ەلىمىز بويىنشا بارلىعى 8 مىڭنىڭ ۇستىندە ءدارىحانالار بار. قازىر سولارىڭ 1400-نە تەكسەرىس جۇرگىزىلدى. تەكسەرىس بارىسىندا 5640 تەڭگەگە ساتىلۋعا ءتيىستى ينگاۆيريندى 8000 تەڭگەگە، 295 تەڭگەلىك ليدوكاين گيدروحلوريدتىڭ ءبىر امپۋلاسىن 1000 تەڭگەگە، 1862 تەڭگە تۇراتىن كلەكسوندى 2450 تەڭگەگە ساتقان. مۇنداي فاكتىلەر 100 دەپ سانالادى. بۇل تۋرالى "ادىرنا" قر سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قىزمەتىنىڭ AntikorLive جوباسىنا سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.
اتالعان جوبانىڭ Facebook پاراقشاسىندا وتكىزىلگەن سۇحبات بارىسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترىلىگىنىڭ تاۋارلار مەن كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ ساپاسى جانە قاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى تيمۋر سۇلتانعازيەۆتىڭ ايتۋى بويىنشا، قازىرگى كۇنى ەلىمىزدىڭ قالالارى مەن اۋىل – ايماقتارىندا جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ وكىلدەرى جانە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنەن قۇرالعان مونيتورينگ توپتار دارىحانالارداعى ءدارى - دارمەكتەردىڭ باعالارىنا تەكسەرىستەر جۇرگىزۋدە. سوڭعى ەكى اپتادا بارلىعى 1400 دەن استام ءدارىحانا تەكسەرىلگەن. بۇل ەلىمىزدەگى 8 مىڭنان اسىپ جىعىلاتىن ءدارىحانالاردىڭ 10-15 پايىزىن قۇرايدى. دارىلەردىڭ باعالارىن جوعارلاتىپ ساتقان 100 – گە جۋىق فاكتى انىقتالدى، كوبىنەسە دەنە قىزۋىن تۇسىرەتىن جانە ۆيرۋسقا قارسى دارىلەرگە، انتيبيوتيكتەرگنە، انتيكواگۋليانتتارعا باعالار قوسىلىپ ساتىلعان.
جالپى ءدارى-دارمەكتىڭ باعاسىن 20 تەڭگەدەن 2 – 3 ەسەگە دەيىن ارتتىرىپ ساتقان. قازىرگى كۇنى حالىق اراسىندا قاتتى سۇرانىسقا يە، اتاۋى كوپشىلىككە تانىس ۆيرۋسقا قارسى دارى – دارمەكتىڭ بىرى ينگاۆيريننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ بۇيرىعىنا سايكەس بەلگىلەنگەن شەكتى ساتۋ باعاسى 5640 تەڭگە بولسا، ال ءدارىحانالاردا ول 8000 تەڭگەگە ساتىلعان. تاعى ءبىر قاسقالداقتىڭ قانىنداي بولىپ سۇرانىسى شارىقتاپ تۇرعان ليدوكاين گيدروحلوريدتىڭ ءبىر امپۋلاسى ءۇشىن شەكتى ساتۋ باعاسى 295 تەڭگە بولسا، ال ءىس جۇزىندە ءدارىحانالاردا بۇل باعا 3-4 ەسەگە دەيىن ارتىپ، 1000 تەڭگەدەن ساتىلعان. كوروناۆيرۋستىڭ ەمدەۋدە كەڭىنەن قولدانىلىپ جۇرگەن كليكسان انتيكواگۋليانتىنىڭ بەلگىلەنگەن شەكتى ساتۋ باعاسى 1862 تەڭگە بولسا، ال ءدارىحانالاردا 2450 تەڭگەدەن ساتىلعان.
تيمۋر سۇلتانعازيەۆ ءوز سوزىندە تاعى ءبىر جاعا ۇستاتار دەرەكتى ايتىپ ءوتتى. دارىلەردىڭ باعاسىن تەكسەرۋ بارىسىندا، ەلىمىزدىڭ ءدارىحانالارىندا زاڭسىز ساتىلىمعا تۇسكەن جالپى قۇنى 10 ميلليون تەڭگەدەن اسىپ جىعىلاتىن 200 دەن استام ءدارى- دارمەك انىقتالعان. بۇل دارىلەرگە قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ساتۋعا رۇقسات بەرىلمەگەن، ولار ءتىپتى ساپا سەرتيفيكاتتارىنان ءوتۋ (تىركەلۋ) شارالارىن دا وتپەگەن. بۇل دارىلەردى ساتۋ جالپى حالىق دەنساۋلىعىنا تەرىس اسەرىن تيگىزۋى مۇمكىن.
