اقش-تىڭ ۆيسكونسين-وشكوش ۋنيۆەرسيتەتى مەن كولورادو ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمدارى انتاركتيدادا مۇز قاباتىنىڭ استىنان جويىلىپ كەتكەن ەجەلگى تاۋلى جوتالاردىڭ ىزدەرىن تاپتى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
بۇل تاۋلار جۇزدەگەن ميلليون جىل بۇرىن بولعان. ولار مۇز ءداۋىرى باستالماي تۇرىپ-اق جويىلىپ كەتكەن.
عالىمدار ترانسانتاركتيدا تاۋلارىنىڭ تەرەڭدەگى جىنىستارىن زەرتتەپ، سول جەردە گرانيتتەردىڭ قۇرىلىمىن جانە حيميالىق قۇرامىن تالدادى. ناتيجەسىندە ولار بىرنەشە كەزەڭدىك تاۋ ءتۇزىلۋ جانە جويىلۋ پروتسەستەرىنىڭ ءىزىن تاپتى. بۇل تاۋ جوتالارى بۇگىندە مۇلدە جوعالىپ كەتكەنىمەن، قۇرامىندا ەجەلگى لاندشافتار تۋرالى اقپارات ساقتالعان جىنىستار ارقىلى بەلگىلى بولدى.
بۇعان دەيىن انتاركتيدا مۇز قاباتىنان بۇرىن تەگىس پلاتو بولعان دەگەن بولجام بار ەدى. الايدا جاڭا زەرتتەۋ بۇل كوزقاراستى تەرىسكە شىعارىپ وتىر. عالىمداردىڭ پىكىرىنشە، ول كەزدە بۇل اۋماقتا اپپالاچي تاۋلارىمەن سالىستىرۋعا كەلەتىن ءىرى تاۋ جۇيەلەرى تۇرعان.
مۇنداي لاندشافتار انتاركتيدانىڭ كليماتى مەن جەر قىرتىسىنىڭ دامۋىنا ۇلكەن اسەر ەتكەن بولۋى مۇمكىن. سوندىقتان ولاردىڭ تاريحىن زەرتتەۋ كونتينەنتتىڭ قالىپتاسۋ جولىن تەرەڭىرەك تۇسىنۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
زەرتتەۋ ناتيجەلەرى Earth and Planetary Science Letters عىلىمي جۋرنالىندا جاريالاندى.
ۇقساس جاڭالىقتار
