مەملەكەت باسشىسىنىڭ جارلىعىمەن 2022 جىلى 8 ماۋسىمدا جەتىسۋدىڭ جەكە وبلىس بولىپ قايتا قۇرىلعان بولاتىن. وسى ءۇش جىل بويى ايماق الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ ينديكاتورلارى بويىنشا رەسپۋبليكادا ۇزدىك ۇشتىككە ەندى. وسى كەزەڭدە وبلىسقا 1,2 ترلن تەڭگە ينۆەستيتسياتارتىلدى. وڭىردە 712 مىڭ گەكتار قايتا اينالىمعا كىرىپ، 500 مىڭ گەكتاردان استامى مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارىلدى. تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى قارقىن الىپ، 1 ملن شارشى مەتر باسپانا سالىندى.ءۇش جىلدا الەۋمەتتىك نىسانداردىڭ 52 پايىزى جاڭاردى. قازىرگى تاڭدا 84 ەلدى مەكەنگە تابيعي گاز تارتىلدى. رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار 500 شاقىرىمعا جۋىق جول رەكونسترۋكتسيادان ءوتتى.
نازارلارىڭىزعا 10 باستى جەتىستىكتەر قاتارىن ۇسىنامىز:
1. ينۆەستيتسيالىق سالا مەن ونەركاسىپتە. 2022-2024 جىلدارى جالپى كولەمى 135 ملرد تەڭگەدەن اساتىن 135 جوبا جۇزەگە استى. وسى كەزەڭدە وبلىسقا 1,2 ترلن. تەڭگە ينۆەستيتسيا تارتىلسا، ونىڭ 796 ملرد تەڭگەسى – جەكە ينۆەستورلار قارجىسى.
بۇل رەتتە تالدىقورعان قالاسىندا ءوندىرىس اككۋمۋلياتورلارىن شىعاراتىن«Asma industrial» جشس، «جەتىسۋ ماجيكو اگروكەشەنى» وسىمدىك ماي زاۋىتىن، «ستالبەتون» كىرپىش زاۋىتىن، كەربۇلاق اۋدانىندا قۇرىلىسى ءجۇرىپ جاتقان تاۋ كەن بايىتۋ كومبيناتىنت.ب. اتاپ وتۋگە بولادى. ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ارقاسىندا 3,5 مىڭ جاڭا جۇمىس ورنى اشىلدى.
2.كولىك-لوگيستيكا سالاسىندا.قازاقستان-قىتاي شەكاراسىندا ورنالاسقان «قورعاس»شىحو، «قورعاس – شىعىس قاقپاسى» اەا، «نۇر جولى»، «دوستىق»كەدەندىك وتكىزۋ بەكەتتەرى، «التىنكول» ستانتسياسى جاڭادان قۇرىلعان وبلىس ەكونوميكاسىنىڭ نەگىزگىدرايۆەرىنە اينالدى.
ءبىر عانا «قورعاس – شىعىس قاقپاسى» اەا-دا قۇنى 54 ملرد تەڭگەدەن اساتىن 30 ينۆەستيتسيالىق جوبا ىسكە قوسىلىپ، 1,8 مىڭنان استام تۇراقتى جۇمىس ورنى اشىلدى. قازىرگى كەزدە جالپى ينۆەستيتسيا كولەمى 629 ملرد. تەڭگەدەن اساتىن 38 جوبا جۇزەگە اسىرىلۋ ۇستىندە، ولاردا 5 مىڭنان استام جۇمىس ورنى قۇرىلادى دەپ جوسپارلانعان. ولاردىڭ ىشىندە وندىرىستىك الەۋەتتەرى زور جانە ەكسپورتقا باعىتتالعانەەل ەلەكتر قۇرىلعىلارىن، دايىن مەتالل ونىمدەرىن، كوفە وندىرەتىنت.ب. كاسىپورىندار بار.