قاراپايىم حالىق ءدارى- دارمەكتەردىڭ ءدارىحانالاردا ساتىلۋعا ءتيىستى بەلگىلەنگەن شەكتى باعالارىن قايدان بىلۋلەرىنە بولادى؟ ەگەردە دارىلەردىڭ ارتىق باعالارمەن ساتىلىپ جاتقاندىعىن كورسە بۇل تۋرالى قا يدا حابارلاسۋعا بولادى؟ باعالاردى شارىقتاتىپ، ءوز بىلگەندەرىن جاساعاندارعا نەمەسە ساتۋعا رۇقسات جوق دارىلەردى ساتقان دارىحانالارعا قانداي جازالار قولدانىلادى؟ – دەگەن زاڭدى سۇراقتار تۋىنداۋى ءسوزسىز. وسى سۇراقتارعا دا دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ وكىلى ەگجەي-تەگجەيلى جاۋاپ بەرىپ ءوتتى.
دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىن رەتتەيتىن ارنايى كودەكس بار، سول كودەكسكە سايكەس جىلىنا ەكى رەت دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى ءدارى – دارمەكتەردىڭ ءدارىحانالاردا ساتىلاتىن شەكتەۋ باعالارىن جانە قويمالارداعى كوتەرمە باعالارىن بەلگىلەيدى. وسى بەلگىلەنگەن باعالار ادىلەت نەمەسە زاڭ پورتالدارىندا جاريالانادى. ءدارى – دارمەكتەردىڭ ءدارىحانالاردان قانداي باعادا ساتىلۋى كەرەك ەكەنىن وسى پورتالداردان قاراۋعا بولادى. الايدا بۇل كۇردەلىلەۋ جولى، ونى ەكىنىڭ – ءبىرى قاراي بەرمەيدى، ىزدەپ ۋاقىتتارىن جوعالتقىلارى كەلمەيدى.
سوندىقتان دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى، زامان تالابىنا سايكەس، سمارتفوندارعا ارنالعان ءدارى – دارمەكتەردىڭ شەكتەۋ باعاسىن قينالماي انىقتاۋعا بولاتىن DariKZ دەگەن قوسىمشانى ىسكە قوستى.بۇل قوسىمشانى پايدالانۋ وتە وڭاي، قوسىمشانى اشىپ كەز – كەلگەن ءدارىنىڭ اتاۋىن ەنگىزسەڭىز سىزگە وسى ءدارىنىڭ شەكتى باعاسىن كورسەتىپ بەرەدى، نەمەسە دارىحاناعا بارىپ كەرەكتى ءدارىڭىزدىڭ شتريح كودىن وسى قوسىمشاعا سكانەرلەپ تۇسىرسەڭىز دە باعاسىن كورسەتەدى. ەگەر ءسىز قانداي دا ءبىر ءدارىنىڭ شەكتى باعادان ارتىق ساتىلىپ جاتقاندىعىنىڭ كۋاسى بولساڭىز، وسى قوسىمشانىڭ شەتكى جاعىندا باتىرما بار، سول باتىرمانى باسىپ قاداعالاۋشى ورگانعا حابارلاۋعا بولادى.
ت.سۇلتانعازيەۆتىڭ سوزىنشە اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكسكە سايكەس ەگەر جەكە تۇلعا تاراپىنان دارىلەردىڭ باعاسىن بەلگىلەنگەن باعادان جوعارى ساتىلعاندىعى انىقتالسا وندا وعان 70 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشتەن جوعارى ايىپپۇل سالىنادى، ال ەگەر ۇلكەن ءدارىحانا بولسا وندا 1000 اەك – كە دەيىن ايىپپۇل سالىنادى. بۇل شارالار مۇنداي فاكتىلەر ءبىرىنشى رەت انىقتالسا قولدانىلادى، ال ەگەر قايتالاناتىن بولسا، وندا ءدارىحانا ليتسەنزياسىنان ايىرىلادى، ياعني قىزمەتى توقتايدى دەگەن ءسوز.
