Memleket basşysynyŋ Jarlyǧymen 2022 jyly 8 mausymda Jetısudyŋ jeke oblys bolyp qaita qūrylǧan bolatyn. Osy üş jyl boiy aimaq äleumettık-ekonomikalyq damu indikatorlary boiynşa respublikada üzdık üştıkke endı. Osy kezeŋde oblysqa 1,2 trln teŋge investisiiatartyldy. Öŋırde 712 myŋ gektar qaita ainalymǧa kırıp, 500 myŋ gektardan astamy memleket menşıgıne qaitaryldy. Tūrǧyn üi qūrylysy qarqyn alyp, 1 mln şarşy metr baspana salyndy.Üş jylda äleumettık nysandardyŋ 52 paiyzy jaŋardy. Qazırgı taŋda 84 eldı mekenge tabiǧi gaz tartyldy. Respublikalyq maŋyzy bar 500 şaqyrymǧa juyq jol rekonstruksiiadan öttı.
Nazarlaryŋyzǧa 10 basty jetıstıkter qataryn ūsynamyz:
1. İnvestisiialyq sala men önerkäsıpte. 2022-2024 jyldary jalpy kölemı 135 mlrd teŋgeden asatyn 135 joba jüzege asty. Osy kezeŋde oblysqa 1,2 trln. teŋge investisiia tartylsa, onyŋ 796 mlrd teŋgesı – jeke investorlar qarjysy.
Būl rette Taldyqorǧan qalasynda öndırıs akkumuliatorlaryn şyǧaratyn«Asma industrial» JŞS, «Jetısu Majiko agrokeşenı» ösımdık mai zauytyn, «Stalbeton» kırpış zauytyn, Kerbūlaq audanynda qūrylysy jürıp jatqan tau ken baiytu kombinatynt.b. atap ötuge bolady. İnvestisiialyq jobalardy jüzege asyrudyŋ arqasynda 3,5 myŋ jaŋa jūmys orny aşyldy.
2.Kölık-logistika salasynda.Qazaqstan-Qytai şekarasynda ornalasqan «Qorǧas»ŞYHO, «Qorǧas – Şyǧys qaqpasy» AEA, «Nūr joly», «Dostyq»kedendık ötkızu beketterı, «Altynköl» stansiiasy jaŋadan qūrylǧan oblys ekonomikasynyŋ negızgıdraiverıne ainaldy.
Bır ǧana «Qorǧas – Şyǧys qaqpasy» AEA-da qūny 54 mlrd teŋgeden asatyn 30 investisiialyq joba ıske qosylyp, 1,8 myŋnan astam tūraqty jūmys orny aşyldy. Qazırgı kezde jalpy investisiia kölemı 629 mlrd. teŋgeden asatyn 38 joba jüzege asyrylu üstınde, olarda 5 myŋnan astam jūmys orny qūrylady dep josparlanǧan. Olardyŋ ışınde öndırıstık äleuetterı zor jäne eksportqa baǧyttalǧaneel elektr qūrylǧylaryn, daiyn metall önımderın, kofe öndıretınt.b. käsıporyndar bar.
«Dostyq» stansiiasynda da auqymdy jobalar jüzege asyryluda. Avtomobil ötkızetın jaŋa punkt boi köterıp, täulıgıne 1600 kölıkke deiın jetkızıldı. Jylyna 3,9 mln tonna nemese 350 myŋ konteiner qabyldai alatyn «Dostyk TransTerminal» jäne «Ett Dostyk» ekı köpfunksiialy jük terminaly ıske qosyldy.
Prezident tapsyrmasymen Dostyq-Moiynty temır jol uchaskesınıŋ jol qūrylysy biyl aiaqtalady. Uchaskenıŋ ötkızu qabıletı täulıgıne 60 jūp poiyzǧa deiın artady.
3. Agroönerkäsıp keşenınde.Öŋırde şyǧatyn auyl şaruaşylyǧy önımderınıŋ 65%, atap aitqanda qant qyzylşasy, jügerı, bidai, soia, et, süt önımderıözımızde öŋdeledı. Dese de negızgı basymdyqty qant öndırısıne audaryp, tättı tübır alqaby 3,3 ese ūlǧaityldy. 13,7 myŋ gektardan ötken jyly şarualar rekordtyq 635 myŋ tonna rekordtyq önım aldy. Öŋırde tört tülık sany eselenıp keledı.
Bügıngı taŋda oblysta mal sany 2,5 mln-nan assa, sonyŋ 552 myŋ basy ırı qara, 2,0 mln. basy ūsaq mal, 224 myŋy jylqy.Azyq-tülık qauıpsızdıgın qamtamasyz etu maqsatynda 55 jaŋa veterinarlyq punkt salyndy.