«دوستىق» ستانتسياسىندا دا اۋقىمدى جوبالار جۇزەگە اسىرىلۋدا. اۆتوموبيل وتكىزەتىن جاڭا پۋنكت بوي كوتەرىپ، تاۋلىگىنە 1600 كولىككە دەيىن جەتكىزىلدى. جىلىنا 3,9 ملن توننا نەمەسە 350 مىڭ كونتەينەر قابىلداي الاتىن «Dostyk TransTerminal» جانە «Ett Dostyk» ەكى كوپفۋنكتسيالى جۇك تەرمينالى ىسكە قوسىلدى.
پرەزيدەنت تاپسىرماسىمەن دوستىق-مويىنتى تەمىر جول ۋچاسكەسىنىڭ جول قۇرىلىسى بيىل اياقتالادى. ۋچاسكەنىڭ وتكىزۋ قابىلەتى تاۋلىگىنە 60 جۇپ پويىزعا دەيىن ارتادى.
3. اگروونەركاسىپ كەشەنىندە.وڭىردە شىعاتىن اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ 65%، اتاپ ايتقاندا قانت قىزىلشاسى، جۇگەرى، بيداي، سويا، ەت، ءسۇت ونىمدەرىوزىمىزدە وڭدەلەدى. دەسە دە نەگىزگى باسىمدىقتى قانت وندىرىسىنە اۋدارىپ، ءتاتتى ءتۇبىر القابى 3,3 ەسە ۇلعايتىلدى. 13,7 مىڭ گەكتاردان وتكەن جىلى شارۋالار رەكوردتىق 635 مىڭ توننا رەكوردتىق ءونىم الدى. وڭىردە ءتورت تۇلىك سانى ەسەلەنىپ كەلەدى.
بۇگىنگى تاڭدا وبلىستا مال سانى 2,5 ملن-نان اسسا، سونىڭ 552 مىڭ باسى ءىرى قارا، 2,0 ملن. باسى ۇساق مال، 224 مىڭى جىلقى.ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا 55 جاڭا ۆەتەرينارلىق پۋنكت سالىندى.
2022-2024 جىلدار ارالىعىندا پايدالانىلماي جاتقان 1,2 ملن گەكتار جەر انىقتالدى. وسى ۋاقىتتا 712 مىڭ گەكتار قايتا اينالىمعا قوسىلىپ، 500 مىڭ گەكتاردان استامى مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارىلدى.
4. تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىندا.سوڭعى ءۇش جىلدا بارلىق قارجىلاندىرۋ كوزدەرىنەن 1 ملن. شارشى مەتر باسپانا سالىندى. 5 مىڭعا جۋىق پاتەرلى 85 كوپ قاباتتى ءۇي جانە 182 جەكە تۇرعىن ءۇي بوي كوتەردى. وبلىس ورتالىعىنان بولەك اۋدانداردا، اۋىلداردا جاڭا ىقشام اۋداندار پايدا بولدى. بۇل رەتتە قابىلدانعان جۇيەلى شارالاردىڭ ارقاسىندا وبلىس ورتالىعىندا تۇرعىن ءۇي كەزەگى 8,3%-عا تومەندەدى، ال بيىل قالاداعى 1400-دەن استام وتباسىن تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ جوسپارلانۋدا.بۇعان قوسا جەتىسۋ وبلىسىندا اپاتتى ۇيلەر ماسەلەسى 90 پايىزعا شەشىلدى.
5. گازداندىرۋ مەن اۋىز سۋمەن قامتۋ بويىنشا. وبلىس قۇرىلعانعا دەيىن ايماقتا نەبارى 5 ەلدىمەكەن گازداندىرىلسا، قازىرگى تاڭدا ولاردىڭ سانى 84-كە جەتتى. اقسۋ، سارقان، الاكول اۋداندارىن گازبەن قامتۋ ءۇشىن قۇرىلىسى ءجۇرىپ جاتقان «تالدىقورعان-ءۇشارال» ماگيسترالدى گاز قۇبىرى بيىل سالىنىپ بىتەدى. ناتيجەسىندە وبلىستا گازداندىرۋعا جاتاتىن 192 ەلدىمەكەن كوگىلدىر وتىنمەن تولىق قامتىلادى.الوبلىستاورتالىق سۋمەن قامتۋ كورسەتكىشى –91,3%.