ءدارى – دارمەكتەردىڭ قىمبات باعاعا ساتىلىپ جاتقاندىعى تۋرالى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترىلىگىنىڭ تاۋارلار مەن كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ ساپاسى جانە قاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ كوميتەتىنە، وسى كوميتەتتىڭ ايماقتاعى دەپارتامەنتتەرىنە قوڭىراۋ شالىپ، مينيسترلىكتىڭ سايتىنا جازىپ، ارنايى پورتال بار ەكەن، سول پورتالعا دا ەنگىزىپ، DariKZ قوسىمشاسى ارقىلى دا شاعىم ءتۇسىرىپ جۇرتشىلىق تاراپىنان قاداعالاۋ كۇشەيتىلۋى ءتيىس.
سونىمەن قاتار «ادالدىق الاڭى» رەسپۋبليكالىق جوبالىق كەڭسەسىنىڭ جەتەكشىسى تولەگەن بايعۇلوۆ، دارىحانالاردىڭ ءدارى – دارمەكتەردى جوعارى باعادا ساتقاندىعىنا تاپ بولعان جاعدايدا، تۇرعىندار 8-702-000-24-94 whats’app نومەرىنە حابارلاۋعا بولاتىندىعىن جەتكىزدى. بۇل نومەر وسى ماسەلەگە بايلانىستى ارىز – شاعىمدارعا ارنالعان «ادالدىق الاڭىنىڭ» ارنايى نومەرى.
پرەزيدەنت جارلىعىمەن شاعىن جانە ورتا بيزنەستى تەكسەرۋگە جاريالانعان موراتوريگە بايلانىستى، ەگەر تۇتىنۋشىلار تاراپىنان ارىز-شاعىمدار كەلىپ تۇسپەسە، ءتيىستى ورگاندار دارىحانالارعا بارىپ، باعا ماسەلەسىن ەمىن-ەركىن تەكسەرە المايتىن كورىنەدى. سول سەبەپتى اربىرەۋىمىز ءوز تۇتىنۋشىلىق قۇقىعىمىزدى پايدالانىپ، جوعارىدا ايتىلىپ كەتكەن جولدار ارقىلى ارىز – شاعىمدار جىبەرۋگە ەرىنبەيىك، اعايىن.
ەلىمىزدە ءدارى تاپشىلىعىنان كورشىلەر رەسەيمەن شەكتەسەتىن كەيبىر ءوڭىر تۇرعىندارى وزدەرىنىڭ جەكە كولىكتەرىمەن شەكارا اسىپ، رەسەيدەن دارىلەر اكەلگەن بولاتىن. بۇل دارىلەردى ولار كاسىپكەرلىك ماقساتتا ەمەس، وزدەرى ءۇشىن نەمەسە جاقىندارى ءۇشىن جەتكىزگەن ەدى. بىراق وسى ارەكەتتەرى ءۇشىن شەكارا قىزمەتكەرلەرى مەن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى تاراپىنان ءبىراز كەدەرگىلەرگە، قيىنشىلىقتارعا تاپ بولعاندىقتارى جاسىرىن ەمەس.
"نەگىزى ءبىزدىڭ ەلدىڭ ادامدارى شەت ەلدەن جەكە وزدەرى پايدالانۋ ماقساتىندا دارىلىك زاتتار اكەلۋلەرىنە رۇقسات بار ما جوق پا؟" – دەگەن سۇراققا مينيسترلىك وكىلى دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ كودەكسىنە سايكەس، ءاربىر ازامات ءوزى پايدالانۋ ءۇشىن شەت ەلدەن ءدارى الىپ كەلە الادى دەپ قىسقا قايىردى. بۇل ءۇشىن ەشقانداي دا قۇجات راسىمدەپ كەرەك ەمەس ەكەن، ءتىپتى تىركەۋدەن وتپەگەن دارىلىك زاتتاردىڭ تۇرلەرىن دە ەش كەدەرگىسىز الىپ كەلۋگە بولادى ەكەن.
مينيسترلىك وكىلى دە ايتىلعان ماسەلەلەر بويىنشا حالىق اراسىندا تيىسىنشە ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەمىز دەپ ۋادە بەردى.
ەركەگۇل توقتامۇرات،
ادىرنا ۇلتتىق پورتالى