2022-2024 jyldar aralyǧynda paidalanylmai jatqan 1,2 mln gektar jer anyqtaldy. Osy uaqytta 712 myŋ gektar qaita ainalymǧa qosylyp, 500 myŋ gektardan astamy memleket menşıgıne qaitaryldy.
4. Tūrǧyn üi qūrylysynda.Soŋǧy üş jylda barlyq qarjylandyru közderınen 1 mln. şarşy metr baspana salyndy. 5 myŋǧa juyq päterlı 85 köp qabatty üi jäne 182 jeke tūrǧyn üi boi köterdı. Oblys ortalyǧynan bölek audandarda, auyldarda jaŋa yqşam audandar paida boldy. Būl rette qabyldanǧan jüielı şaralardyŋ arqasynda oblys ortalyǧynda tūrǧyn üi kezegı 8,3%-ǧa tömendedı, al biyl qaladaǧy 1400-den astam otbasyn tūrǧyn üimen qamtamasyz etu josparlanuda.Būǧan qosa Jetısu oblysynda apatty üiler mäselesı 90 paiyzǧa şeşıldı.
5. Gazdandyru men auyz sumen qamtu boiynşa. Oblys qūrylǧanǧa deiın aimaqta nebärı 5 eldımeken gazdandyrylsa, qazırgı taŋda olardyŋ sany 84-ke jettı. Aqsu, Sarqan, Alaköl audandaryn gazben qamtu üşın qūrylysy jürıp jatqan «Taldyqorǧan-Üşaral» magistraldy gaz qūbyry biyl salynyp bıtedı. Nätijesınde oblysta gazdandyruǧa jatatyn 192 eldımeken kögıldır otynmen tolyq qamtylady.Aloblystaortalyq sumen qamtu körsetkışı –91,3%.
6. Jol qūrylysy salasynda.Respublikalyq maŋyzy bar 500 şaqyrymǧa juyq jol rekonstruksiiadan öttı. Tranzittık äleuetı zor «Taldyqorǧan-Üşaral», «Üşaral-Dostyq» joldary paidalanuǧa berılıp, «Saryözek-Köktal» tas joly, onyŋ ışınde Altynemel asuynyŋ joly jaŋǧyrtyldy. «Jarkent-Köktal» jäne «Jarkent-Qorǧas» joldarynyŋ negızgı uchaskelerı kürdelı jöndeuden ötkızıldı. 30 jyldaijöndeu körmegen «Üştöbe-Köpbırlık» avtomobil joly qalpyna keltırıldı.
7. Turizm salasynda.Jol qatynasynyŋ jaqsaruy öŋırde turizmnıŋ damuyna serpın berude. Balqaş kölıne aparatyn joldyŋ qūrylysy aiaqtalady.Alaköl kölıne deiıngı jol jasalyp bıttı. Üşaral äuejaiynyŋ ūşyp-qonu alaŋy ūzartylyp, ırı ūşaqtardy qabyldauǧa jaǧdai jasaldy. Būrhanbūlaq sarqyramasyna aparatyn joldyŋ qūrylysyn bastauǧa qarjy bölındı.Jasylkölge deiıngıjol salyna bastady.
Jalpyötken demalys mausymynda oblysqa kelgen turister sany 2 mln. boldy.
8. Äleumettık salada.Soŋǧy üş jylda äleumettık nysandardyŋ 52 % jaŋardy. 270 nysan boi köterıp, kürdelı jöndeuden öttı. Saryözek auylynda 250 adam qabyldaityn emhana ıske qosyldy.İnvestorlar Taldyqorǧanda onkologiialyq ortalyq salady.
Densaulyq saqtau salasyndaemdeu mekemelerın bılıktı kadrlarmen qamtamasyz etu maqsatynda oblystaötken jyldan berı respublikada bırınşı bolyp auyldyq jerge kelgen därıgerlerge 5 mln. teŋgeden, qalaǧa kelgen därıgerlerge 5 mln. teŋgeden bır rettık köterme aqy taǧaiyndaldy. Bügınge deiın 110 därıgerge kötermeaqyberılıp, maman tapşylyǧy 20,3 %-ǧa azaidy.