6. جول قۇرىلىسى سالاسىندا.رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار 500 شاقىرىمعا جۋىق جول رەكونسترۋكتسيادان ءوتتى. ترانزيتتىك الەۋەتى زور «تالدىقورعان-ءۇشارال»، «ءۇشارال-دوستىق» جولدارى پايدالانۋعا بەرىلىپ، «سارىوزەك-كوكتال» تاس جولى، ونىڭ ىشىندە التىنەمەل اسۋىنىڭ جولى جاڭعىرتىلدى. «جاركەنت-كوكتال» جانە «جاركەنت-قورعاس» جولدارىنىڭ نەگىزگى ۋچاسكەلەرى كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزىلدى. 30 جىلدايجوندەۋ كورمەگەن «ۇشتوبە-كوپبىرلىك» اۆتوموبيل جولى قالپىنا كەلتىرىلدى.
7. تۋريزم سالاسىندا.جول قاتىناسىنىڭ جاقسارۋى وڭىردە ءتۋريزمنىڭ دامۋىنا سەرپىن بەرۋدە. بالقاش كولىنە اپاراتىن جولدىڭ قۇرىلىسى اياقتالادى.الاكول كولىنە دەيىنگى جول جاسالىپ ءبىتتى. ءۇشارال اۋەجايىنىڭ ۇشىپ-قونۋ الاڭى ۇزارتىلىپ، ءىرى ۇشاقتاردى قابىلداۋعا جاعداي جاسالدى. بۇرحانبۇلاق سارقىراماسىنا اپاراتىن جولدىڭ قۇرىلىسىن باستاۋعا قارجى ءبولىندى.جاسىلكولگە دەيىنگىجول سالىنا باستادى.
جالپىوتكەن دەمالىس ماۋسىمىندا وبلىسقا كەلگەن تۋريستەر سانى 2 ملن. بولدى.
8. الەۋمەتتىك سالادا.سوڭعى ءۇش جىلدا الەۋمەتتىك نىسانداردىڭ 52 % جاڭاردى. 270 نىسان بوي كوتەرىپ، كۇردەلى جوندەۋدەن ءوتتى. سارىوزەك اۋىلىندا 250 ادام قابىلدايتىن ەمحانا ىسكە قوسىلدى.ينۆەستورلار تالدىقورعاندا ونكولوگيالىق ورتالىق سالادى.
دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداەمدەۋ مەكەمەلەرىن بىلىكتى كادرلارمەن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا وبلىستاوتكەن جىلدان بەرى رەسپۋبليكادا ءبىرىنشى بولىپ اۋىلدىق جەرگە كەلگەن دارىگەرلەرگە 5 ملن. تەڭگەدەن، قالاعا كەلگەن دارىگەرلەرگە 5 ملن. تەڭگەدەن ءبىر رەتتىك كوتەرمە اقى تاعايىندالدى. بۇگىنگە دەيىن 110 دارىگەرگە كوتەرمەاقىبەرىلىپ، مامان تاپشىلىعى 20,3 %-عا ازايدى.
