كۇللى الەم covid - 19 الەگىمەن ابىگەر بوپ جاتسا، رەسەي جەڭىستىڭ 75 جىلدىعىنا وراي پاراد ۇيىمداستىرماقشى بولىپ دايىندالىپ جاتىر مىس..
زومبو - ماسكەۋ كورونوۆيرۋستى ۇرىپ قويىپتى، تاعى داڭعىرلاتپاقشى..
جالپى قازىر ورىس ءۇشىن جەڭىس كۇنىن تويلاۋ دەگەنىمىز - مۇسىلمانداردىڭ قۇربان ايت مەرەكەسىمەن تەڭەستى.
بىراق ادىلدىگىن ايتۋ كەرەك، كۇللى الەم وسى ورىسقا;
"ەي بولدى عوي، قويىڭدارسايشى، نەعىلعان بىتپەيتىن مەيرام ول، سەندەر سول كەزدە جەڭگەن نەمىستەر قازىر سەندەردەن ون ەسە ارتىق تۇرادى، جەڭىس تويىن سەندەر ەمەس، نەمىستىڭ تويلايتىن رەتى بار، تويلاساڭدار بولىپ جاتسا بۇگىنگى جەتكەن جەتىستىكتەرىڭدى اتاپ تويلاساڭدارشى، وتكەن قازالى كۇندى داڭعىرلاتا بەرۋ ۇيات ەمەس پە"
دەپ قانشا اقىلعا شاقىرماق بولعانىمەن ونى تۇسىنگەن ورىس جوق.
جىل سايىن دالاقتاپ شابادى جانە قاسىنا جانى داڭعازا ءبىزدى قوساقتاپ الادى.
شىنى كەرەك، مەنىڭ وسى مەيرامعا ءىشىم جىلىمايدى.
بىردە مەن وسىنداعى "جەڭىس - جەڭىس" دەپ جوڭكىلىپ شاۋىپ جۇرگەن تويشىل داراقى بىرەۋلەرگە "وسى سوعىستا ءوزى ءبىر قازاق گەنەرالى، سوعىس ستراتەگى بولىپ پا ەكەن الدە اتالارىمىز قاساپحاناعا ايدالعان قويداي ۋرالاپ وققا جۇگىرە بەرگەن بە" دەپ سۇراعان ەم، ولار ارەڭ دەگەندە قازبالاپ وتىرىپ ءبىر تانكيست قازاق گەنەرالدىڭ اتىن ايتتى، ونىڭ فاميلياسىن مەن قازىر ۇمىتىپ وتىرمىن.
ەگەر سوعىستا بىردە ءبىر گەنەرالىڭ بولماسا دەيم دە، ول سوعىستى سول ۇلتقا تەلۋگە بولا ما ەكەن؟
مەنىڭ "مىناۋ مەنىڭ سوعىسىم بولعان" دەۋگە قۇقىم بار ما جالپى؟
باياعىدا، ءبىزدىڭ وردا حاندارى ءۇشىن بولعان سوعىستاردا حانعا بودان ورىس، چەركەس، ارميان حالىقتارى دا تۇمەن - تۇمەن اسكەر شىعارعان، ولار دا حان ءۇشىن سوعىسقان، بىراق ول سوعىس تاريحتا ارمياننىڭ، ورىستىڭ سوعىسى ەمەس، "باتۋدىڭ جورىعى", " توقتامىستىڭ سوعىسى" دەگەن اتپەن قالدى ەمەس پە...بۇل جەردە دە سولاي.
قازاق وكىلىنىڭ ءوز بايقوڭىرىنان عارىشقا باقانداي وتىز جىل ۇشپاعانىنداي، بۇل سوعىستىڭ قاھارماندارىن انىقتاۋدا دا كەزىندە وزگە حالىق وكىلدەرى ۇلتتىق، ناسىلدىك كەمسىتۋشىلىككە، ەڭبەگى ەلەنبەي وكىمەت تاراپىنان الالاۋعا ۇشىراعان سياقتى.
ول كوزگە ۇرىپ تۇر.
وسى كەزىندە ءيتتىڭ يتاقايى گەنەرال بولىپ جاتقاندا ۆولوكولامسك قاھارمانى - ايگىلى باۋىرجان مومىشۇلىنا ول اتاقتىڭ بۇيىرماعاندىعى. جارىقتىق دۇركىرەگەن اتىنا دا قاراماستان گەنەرال دا اتانبادى، وداق باتىرى دا بولا المادى.