Üş jylda bılım beru salasynda 20 nysan salyndy. Olardyŋ 15-ı – mektep. Saladaǧy beiımdelgen ǧimarattar sany 69-dan 39-ǧa azaidy. «Jaily mektep» jobasy aiasynda Jarkent qalasynda 1200 oryndyq bılım şaŋyraǧy paidalanuǧa berıldı.Dostyq stansiiasynda salynyp jatqan däl osyndai mekteptıŋ qūrylysyaiaqtaluǧa jaqyn, biyl paidalanuǧa berıledı.Bılım beru infraqūrylymyn qoldau qorynyŋ esebınen Taldyqorǧannyŋ ırgesındegı Yntymaq auylynda 1200 oryndyq mektep aşyldy. Al qaitarylǧan aktivter esebınen Panfilov, Kerbūlaq audandary jäne Tekelı qalasyna qarasty Rudnichnyi auylynda 3 mektep qūrylysy jürgızılude.
Äleumettık qorǧau salasyna kelsek, oblys qūrylǧannan berı öŋırde mügedektıgı bar adamdar üşın 774 nysan beiımdeldı, invataksi sany 2 esege östı, sondai-aq äleumettık qorǧau salasynda 20 jaŋa nysan aşyldy. Solardyŋ qatarynda Alaköl jaǧalauyndaǧy jazǧy sauyqtyru lagerı, aimaqtaǧy tūŋǧyş ippoterapiia ortalyǧy, belsendı ūzaq ömır süru ortalyqtary jäne balalar men eresekterdı oŋaltuǧa arnalǧan bırqatar zamanaui ortalyqtaryn atauǧa bolady. Bügıngı künı öŋırde mügedektıgı bar adamdardyŋ infraqūrylymdarǧa qoljetımdılık deŋgeiı 69%-ǧa jettı, būl – elımız boiynşa üzdık körsetkış.
9. Mädeniet jäne sport salasynda.Oblysta būqaralyq sportty damytu maqsatynda 33 sporttyq nysan paidalanuǧa berıldı. Sonyŋ ışınde «Jetısu» käsıbi voleibol klubynyŋ oqu-jattyǧu sport keşenı, sol siiaqtyjeke investorlardyŋ esebınen atalǧan klub müşelerıne arnalǧan tūrǧyn üi, Üstel tennisı ortalyǧy salynyp, ıske qosyldy.Üş jylda öŋırde 13 mädeni oşaq jaŋadan tūrǧyzyldy, sonyŋ bırı - Qaratal audandyq tarihi-ölketanu muzeiı. Sondai-aq10 nysan kürdelı jöndeuden öttı. Olardyŋ qataryndaŞoqan Uälihanovtyŋ «Altynemel» memorialdy keşenıde bar.
10. Abattandyru men kögaldandyru baǧyty.Üş jylda öŋırde 11 saiabaq, 5 skver jäne 2alleia salyndy, 21 saiabaq jöndeuden öttı. 360 myŋ tüp köşet otyrǧyzyldy. Jyl soŋyna deiın taǧy 60 myŋ köşet otyrǧyzylady.Būl rette jyl basynan berı «Taza Qazaqstan» jalpyūlttyq aksiiasyna 17 myŋnan astam tūrǧyn qatysty. Sonymen qatar soŋǧy ekı jylda öŋırde 197 balalar oiyn alaŋdary abattandyryldy, biyl taǧy 76 alaŋdy abattandyru josparlanuda. Aula aumaqtaryn abattandyru baǧytynda da jüielı jūmystar jürgızıldı. Mäselen, 2023-2024 jyldar aralyǧynda 166 aula aǧymdaǧy jöndeuden öttı. Olardyŋ arasynda Taldyqorǧan qalasynyŋ 90-jyldardan berı jöndeu körmegen «Ūlan» şaǧyn audanyndaǧy aulalar da bar. Biyl taǧy 51 aula abattandyrylady. Sondai-aq 140 köpqabatty tūrǧyn üidıŋ şatyrlary men qasbetterın jöndeu josparda bar.
Oblystyŋ 3 jyldaǧy osy jäne özge de özgerısterı turaly «Jetısu» telearnasy film daiyndaǧanyn atap ötuge bolady.
Mūnyŋ bärı keşendı türde alǧanda özender örketegen Jetısu ölkesınıŋ halyqtyŋ ömır süru sapasyn jaqsartu, eŋ aldymen, ekonomikalyq ösu, äleumettık baǧdarlanu, infraqūrylymdyq jobalardy ıske asyru ısın odan ärı damytuda äleuetı zor ekenın körsetedı.
2.Kölık-logistika salasynda.Qazaqstan-Qytai şekarasynda ornalasqan «Qorǧas»ŞYHO, «Qorǧas – Şyǧys qaqpasy» AEA, «Nūr joly», «Dostyq»kedendık ötkızu beketterı, «Altynköl» stansiiasy jaŋadan qūrylǧan oblys ekonomikasynyŋ negızgıdraiverıne ainaldy.