ءۇش جىلدا بىلىم بەرۋ سالاسىندا 20 نىسان سالىندى. ولاردىڭ 15-ءى – مەكتەپ. سالاداعى بەيىمدەلگەن عيماراتتار سانى 69-دان 39-عا ازايدى. «جايلى مەكتەپ» جوباسى اياسىندا جاركەنت قالاسىندا 1200 ورىندىق ءبىلىم شاڭىراعى پايدالانۋعا بەرىلدى.دوستىق ستانتسياسىندا سالىنىپ جاتقان ءدال وسىنداي مەكتەپتىڭ قۇرىلىسىاياقتالۋعا جاقىن، بيىل پايدالانۋعا بەرىلەدى.ءبىلىم بەرۋ ينفراقۇرىلىمىن قولداۋ قورىنىڭ ەسەبىنەن تالدىقورعاننىڭ ىرگەسىندەگى ىنتىماق اۋىلىندا 1200 ورىندىق مەكتەپ اشىلدى. ال قايتارىلعان اكتيۆتەر ەسەبىنەن پانفيلوۆ، كەربۇلاق اۋداندارى جانە تەكەلى قالاسىنا قاراستى رۋدنيچنىي اۋىلىندا 3 مەكتەپ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە.
الەۋمەتتىك قورعاۋ سالاسىنا كەلسەك، وبلىس قۇرىلعاننان بەرى وڭىردە مۇگەدەكتىگى بار ادامدار ءۇشىن 774 نىسان بەيىمدەلدى، ينۆاتاكسي سانى 2 ەسەگە ءوستى، سونداي-اق الەۋمەتتىك قورعاۋ سالاسىندا 20 جاڭا نىسان اشىلدى. سولاردىڭ قاتارىندا الاكول جاعالاۋىنداعى جازعى ساۋىقتىرۋ لاگەرى، ايماقتاعى تۇڭعىش يپپوتەراپيا ورتالىعى، بەلسەندى ۇزاق ءومىر ءسۇرۋ ورتالىقتارى جانە بالالار مەن ەرەسەكتەردى وڭالتۋعا ارنالعان بىرقاتار زاماناۋي ورتالىقتارىن اتاۋعا بولادى. بۇگىنگى كۇنى وڭىردە مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ ينفراقۇرىلىمدارعا قولجەتىمدىلىك دەڭگەيى 69%-عا جەتتى، بۇل – ەلىمىز بويىنشا ۇزدىك كورسەتكىش.
9. مادەنيەت جانە سپورت سالاسىندا.وبلىستا بۇقارالىق سپورتتى دامىتۋ ماقساتىندا 33 سپورتتىق نىسان پايدالانۋعا بەرىلدى. سونىڭ ىشىندە «جەتىسۋ» كاسىبي ۆولەيبول كلۋبىنىڭ وقۋ-جاتتىعۋ سپورت كەشەنى، سول سياقتىجەكە ينۆەستورلاردىڭ ەسەبىنەن اتالعان كلۋب مۇشەلەرىنە ارنالعان تۇرعىن ءۇي، ۇستەل تەننيسى ورتالىعى سالىنىپ، ىسكە قوسىلدى.ءۇش جىلدا وڭىردە 13 مادەني وشاق جاڭادان تۇرعىزىلدى، سونىڭ ءبىرى - قاراتال اۋداندىق تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيى. سونداي-اق10 نىسان كۇردەلى جوندەۋدەن ءوتتى. ولاردىڭ قاتارىنداشوقان ءۋاليحانوۆتىڭ «التىنەمەل» مەموريالدى كەشەنىدە بار.
10. اباتتاندىرۋ مەن كوگالداندىرۋ باعىتى.ءۇش جىلدا وڭىردە 11 ساياباق، 5 سكۆەر جانە 2اللەيا سالىندى، 21 ساياباق جوندەۋدەن ءوتتى. 360 مىڭ ءتۇپ كوشەت وتىرعىزىلدى. جىل سوڭىنا دەيىن تاعى 60 مىڭ كوشەت وتىرعىزىلادى.بۇل رەتتە جىل باسىنان بەرى «تازا قازاقستان» جالپىۇلتتىق اكتسياسىنا 17 مىڭنان استام تۇرعىن قاتىستى. سونىمەن قاتار سوڭعى ەكى جىلدا وڭىردە 197 بالالار ويىن الاڭدارى اباتتاندىرىلدى، بيىل تاعى 76 الاڭدى اباتتاندىرۋ جوسپارلانۋدا. اۋلا اۋماقتارىن اباتتاندىرۋ باعىتىندا دا جۇيەلى جۇمىستار جۇرگىزىلدى. ماسەلەن، 2023-2024 جىلدار ارالىعىندا 166 اۋلا اعىمداعى جوندەۋدەن ءوتتى. ولاردىڭ اراسىندا تالدىقورعان قالاسىنىڭ 90-جىلداردان بەرى جوندەۋ كورمەگەن «ۇلان» شاعىن اۋدانىنداعى اۋلالار دا بار. بيىل تاعى 51 اۋلا اباتتاندىرىلادى. سونداي-اق 140 كوپقاباتتى تۇرعىن ءۇيدىڭ شاتىرلارى مەن قاسبەتتەرىن جوندەۋ جوسپاردا بار.
