Prezident Qasym-Jomart Toqaev Burabaida ötken Ūlttyq Qūryltaida ūlttyq kiımnıŋ qazaq halqynyŋ bıregei bolmysyn aişyqtaityn maŋyzdy element ekenın atap öttı. Ol dästürlı kiımderdı jan-jaqty därıpteu qajettıgın eskertıp, bet-jüzdı tūmşalaityn qara kiımderden görı, ata-babamyzdan qalǧan ūlttyq kiımnıŋ qūndylyǧyn joǧary qoiudy ūsyndy. Osyǧan orai, belgılı jurnalist Amangeldı Qūrmetūly Adyrna.kz saityna öz pıkırın bıldırdı.
Ūlttyq kiımnıŋ zamanaui ülgısı qandai boluy kerek?
Amangeldı Qūrmetūlynyŋ aituynşa, ūlttyq kiım tek ötkennıŋ mūrasy retınde qarastyrylmai, ony qazırgı zamanǧa laiyqtap, kündelıktı ömırge engızu qajet. “Būrynǧy ūzyn şapandar qazırgı zaman talabyna sai kelmeidı. Sondyqtan ūlttyq brend qalyptastyru barysynda kiım ülgısı jaŋartylyp, ony memlekettık qyzmetkerler men qoǧamnyŋ ärtürlı toptary kietındei jaǧdai jasau kerek. Äskeri formalarǧa da ūlttyq naqyştaǧy elementterdı engızuge bolady,” – deidı ol.
Memleket basşysynyŋ ūlttyq kiımge qatysty aitqan pıkırı qoǧamda qyzu talqylanuda. Būl mäsele jai ǧana sän nemese stil mäselesı emes, ol tūtas ūlttyŋ özındık erekşelıgın qalyptastyruǧa baǧyttalǧan ideologiialyq bastama retınde qarastyryluy kerek.
Ūlttyq kiımnıŋ zamanaui ülgısı qandai boluy kerek?
Amangeldı Qūrmetūlynyŋ aituynşa, ūlttyq kiım tek ötkennıŋ mūrasy retınde qarastyrylmai, ony qazırgı zamanǧa laiyqtap, kündelıktı ömırge engızu qajet. “Būrynǧy ūzyn şapandar qazırgı zaman talabyna sai kelmeidı. Sondyqtan ūlttyq brend qalyptastyru barysynda kiım ülgısı jaŋartylyp, ony memlekettık qyzmetkerler men qoǧamnyŋ ärtürlı toptary kietındei jaǧdai jasau kerek. Äskeri formalarǧa da ūlttyq naqyştaǧy elementterdı engızuge bolady,” – deidı ol.
Memleket basşysynyŋ ūlttyq kiımge qatysty aitqan pıkırı qoǧamda qyzu talqylanuda. Būl mäsele jai ǧana sän nemese stil mäselesı emes, ol tūtas ūlttyŋ özındık erekşelıgın qalyptastyruǧa baǧyttalǧan ideologiialyq bastama retınde qarastyryluy kerek.
Bet-jüzdı tūmşalau men ūlttyq ideologiia
Bet-jüzdı tolyq jabatyn kiım mäselesıne toqtalǧan jurnalist, aldymen onyŋ şyǧu sebepterın anyqtap alu kerektıgın alǧa tartty. “Qazırgı küresımız jüielı küreske ūqsamaidy, kerısınşe, populistık sipattaǧy pıkırlerge negızdelgen äreketterge köbırek ūqsaidy. Eger būl mäselenı şeşkımız kelse, eŋ aldymen, onyŋ tüpkı sebebın zerttep, naqty strategiia jasau qajet,” – deidı ol. Jurnalistıŋ pıkırınşe, dıni közqarastardy ūstanatyn azamattardy qoǧamnan alystatpau maŋyzdy. “Bız olardy şetke itermeuımız kerek, kerısınşe, ortaǧa qaita tartudyŋ joldaryn qarastyruymyz qajet. Qazaqta ‘Adasqannyŋ aiyby joq, qaityp üiırın tapqan soŋ’ degen söz bar. Dūrys baǧyt körsete alsaq, olar da ūlttyq qūndylyqtardy qabyldap, ūlttyq kiımderdı kiiuge beiımdeledı,” – dep tüiındedı Amangeldı Qūrmetūly.Nauryz – ūlttyq bıregeilıktı qalyptastyrudyŋ mümkındıgı
Jurnalist ūlttyq kiımdı därıpteu mäselesın tek kiımmen şektep qoimai, ony keşendı ideologiianyŋ bır bölıgı retınde qarastyrudy ūsyndy. “Nauryz siiaqty merekelerdı barşa qazaqstandyqtardy bırıktıretın institutqa ainaldyru qajet. Mūndai jüielı jūmystyŋ ışınde ūlttyq kiım ülgılerı de, teatr da, tarihi filmder de qamtyluy tiıs,” – deidı ol. Osylaişa, ūlttyq kiımdı därıpteu – tek sän ürdısı emes, būl qazaq halqynyŋ mädeni erekşelıgın saqtau men ony jaŋǧyrtudyŋ maŋyzdy qūraly. Būl baǧytta memleket pen qoǧam bırlesıp, zamanaui şeşımder ūsynuy tiıs.
