«بالقاديشا» بالداي جاقتى

2908
Adyrna.kz Telegram

كليپ – زاماناۋي ونەردىڭ ءبىر ءتۇرى. وعان دا كوزىمىز ۇيرەنگەنى سونداي جاقسى كليپتى ىزدەپ وتىرامىز. مىسالى، تامارا اسار، جازيرا مەن جانبولات، دوسىمجان تاڭاتاروۆ، ماقپال ديحانباەۆا، سىرىم يسابەكوۆ كليپتەرىندە اتامەكەنگە دەگەن ساعىنىش، اتا-اناعا قۇرمەت، ىڭكار سەزىم، جان تەبىرەنەر تراگەديا، ەزۋ تارتقىزار يۋمور دا بار.

سوڭعى كەزدە جارق ەتىپ «بالقاديشا» شىقتى. «بالقاديشانى» قانشا قايتالاسا، سونشا رەت قايتالاپ ءسۇيسىنىپ كورەمىز. نەگە؟ ونىڭ نە كەرەمەتى بار؟ تالداپ كورەيىك.

بىرىنشىدەن، بەيادەپ، ۇياتسىز كورىنىسى جوق، بۇكىل وتباسى، بالا-شاعا، اتا مەن كەلىن بىرگە وتىرىپ كورە الاتىن كليپ.

ەكىنشىدەن، اناۋ-مىناۋ ەمەس، اقان سەرىدەي ءان پەرىشتەسىنىڭ، سۇلۋلىق-سەرىلىك بەكزاداسىنىڭ ونەرىنە قۇرمەت.

ۇشىنشىدەن، ۇلتتىق ناقىش-بوياۋدىڭ مولدىعىندا. جايلاۋ – قازاق جانىنىڭ كەڭدىگى، تاۋلار – اسقاقتىعى. جۇيرىك ات، سەرى جىگىت، سۇيكىمدى قىز، سىلاڭ جەڭگە… قازاققا عانا ءتان، قازاققا عانا جاراسار سالت-ءداستۇر. سۇيگەنىمەن ءبىر عانا ديدارلاسۋ ءۇشىن، جەڭگەگە تارتۋ-تارالعى… بۇل جەڭگەنىڭ دۇنيەقوڭىزدىعى ەمەس، قىزدىڭ قۇندىلىعى، وڭ جاقتاعى قىز ابىرويىن ساق ساربازداي كۇزەتەتىن جەڭەشە قازاقتا عانا بار شىعار.

تورتىنشىدەن، كليپتەگى بويجەتكەندەر «التىن يەك سارالا قىزدار» ەمەس، قاراپايىم، ءار اۋىلدان-اق كەزدەسە بەرەتىن تابيعي قىزدار، كيىمدەرى دە سونداي. سوندىقتان ءبارى تابيعيلىعىمەن دە نانىمدى.

بەسىنشىدەن، جىگىتتىڭ قىزدى باس سالىپ سۇيمەي، بۇرىمىنان عانا يىسكەۋىنىڭ وزىندە عانا قانشاما قازاقي تەكتىلىك، تاربيە، بەكزاتتىق جاتىر.

التىنشىدان، وسى كىشكەنتاي عانا كورىنىستەگى جالت ەتكەن كەيىپكەردىڭ جۇزىنەن-اق قانشالىقتى پسيحولوگيالىق كۇيزەلىس، تەبىرەنىس توگىلىپ تۇر. مىسالى، شاپان جاپقان كەزدە، شال ءماز بولعانىمەن، كەمپىر سەلت ەتپەدى. تاس مۇسىندەي جۇزىندە ەشبىر سەزىم نىشانى جوق. تەك شاراسىزدىق، دۇنيەدەن باز كەشكەندىك، تاعدىرعا مويىنسىنعاندىق… كەشەگى قازاق قىزىنىڭ تاعدىرى، بالقاديشا تاعدىرى وسى ءبىر عانا كەسكىنمەن بەرىلىپ تۇر.

جاڭا عانا بۇرشىك اتقان ماحاببات قاۋىزىن جارماي سولدى. بالقاديشا كەتتى… ەرىكسىز كەتتى… نوقتالى قۇلىنداي جەتەكتە كەتتى. وسى تۇستاعى «جىگىتتەردىڭ» «بالقاديشا-ا-ا» دەپ شىرقاۋ بيىككە اسقاقتاي كوتەرىلگەن داۋىسى اشىنعان، الاسۇرعان جان ايقايىنا اينالادى. وسى ۇننەن تاۋ جاڭعىرادى، دالا كۇڭىرەنەدى. سۇيگەنىنەن شىن ايىرىلعانىنا ءالى دە كونە الماي تۇرعان جىگىت تورداعى ارىستانداي الاسۇرا ۇمتىلادى. اتتەڭ، وسى ارانى ءسال شيراتسا، تىپتەن تاماشا بولار ەدى.

جەتىنشىدەن، اق جەلەڭى ءبىر عانا جەلپ ەتىپ بالقاديشا كەتتى. كەتكەن جوق، ونى اكەتتى. وسى جەردىڭ وزىندە قانشا ماعىنا بار. سىرت قاراپ كەتۋى – جىگىت ءۇشىن ول ەندى ماڭگى جوق، باسقاعا بۇيىردى. جەلبىرەپ كەتكەن اق جەلەڭ – اپپاق سەزىم، قانشا باسقانى سۇيسە دە، پاك قالپىندا كەتكەن قىز تازالىعى.

جەتەكتە كەتكەنى – ەرىكسىزدىگى. جەتەكتەپ بارا جاتقان ەركەكتىڭ جەلكەسىنىڭ عانا كورىنۋى – توپاس قارا كۇش. ءبىر جاقتا كۇجىرەيگەن قۇج جەلكە، ءبىر جاقتا اپپاق اق جەلەڭ.

قانداي كونتراست! مىنە، ءماندى دە ءساندى كليپ وسىلاي تۇسىرىلسە بولار. كليپ ەمەس، كينو كورگەندەي بولدىق. جارايسىڭدار، «جىگىتتەر»!


ءامينا قۇرمانعاليقىزى،

اعارتۋ ءىسىنىڭ ۇزدىگى،

كوكقاينار اۋىلى

پىكىرلەر