وبلىستىڭ 3 جىلداعى وسى جانە وزگە دە وزگەرىستەرى تۋرالى «جەتىسۋ» تەلەارناسى فيلم دايىنداعانىن اتاپ وتۋگە بولادى.
مۇنىڭ ءبارى كەشەندى تۇردە العاندا وزەندەر وركەتەگەن جەتىسۋ ولكەسىنىڭ حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ، ەڭ الدىمەن، ەكونوميكالىق ءوسۋ، الەۋمەتتىك باعدارلانۋ، ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ءىسىن ودان ءارى دامىتۋدا الەۋەتى زور ەكەنىن كورسەتەدى.
2.كولىك-لوگيستيكا سالاسىندا.قازاقستان-قىتاي شەكاراسىندا ورنالاسقان «قورعاس»شىحو، «قورعاس – شىعىس قاقپاسى» اەا، «نۇر جولى»، «دوستىق»كەدەندىك وتكىزۋ بەكەتتەرى، «التىنكول» ستانتسياسى جاڭادان قۇرىلعان وبلىس ەكونوميكاسىنىڭ نەگىزگىدرايۆەرىنە اينالدى.
ءبىر عانا «قورعاس – شىعىس قاقپاسى» اەا-دا قۇنى 54 ملرد تەڭگەدەن اساتىن 30 ينۆەستيتسيالىق جوبا ىسكە قوسىلىپ، 1,8 مىڭنان استام تۇراقتى جۇمىس ورنى اشىلدى. قازىرگى كەزدە جالپى ينۆەستيتسيا كولەمى 629 ملرد. تەڭگەدەن اساتىن 38 جوبا جۇزەگە اسىرىلۋ ۇستىندە، ولاردا 5 مىڭنان استام جۇمىس ورنى قۇرىلادى دەپ جوسپارلانعان. ولاردىڭ ىشىندە وندىرىستىك الەۋەتتەرى زور جانە ەكسپورتقا باعىتتالعانەەل ەلەكتر قۇرىلعىلارىن، دايىن مەتالل ونىمدەرىن، كوفە وندىرەتىنت.ب. كاسىپورىندار بار.
«دوستىق» ستانتسياسىندا دا اۋقىمدى جوبالار جۇزەگە اسىرىلۋدا. اۆتوموبيل وتكىزەتىن جاڭا پۋنكت بوي كوتەرىپ، تاۋلىگىنە 1600 كولىككە دەيىن جەتكىزىلدى. جىلىنا 3,9 ملن توننا نەمەسە 350 مىڭ كونتەينەر قابىلداي الاتىن «Dostyk TransTerminal» جانە «Ett Dostyk» ەكى كوپفۋنكتسيالى جۇك تەرمينالى ىسكە قوسىلدى.
پرەزيدەنت تاپسىرماسىمەن دوستىق-مويىنتى تەمىر جول ۋچاسكەسىنىڭ جول قۇرىلىسى بيىل اياقتالادى. ۋچاسكەنىڭ وتكىزۋ قابىلەتى تاۋلىگىنە 60 جۇپ پويىزعا دەيىن ارتادى.
