قازاقستاندا 5,5 دوللارعا كۇنى قاراپ وتىرعاندار سانى وسكەن

2866
Adyrna.kz Telegram

قازاقستانداعى كەدەيشىلىك

دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ ەسەبىنشە، قازىر قازاقستاندا كۇنىنە 1,9 دوللارعا ءومىر سۇرەتىن تاقىر كەدەي جوقتىڭ قاسى. ال كەدەيلىك شەبىنىڭ ەڭ جوعارعى كورسەتكىشىمەن (كۇنىنە 5,5 دوللار – 2100 تەڭگە) ەسەپتەگەندە ەل حالقىنىڭ 8,6 پايىزى، ياعني 1,2 ميلليون ادام كەدەيلىك شەبىندە كۇن كورەدى.

"كۇنىنە 5,5 دوللارعا كۇن كەشەتىندەر سانىمەن ەسەپتەسەك، قازاقستاندا 2001 جىلى كەدەيلەر سانى 65 پايىز بولسا، 2017 جىلى بۇل كورسەتكىش 8,5 پايىزعا دەيىن تومەندەگەن. بىراق قازاقستاندا كوپتەگەن ماسەلە ءالى شەشىمىن تاپپادى. سوندىقتان ەكونوميكادا قانداي دا ءبىر تەرىس وزگەرىس بولسا، ەلدە كەدەيلەر سانى قايتا كوتەرىلەدى" دەپ جازىلعان ەسەپتە.

دۇنيەجۇزىلىك بانك تۇزگەن شكالادا قازاقستاندا كۇنىنە 5,5 دوللارعا كۇن كورەتىن ادامدار سانى 2012-2015 جىلدارى 5-6 پايىز بولعانىن، بىراق 2015 جىلدان كەيىن قايتا كوتەرىلگەنىن بايقاۋعا بولادى. ۇيىم ەسەبىندە "شىن مانىندە، كەدەيلىك شەگىنىڭ ەڭ جوعارى شاماسىمەن ەسەپتەسەك، قازاقستان 2013 جىلى جەتكەن دەڭگەيىنە ءالى قايتا شىعا العان جوق" دەپ جازىلعان.

دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ ورتالىق ازيا بويىنشا ەكونوميسى ۋيليام زەيتتس سوڭعى ۋاقىتتا قازاقستاندا كۇنىنە 5,5 دوللارعا ءومىر سۇرەتىندەردىڭ سانىنىڭ وسكەنىن ەكى سەبەپپەن تۇسىندىرەدى.

- بىرىنشىدەن، قازاقستاندا ەكونوميكا وسكەنىمەن تۇرعىنداردىڭ ايلىعى وسپەگەن. ورتاشا ايلىق تا وسپەدى. ەكىنشىدەن، وسى كەزەڭدە (2015-2017 جىلداردى ايتادى – رەد.) الەم بويىنشا ەكونوميكا اسا قارقىندى دامىعان جوق. جالپى قازاقستان ەكونوميكاسى الەم ەكونوميكاسىنداعى وزگەرىستەرگە توتەپ بەرە المايدى. قانداي دا ءبىر وزگەرىس بولسا، ەكونوميكا قاتتى سوققى الادى، - دەيدى ول.

بيلىكتىڭ ەسەبى وزگەشە

قازاقستان ستاتيستيكا كوميتەتىنىڭ دەرەگى دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ ەسەبىنەن وزگەشە. رەسمي ستاتيستيكا بويىنشا، ەلدەگى كەدەيشىلىك دەڭگەيى – 4,7 پايىز (504 مىڭ ادام). ەكونوميست ماقسات حالىق قازاقستان بيلىگى كەدەيشىلىك دەڭگەيىن باسقاشا ەسەپتەيتىنىن ايتادى.

ەكونوميست ماقسات حالىق.
ەكونوميست ماقسات حالىق.

- بىزدە كەدەيشىلىك دەڭگەيى ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىمەن ەسەپتەلەدى. ال ەڭ تومەنگى كۇن كورىس دەڭگەيى – 29 مىڭ 698 تەڭگە (76 دوللار – رەد.). ياعني، قازاقستاندا ءبىر ادام وسى سوماعا ءبىر اي ءومىر سۇرە الادى دەپ ماقۇلدانعان. سوندا كۇندىك شىعىن شامامەن مىڭ تەڭگەگە (شامامەن 2,5 دوللار) جەتپەيدى. ال بۇل ەڭ تومەنگى تۇتىنۋشىلىق سەبەتپەن ەسەپتەلەدى. سەبەتكە ادامنىڭ ومىرىنە ەڭ قاجەتتى ازىق-تۇلىك پەن تاۋارلار كىرەدى. ياعني مىڭ تەڭگەگە جەتەر-جەتپەس اقشاعا ءسىز تاڭعى، تۇسكى جانە كەشكى اسىڭىزدا ءىشىپ-جەيتىن ەت، بالىق، جەمىس-جيدەك پەن جارما ونىمدەرىن سىيدىرىپ قويعان. بۇل كۇلكىلى. ەۋروپا ەلدەرىندە بۇل سەبەتكە كىرەتىن تاۋاردىڭ سانى 250-دەن اسادى، ال قازاقستاندا تەك 50 تاۋار ەنگەن، - دەيدى ەكونوميست.

ال "قوعامدىق پروبلەمالاردى تالداۋ ورتالىعى" قورىنىڭ ساراپشىسى، ەكونوميست مەرۋەرت ماحمۇتوۆا دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ كەلتىرگەن 8,6 پايىزى تۇرعىنداردىڭ تابىسىمەن ەسەپتەلگەنىن، بىراق قازاقستاندا تابىسى ءبىلىم الۋىنا، جاقسى جەردە ەمدەلۋىنە، دەمالىس ورىندارىنا بارۋىنا جەتپەيتىندەر كوپ دەپ سانايدى

- كەدەيلىك دەڭگەيىن انىقتاعاندا تابىسىن عانا ەمەس، ادامنىڭ ءبىلىم الۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتى مەن دەمالۋعا كەتەتىن قارجىسىن دا ەسكەرۋ كەرەك. قازاقستاندا جۇمىسسىزداردان بولەك، جۇمىس ىستەپ جاتقانداردىڭ ءوزىنىڭ تابىسى تومەن. ولاردىڭ ءبىلىم الۋى، دەنساۋلىق ساقتاۋ مەن دەمالۋ سياقتى قاراپايىم قاجەتتىلىكتەرگە قولى جەتپەيدى. ياعني، وسى ازاماتتاردى دا كەدەيلەر قاتارىنا قوسۋ كەرەك. مەنىڭ ەسەبىم بويىنشا، قازاقستاندا كەدەيلەردىڭ سانى ەكى ميلليوننان اسىپ جىعىلادى، - دەيدى ماحمۇتوۆا.

جەر استى وتكەلىندە قايىر سۇراپ وتىرعان ايەل. شىمكەنت، 9 قازان 2019 جىل.
جەر استى وتكەلىندە قايىر سۇراپ وتىرعان ايەل. شىمكەنت، 9 قازان 2019 جىل.

ەكونوميست ماقسات حالىق ادام باسىنا شاققانداعى ءجىو بويىنشا قازاقستان ءالى دە كەدەي ەلدەر قاتارىندا ەكەنىن ايتادى.

- ەكونوميكادا ەلدىڭ جالپى ىشكى ءونىمىن ء(جىو) سوندا تۇرىپ جاتقان حالىق سانىنا ءبولىپ ەسەپتەيتىن الەمدىك ستاندارت بار. بىزدەگى 149 ميلليارد دوللاردى شامامەن 18 ميلليوننان اسا حالىققا بولسەك جان باسىنا شاققانداعى جالپى ىشكى ءونىم شامامەن 9 مىڭ دوللار بولىپ تۇر. الەمدىك ستاندارت بويىنشا، وسى ءجىو ەگەر 10 مىڭ دوللاردان بولسا تابىسى ورتاشا ەلدەر دەپ سانالادى. ال 10 مىڭ دوللاردان از بولسا كەدەي ەل بولىپ سانالادى. ال ەكى مىڭ دوللاردان بولسا وتە كەدەي ەل دەپ ەسەپتەلەدى. وسى ستاندارت بويىنشا ءبىز ءالى دە كەدەي حالىقپىز، - دەيدى ەكونوميست.

كەدەيلىكتى قالاي جويۋعا بولادى؟

قازاقستاندىق ساراپشىلار "بيلىك ەلدەگى 5,5 دوللارعا كۇن كورەتىندەردىڭ سانىن تولىق جويۋ ءۇشىن جالاقىنىڭ وسۋىنە ىقپال ەتىپ، باسپانا ماسەلەسىن شەشىپ، تۇرمىسى تومەندەرگە، جاستارعا، ايەلدەرگە قولداۋ كورسەتۋى كەرەك" دەپ سانايدى.

ەكونوميست مەرۋەرت ماحمۇتوۆا.
ەكونوميست مەرۋەرت ماحمۇتوۆا.

- بيلىك كەدەيلىكپەن كۇرەستە بيىل "جوسپارلاماعان" بىرنەشە قادام جاسادى. ونىڭ ءبىرى – تۇرمىسى تومەن ادامداردىڭ نەسيەلەرىن كەشىرۋ. بىراق بۇل ماسەلەنى شەشپەيدى. بۇل – الەۋمەتتىك قيىندىقتارعا قاتتى اشىنىپ وتىرعان ازاماتتاردىڭ كوڭىلىن ۋاقىتشا باسۋ عانا. بۇل ءبىر رەتتىك شارا بولدى، ەندى ەكىنشى رەت قايتالانعانىن قالامايمىن. ءتۇرلى ءبىر رەتتىك كومەكتەردىڭ ورنىنا كاسىپورىندار مەن جۇمىس ورىندارىن اشىپ، حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ - الدەقايدا ءتيىمدى، - دەيدى ماقسات حالىق.

مەرۋەرت ماحمۇتوۆا "كەدەيلىكتى ازايتىپ، حالىق جاعدايىن كوتەرۋ ءۇشىن ەلدە جۇمىس ماسەلەسى جۇيەلى تۇردە شەشىلۋى كەرەك" دەپ ەسەپتەيدى.

- جۇمىس بولىپ جاتسا ادام ءارى قاراي نانىن تابادى. بۇل – ءبىر. ەكىنشىدەن، كوپ بالالى ايەلدەرگە، مۇگەدەك بالاسى بار جانە اسىراۋشىسىنان ايىرىلعان وتباسىلارعا ارنايى الەۋمەتتىك كومەك ءار كىسى باسىنا ەلدەگى جالاقىنىڭ ەڭ تومەنگi مولشەرiنە – 42 500 تەڭگەگە (109 دوللار) تەڭ بولۋ كەرەك، - دەيدى ول.

ال ەكونوميست، تەحنيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى پەتر سۆويك "قازاقستان دامۋ مودەلىن وزگەرتۋى كەرەك" دەپ سانايدى.

ەكونوميست پەتر سۆويك.
ەكونوميست پەتر سۆويك.

- نۇرسۇلتان نازارباەۆ (قازاقستاننىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى – رەد.) "الدىمەن ەكونوميكا، ودان كەيىن ساياسات" دەدى عوي. ول 90 جىلداردىڭ سوڭىندا سىرتقى ەكونوميكاعا سۇيەنگەن مودەل قۇردى. بۇل مودەل 2000 جىلدىڭ باسىندا، ەكونوميكالىق داعدارىسقا دەيىن جاقسى ناتيجە بەردى. ودان كەيىن باعا ءوستى. بيلىك بىردەن "قازاقستان-2030" باعدارلاماسى ورىندالعانىن جاريالاپ، "قازاقستان-2050" باعدارلاماسىنا ءوتتى. كەيىن كەدەندىك وداق، ەۋرازيا ەكونوميكالىق وداعى قۇرىلدى. ودان سوڭ ۋكراينا مەن قىرىمداعى جاعدايدان سوڭ رەسەيگە سانكتسيا سالىندى، مۇناي ارزاندادى، رۋبل قۇنسىزداندى، تەڭگە دە السىرەدى. سوندىقتان سوڭعى ۋاقىتتا بيلىك ەلدە ءوسىم بار دەپ كورسەتىپ قويىپ، ەكونوميكاداعى قۇلدىراۋدى توقتاتۋعا تىرىسىپ جاتىر، - دەيدى ول.

"ازاتتىق" راديوسى

پىكىرلەر