Bır ǧana «Qorǧas – Şyǧys qaqpasy» AEA-da qūny 54 mlrd teŋgeden asatyn 30 investisiialyq joba ıske qosylyp, 1,8 myŋnan astam tūraqty jūmys orny aşyldy. Qazırgı kezde jalpy investisiia kölemı 629 mlrd. teŋgeden asatyn 38 joba jüzege asyrylu üstınde, olarda 5 myŋnan astam jūmys orny qūrylady dep josparlanǧan. Olardyŋ ışınde öndırıstık äleuetterı zor jäne eksportqa baǧyttalǧaneel elektr qūrylǧylaryn, daiyn metall önımderın, kofe öndıretınt.b. käsıporyndar bar.
«Dostyq» stansiiasynda da auqymdy jobalar jüzege asyryluda. Avtomobil ötkızetın jaŋa punkt boi köterıp, täulıgıne 1600 kölıkke deiın jetkızıldı. Jylyna 3,9 mln tonna nemese 350 myŋ konteiner qabyldai alatyn «Dostyk TransTerminal» jäne «Ett Dostyk» ekı köpfunksiialy jük terminaly ıske qosyldy.
Prezident tapsyrmasymen Dostyq-Moiynty temır jol uchaskesınıŋ jol qūrylysy biyl aiaqtalady. Uchaskenıŋ ötkızu qabıletı täulıgıne 60 jūp poiyzǧa deiın artady.
3. Agroönerkäsıp keşenınde.Öŋırde şyǧatyn auyl şaruaşylyǧy önımderınıŋ 65%, atap aitqanda qant qyzylşasy, jügerı, bidai, soia, et, süt önımderıözımızde öŋdeledı. Dese de negızgı basymdyqty qant öndırısıne audaryp, tättı tübır alqaby 3,3 ese ūlǧaityldy. 13,7 myŋ gektardan ötken jyly şarualar rekordtyq 635 myŋ tonna rekordtyq önım aldy. Öŋırde tört tülık sany eselenıp keledı.
Bügıngı taŋda oblysta mal sany 2,5 mln-nan assa, sonyŋ 552 myŋ basy ırı qara, 2,0 mln. basy ūsaq mal, 224 myŋy jylqy.Azyq-tülık qauıpsızdıgın qamtamasyz etu maqsatynda 55 jaŋa veterinarlyq punkt salyndy.
2022-2024 jyldar aralyǧynda paidalanylmai jatqan 1,2 mln gektar jer anyqtaldy. Osy uaqytta 712 myŋ gektar qaita ainalymǧa qosylyp, 500 myŋ gektardan astamy memleket menşıgıne qaitaryldy.
6. Jol qūrylysy salasynda.Respublikalyq maŋyzy bar 500 şaqyrymǧa juyq jol rekonstruksiiadan öttı. Tranzittık äleuetı zor «Taldyqorǧan-Üşaral», «Üşaral-Dostyq» joldary paidalanuǧa berılıp, «Saryözek-Köktal» tas joly, onyŋ ışınde Altynemel asuynyŋ joly jaŋǧyrtyldy. «Jarkent-Köktal» jäne «Jarkent-Qorǧas» joldarynyŋ negızgı uchaskelerı kürdelı jöndeuden ötkızıldı. 30 jyldaijöndeu körmegen «Üştöbe-Köpbırlık» avtomobil joly qalpyna keltırıldı.
7. Turizm salasynda.Jol qatynasynyŋ jaqsaruy öŋırde turizmnıŋ damuyna serpın berude. Balqaş kölıne aparatyn joldyŋ qūrylysy aiaqtalady.Alaköl kölıne deiıngı jol jasalyp bıttı. Üşaral äuejaiynyŋ ūşyp-qonu alaŋy ūzartylyp, ırı ūşaqtardy qabyldauǧa jaǧdai jasaldy. Būrhanbūlaq sarqyramasyna aparatyn joldyŋ qūrylysyn bastauǧa qarjy bölındı.Jasylkölge deiıngıjol salyna bastady.
Jalpyötken demalys mausymynda oblysqa kelgen turister sany 2 mln. boldy.
Oblystyŋ 3 jyldaǧy osy jäne özge de özgerısterı turaly «Jetısu» telearnasy film daiyndaǧanyn atap ötuge bolady.
Mūnyŋ bärı keşendı türde alǧanda özender örketegen Jetısu ölkesınıŋ halyqtyŋ ömır süru sapasyn jaqsartu, eŋ aldymen, ekonomikalyq ösu, äleumettık baǧdarlanu, infraqūrylymdyq jobalardy ıske asyru ısın odan ärı damytuda äleuetı zor ekenın körsetedı.
Jetısu oblysy äkımınıŋ baspasöz qyzmetı