3. اگروونەركاسىپ كەشەنىندە.وڭىردە شىعاتىن اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ 65%، اتاپ ايتقاندا قانت قىزىلشاسى، جۇگەرى، بيداي، سويا، ەت، ءسۇت ونىمدەرىوزىمىزدە وڭدەلەدى. دەسە دە نەگىزگى باسىمدىقتى قانت وندىرىسىنە اۋدارىپ، ءتاتتى ءتۇبىر القابى 3,3 ەسە ۇلعايتىلدى. 13,7 مىڭ گەكتاردان وتكەن جىلى شارۋالار رەكوردتىق 635 مىڭ توننا رەكوردتىق ءونىم الدى. وڭىردە ءتورت تۇلىك سانى ەسەلەنىپ كەلەدى.
بۇگىنگى تاڭدا وبلىستا مال سانى 2,5 ملن-نان اسسا، سونىڭ 552 مىڭ باسى ءىرى قارا، 2,0 ملن. باسى ۇساق مال، 224 مىڭى جىلقى.ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا 55 جاڭا ۆەتەرينارلىق پۋنكت سالىندى.
2022-2024 جىلدار ارالىعىندا پايدالانىلماي جاتقان 1,2 ملن گەكتار جەر انىقتالدى. وسى ۋاقىتتا 712 مىڭ گەكتار قايتا اينالىمعا قوسىلىپ، 500 مىڭ گەكتاردان استامى مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارىلدى.
6. جول قۇرىلىسى سالاسىندا.رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار 500 شاقىرىمعا جۋىق جول رەكونسترۋكتسيادان ءوتتى. ترانزيتتىك الەۋەتى زور «تالدىقورعان-ءۇشارال»، «ءۇشارال-دوستىق» جولدارى پايدالانۋعا بەرىلىپ، «سارىوزەك-كوكتال» تاس جولى، ونىڭ ىشىندە التىنەمەل اسۋىنىڭ جولى جاڭعىرتىلدى. «جاركەنت-كوكتال» جانە «جاركەنت-قورعاس» جولدارىنىڭ نەگىزگى ۋچاسكەلەرى كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزىلدى. 30 جىلدايجوندەۋ كورمەگەن «ۇشتوبە-كوپبىرلىك» اۆتوموبيل جولى قالپىنا كەلتىرىلدى.
7. تۋريزم سالاسىندا.جول قاتىناسىنىڭ جاقسارۋى وڭىردە ءتۋريزمنىڭ دامۋىنا سەرپىن بەرۋدە. بالقاش كولىنە اپاراتىن جولدىڭ قۇرىلىسى اياقتالادى.الاكول كولىنە دەيىنگى جول جاسالىپ ءبىتتى. ءۇشارال اۋەجايىنىڭ ۇشىپ-قونۋ الاڭى ۇزارتىلىپ، ءىرى ۇشاقتاردى قابىلداۋعا جاعداي جاسالدى. بۇرحانبۇلاق سارقىراماسىنا اپاراتىن جولدىڭ قۇرىلىسىن باستاۋعا قارجى ءبولىندى.جاسىلكولگە دەيىنگىجول سالىنا باستادى.
جالپىوتكەن دەمالىس ماۋسىمىندا وبلىسقا كەلگەن تۋريستەر سانى 2 ملن. بولدى.
وبلىستىڭ 3 جىلداعى وسى جانە وزگە دە وزگەرىستەرى تۋرالى «جەتىسۋ» تەلەارناسى فيلم دايىنداعانىن اتاپ وتۋگە بولادى.
مۇنىڭ ءبارى كەشەندى تۇردە العاندا وزەندەر وركەتەگەن جەتىسۋ ولكەسىنىڭ حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ، ەڭ الدىمەن، ەكونوميكالىق ءوسۋ، الەۋمەتتىك باعدارلانۋ، ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ءىسىن ودان ءارى دامىتۋدا الەۋەتى زور ەكەنىن كورسەتەدى.
جەتىسۋ وبلىسى اكىمىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى