamjarov Alijan Sovetjanovich)
(Hahazov Iаkub Zakirovich)
- Bır özıŋız osy künge deiın neşe adamnyŋ ömırın saqtap qaldyŋyz?
- Nauqastar öte köp boldy. Şamamen 60-70 nauqasty auyr hälden şyǧaryp, üiıne aman-esen jıbere aldym dep oilaimyn. Bıraq oǧan menıŋ ǧana emes, ärıptesterımnıŋ de, qarapaiym medqyzmetkerlerdıŋ de ülesı zor.
- Därıger retınde ökıngen kezıŋız boldy ma?
- 6 jyldan berı därıger bolyp jūmys jasaimyn. Aiyna bır kün ǧana ökınemın. Ol kün jalaqy alǧan kün (külıp aldy). Kelesı künı bärın ūmytyp, quana-quana qyzmetımdı atqaramyn.
- Koronavirus qaşan ketedı dep oilaisyz?
- Därıger retınde şamamen qaraşa, jeltoqsan ailarynda dertten arylatyn şyǧarmyz dep topşylap jürmın.
- Nege olai oilaisyz?
- Aldymyzda küzgı ORVİ kezeŋı kele jatyr. Ol tämämdalǧan soŋ ǧana tynyştalamyz.
- Covid jastardy bedeulıkke əkeluı mümkın degen sybystar şyǧuda. Sol ras pa? Dərıger retınde bolaşaǧymyz üşın ziianyn aityŋyzşy..
- Koronaviruspen auyrǧandar bedeulıkke şaldyqpaidy, tek küştı antibiotikterdıŋ saldarynan er azamattarda 2-3 ai erektildi disfunksiia bolady. Iаǧni erlerdıŋ jynystyq qabıletı tömendeidı. Al negızınen koronavirustyŋ bolaşaǧymyz üşın ziiany bar ekenı ras. Bıraq ol ǧylymi türde älı anyqtala qoiǧan joq.
Aqgül AIDARBEKOVA,
«Adyrna» ūlttyq portaly
