قر پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى مەملەكەتتىك باسقارۋ اكادەمياسىنىڭ ەكس-باس عىلىمي قىزمەتكەرى، فيلوسوفيا عىلىمىنىڭ كانديداتى جانات مومىنقۇلوۆتىڭ ورازا ۋاقىتىندا ناۋرىز مەرەكەسىن تويلاۋدى قۇپتامايتىن جازباسى جەلىدە داۋ تۋدىردى. بۇل تۋرالى ول Facebook پاراقشاسىندا جازدى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
ول تىپتەن بىلتىرعى سۋ تاقسىنى ورازا ۋاقىتىندا ۇلتتىق ناقىشتا كيىنىپ، ۇلتتىق مەرەكەنى قاتتى تويلاۋدىڭ كەسىرىنەن بولدى دەگەنگە ساياتىن جازبا قالدىردى.
«بىلتىر دا ءبىر يدەولوگتار ناۋرىزدى ورازاعا قارسى قويعان. ورازا كەزىندە ۇلتتىق كيىم فلەشموبىن، پالەنباي كۇن تويلايمىز دەپ يستەريا كوتەرىپ، ورازامەن جارىسىپ ەدى.. قاتتى تويلادى، ءاربىر كۇنگە تۇسىنىكسىز شارا ويلاپ تابىلدى. ءدىننىڭ بەدەلىن ءتۇسىرۋ ارقىلى ۇلتشىلدىقتى كوتەرۋ»، — دەپ جازدى قر پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى مەملەكەتتىك باسقارۋ اكادەمياسىنىڭ بۇرىنعى عىلىمي قىزمەتكەرى.
جانات مومىنقۇلوۆبۇل جازباسىن بەلگىلى جۋرناليست ايبار ولجاەۆتىڭ مالىمدەمەسىنەن سوڭ شىعاردى. بۇعان دەيىن ايبار ولجاەۆ ناۋرىز مەرەكەسى دىننەن، ياعني ورازادان جوعارى دەگەن ەدى. ول ورازا قۇلداردىڭ، ناۋرىز كوك تۇرىكتەردىڭ، ياعني ەركىن حالىقتىڭ مەيرامى دەپ مالىمدەدى. ال ساياساتكەر بۇل جازبانى پروۆوكاتسيا دەپ باعالادى.
«ورازا كرۋچە يلي ناۋرىز؟ ءدىني تاقىرىپتا پروۆوكاتسيا جاساۋ قاۋىپتى. قازاق پەن يسلامدى قارسى قويۋ. قۇداي بار شىعار، ءيا؟ اياعى تراگەديا بولدى. بىلتىر ناۋرىز تويلار كەزدە ەستەرىڭدە مە، ءeلىمىزدىڭ باتىسى مەن سولتۇستىگىن سۋ اپاتى باستى. بەرەكەمىز كەتىپ، ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىن تويلاي المادىق ءجوندى. ەكى مەرەكەنى قارسى قويۋ جۇرتتى ءبولۋ تۇرعىسىنان قاۋىپتى، سالىستىرۋ دۇرىس ەمەس. قازەكەڭدەر ارازداسىپ، ءبىر-بىرىنە سۋىپ، بىرلىگى ازايادى. ءاربىر مەرەكەنىڭ ءوز مادەني-الەۋمەتتىك ورنى بار. رامازان ايى — رۋحاني ەركىندىك ايى. ناۋرىز — زورواستريزم زامانىنان كەلە جاتقان بايىرعى مەيرامىمىز. بيىل ەكەۋى تۋرا تۇسپا-تۇس كەپ تۇر. قاتتى كەتپەۋگە شاقىرامىن»، — دەدى مومىنۇلوۆ.
الايدا قوعام وكىلدەرى فيلوسوفتىڭ ويىمەن كەلىسپەي، قارسى شىقتى.
«اۋعانستان ەمەس، قازاقستاندا ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. ءدىني ديكتاتۋرا جاساۋ دەگەن تاس ءداۋىرىنىڭ اڭگىمەسى عوي. سوسىن بىلتىر ناۋرىز تويلايمىز دەگەنىمىز ءۇشىن اللا جازالادى دەگەن پىكىرىڭىز ەندى ءتىپتى… قاتتى ساياسيلاندىرۋدىڭ، ساياسي استار ىزدەۋدىڭ كەرەگى جوق. ۇلتتىڭ تىلىنە، تاريحىنا يمامسىماقتار قارسى شىعىپ جاتقاندا ءۇنسىز قالىپ ەدىڭىز…»، — دەپ جاۋاپ قاتتى جۋرناليست ەرجان تولەك.
عالىمي قىزمەتكەر بولا تۇرا سۋ تاسقىنى ۇلتتىق ناقىشتا كيىم كيۋدىڭ كەسىرىنەن بولدى دەپ جازعان مومىنقۇلوۆتى جەلى وقىرماندارى اياماي سىنعا الىپ جاتىر.
«سوندا ۇلتتىق كيىم كيىپ فلەشموب وتكىزدىك دەپ اللا جازالاندىردى ما؟!»، «گەولوگيا دەگەن ۇلكەن عىلىم بار عوي. بىلتىر جالپى الەم بويىنشا سەل بولدى. “ۇلتتىق كيىمگە ارنالعان فلەشموب جاسادى” دەپ جازالايتىن اللا قانداي اللا ول؟ فلەشموب جاساساق، ءوز ۇلتىمىزدىڭ كيىمىن دارىپتەدىك. بۇل وتە تاماشا جاعداي. ال، ادامداردىڭ ءتارتىبى، davranışı، نيەتى بۇزىلدى دەپ اللا جازالادى دەگەن دولبار، قيىسپاي قالدى» دەپ جازدى وقىرماندار.