پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ بۋرابايدا وتكەن ۇلتتىق قۇرىلتايدا ۇلتتىق كيىمنىڭ قازاق حالقىنىڭ بىرەگەي بولمىسىن ايشىقتايتىن ماڭىزدى ەلەمەنت ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ول ءداستۇرلى كيىمدەردى جان-جاقتى دارىپتەۋ قاجەتتىگىن ەسكەرتىپ، بەت-ءجۇزدى تۇمشالايتىن قارا كيىمدەردەن گورى، اتا-بابامىزدان قالعان ۇلتتىق كيىمنىڭ قۇندىلىعىن جوعارى قويۋدى ۇسىندى. وسىعان وراي، بەلگىلى جۋرناليست امانگەلدى قۇرمەتۇلى Adyrna.kz سايتىنا ءوز پىكىرىن ءبىلدىردى.
ۇلتتىق كيىمنىڭ زاماناۋي ۇلگىسى قانداي بولۋى كەرەك؟
امانگەلدى قۇرمەتۇلىنىڭ ايتۋىنشا، ۇلتتىق كيىم تەك وتكەننىڭ مۇراسى رەتىندە قاراستىرىلماي، ونى قازىرگى زامانعا لايىقتاپ، كۇندەلىكتى ومىرگە ەنگىزۋ قاجەت. “بۇرىنعى ۇزىن شاپاندار قازىرگى زامان تالابىنا ساي كەلمەيدى. سوندىقتان ۇلتتىق برەند قالىپتاستىرۋ بارىسىندا كيىم ۇلگىسى جاڭارتىلىپ، ونى مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر مەن قوعامنىڭ ءارتۇرلى توپتارى كيەتىندەي جاعداي جاساۋ كەرەك. اسكەري فورمالارعا دا ۇلتتىق ناقىشتاعى ەلەمەنتتەردى ەنگىزۋگە بولادى،” – دەيدى ول.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ ۇلتتىق كيىمگە قاتىستى ايتقان پىكىرى قوعامدا قىزۋ تالقىلانۋدا. بۇل ماسەلە جاي عانا ءسان نەمەسە ستيل ماسەلەسى ەمەس، ول تۇتاس ۇلتتىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان يدەولوگيالىق باستاما رەتىندە قاراستىرىلۋى كەرەك.
بەت-ءجۇزدى تۇمشالاۋ مەن ۇلتتىق يدەولوگيا
بەت-ءجۇزدى تولىق جاباتىن كيىم ماسەلەسىنە توقتالعان جۋرناليست، الدىمەن ونىڭ شىعۋ سەبەپتەرىن انىقتاپ الۋ كەرەكتىگىن العا تارتتى. “قازىرگى كۇرەسىمىز جۇيەلى كۇرەسكە ۇقسامايدى، كەرىسىنشە، پوپۋليستىك سيپاتتاعى پىكىرلەرگە نەگىزدەلگەن ارەكەتتەرگە كوبىرەك ۇقسايدى. ەگەر بۇل ماسەلەنى شەشكىمىز كەلسە، ەڭ الدىمەن، ونىڭ تۇپكى سەبەبىن زەرتتەپ، ناقتى ستراتەگيا جاساۋ قاجەت،” – دەيدى ول.
ءجۋرناليستىڭ پىكىرىنشە، ءدىني كوزقاراستاردى ۇستاناتىن ازاماتتاردى قوعامنان الىستاتپاۋ ماڭىزدى. ء“بىز ولاردى شەتكە يتەرمەۋىمىز كەرەك، كەرىسىنشە، ورتاعا قايتا تارتۋدىڭ جولدارىن قاراستىرۋىمىز قاجەت. قازاقتا ‘اداسقاننىڭ ايىبى جوق، قايتىپ ءۇيىرىن تاپقان سوڭ’ دەگەن ءسوز بار. دۇرىس باعىت كورسەتە الساق، ولار دا ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى قابىلداپ، ۇلتتىق كيىمدەردى كيۋگە بەيىمدەلەدى،” – دەپ تۇيىندەدى امانگەلدى قۇرمەتۇلى.
ناۋرىز – ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى قالىپتاستىرۋدىڭ مۇمكىندىگى
جۋرناليست ۇلتتىق كيىمدى دارىپتەۋ ماسەلەسىن تەك كيىممەن شەكتەپ قويماي، ونى كەشەندى يدەولوگيانىڭ ءبىر بولىگى رەتىندە قاراستىرۋدى ۇسىندى. “ناۋرىز سياقتى مەرەكەلەردى بارشا قازاقستاندىقتاردى بىرىكتىرەتىن ينستيتۋتقا اينالدىرۋ قاجەت. مۇنداي جۇيەلى جۇمىستىڭ ىشىندە ۇلتتىق كيىم ۇلگىلەرى دە، تەاتر دا، تاريحي فيلمدەر دە قامتىلۋى ءتيىس،” – دەيدى ول.
وسىلايشا، ۇلتتىق كيىمدى دارىپتەۋ – تەك ءسان ءۇردىسى ەمەس، بۇل قازاق حالقىنىڭ مادەني ەرەكشەلىگىن ساقتاۋ مەن ونى جاڭعىرتۋدىڭ ماڭىزدى قۇرالى. بۇل باعىتتا مەملەكەت پەن قوعام بىرلەسىپ، زاماناۋي شەشىمدەر ۇسىنۋى ءتيىس.