راقىمجان قوشقارباەۆتىڭ باسىن بايگەگە تىگىپ رەيحستاگقا تۇڭعىش بوپ كىرگەن ءوز داڭقى وزىنە بۇيىرماي ىشقۇستا بوپ وتكەندىگى.
باۋكەڭ دە ىشتەي وسىلاي كەتتى، بىراق ونىڭ سۇيەگى سونداي ەدى، ول ونى قاسارىسىپ سىرتقا بىلدىرمەي كەتتى.
تاعى ءبىر باتىرىمىز - كارپات تاۋلارى مەن ۋكراين ورماندارىنىڭ باستى قاھارمانى قاسىم قايسەنوۆكە باتىر اتاعى بۇيىرماي كولەڭكەدە قالعاندىعى.
ەگەر ءسىز قاسىمنىڭ كىتاپتارىن وقىساڭىز، ول كىسىنىڭ سوعىس دالاسىندا قانشالىقتى بەدەلدى، ءوز ورتاسىنداعى وزگە ۇلتتار اراسىندا اتىشۋلى باتىر، باستى قاھارمان بولعانىن اڭعارار ەدىڭىز..
ول كىسىنىڭ وبرازى جالپى - سوعىستاعى قازاقتىڭ وبرازى.
سوعىستا قازاق نە ىستەيدى، قاسەكەڭ سونى ىستەدى.
بىراق ول كىسى دە ەسكەرۋسىز قالدى.
مەن بۇل جەردە بىزگە اتى ءمالىم بەلگىلى باتىرلاردىڭ سىرى جايلى ايتىپ وتىرمىن، ال بەلگىسىز قازاق قاھارماندارىنىڭ ادىلەتسىزدەكتەن شەككەن جاپاسى قانشاما، ونى كىم بىلگەن.
بۇل سوعىستىڭ تاعى ءبىر جايسىز قىرى - وسى سوعىس باستالاردان ون جىل بۇرىن (1929 - 31 جىلدارى) ءبارىن سوعىسقا ايداۋشى بولشەۆيكتەر وكىمەتى قازاقتىڭ مالىن، استىعىن، ءۇي - جايىن تارتىپ الىپ حالقىن قىرىپ سالدى، ودان ءۇش - ءتورت جىل بۇرىن (1937 - 38) ۇلتتىڭ مايەگىن، زيالىلارىن اتىپ قۇرتتى.
ودان كەيىن سول بولشەۆيكتەر نەمىس سوعىسپەن كەلگەندە، اسىپ - ساسىپ ءبارىن ءبىر پاترون بىلتەلى ءشيتى مىلتىقپەن قۇرسانعان نەمىسكە قارسى سوعىسقا ايدادى.
بۇدان سوڭ "سول قازاق وسى بولشەۆيكتەر وكىمەتى ءۇشىن 1941 جىلى ءوزى مايدانعا سۇرانىپ قۇلشىنا سوعىسقا اتتاندى" دەگەن وي ساناما ەش سيار ەمەس.
ايتا بەرسەك بۇل تاريحتىڭ جايسىز تۇستارى تىم كوپ.
باياعىدا، تۇركيا پرەزيدەنتى تۇرعىت ءوزال، التەكەڭە "سەندەر ورىسپەن قاتتى تامىرلاسىپ استاسىپ كەتتىڭدەر، سەندەر جەكە ەل بولىپ قالىپتاسامىن دەسەڭدەر، سول تامىرلارىڭدى قانىن شىعارىپ تۇرىپ جۇلۋ كەرەك" دەگەندە، مەنىڭشە ول ءبىزدىڭ ورىسپەن وسىنداي ورتاق تامىردى مەڭزەگەن بولۋى كەرەك.
مەن كەلەشەكتە، قازاقتىڭ جاڭا بۋىنى وسى سوعىسقا قاتىستى وزگەشە ءوز ويىن ساراپتاپ، ءوز كوزقاراسىن قالىپتاستىرىپ، ونىڭ ءادىل باعاسىن بەرىپ، بۇل تاريحتا قازاقتىڭ الار ورىنىن ايشىقتاپ بەرەدى دەپ ۇمىتتەنەمىن.
بۇلار وعان وتار قازاقتىڭ كوزىمەن ەمەس، تاۋەلسىز ەلدىڭ، ازات قازاقتىڭ كوزىمەن قارايتىن بولادى.
ولجاس ءابىل
