موڭعوليانىڭ عىلىم اكادەمياسىنىڭ اعا عىلىمي قىزمەتكەرى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، كورنەكتى عالىم، ساياسي-الەۋمەتتانۋشى قۇرمەتحان مۇقاماديۇلى دۇنيەدەن وزدى. بۇل تۋرالى اقىن سۇراعان راحمەتۇلى Facebook جەلىسىندە جاريالادى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
“مارقۇمنىڭ ناعىز عىلىم جولىنداعى قاجىماس، قايراتتى، قۇندى مۇراعاتتى ۇقىپتىلىعى مەن جانكەشتى عالىمدىعى كەيىنگى جاس تاريحشىلارعا ۇلگى بولىپ قالارىنا سەنىم زور.
اتاقتى عالىم قۇرمەتحان مۇقاماديۇلىنىڭ وتباسى، بالا-شاعاسى، اعايىن-تۋىس جەكجات جورا-جولداستارى، جاماعاتقا قايعىرا كوڭىل ايتامىز”، دەلىنگەن حابارلامادا.
قۇرمەتحان مۇقاماديۇلى 1953 جىلى بايان-ولگي ايماعىنىڭ دەلۇۇن سۇمىنى جەرىندە دۇنيەگە كەلگەن. 1971 جىلى ولگي قالاسىندا ورتا مەكتەپتى، 1976 جىلى موڭعوليا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتتى بىتىرگەن. اۋعانستاننىڭ كابۋل قالاسىندا، ماسكەۋدەگى قيىر شىعىس زەرتتەۋ ورتالىعىندا عىلىم جولىنداعى ءبىلىمىن شىڭدادى. جاستايىنان عىلىمي ىزدەنىستەرىن جالعاستىرۋمەن موڭعوليا عىلىم اكادەياسى شىعىستانۋ ينستيتۋتىندا جانە حالىقارالىق عىلىمي زەرتتەۋلەر ينستيتۋتتارىندا كىشى عىلىمي قىزمەتكەرلىكتەن ەڭبەك جولىن باستادى.
قۇرمەتحان مۇقاماديۇلى 1976-1983 جىلداردا توسەلگەن اعا عىلىمي قىزمەتكەر بولعانعا دەيىن ءتۇرلى تاريحي ىزدەنىستەردە بولدى. مارقۇم اقش تانۋ ورتالىعىن قۇرۋمەن قاتار قىتايداعى ازشىلىق ۇيعىر، قازاق از ۇلتتار تاعدىرىننان جۇيەلى تالداۋلار جاساپ، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى دارەجەسىنەن ديسسەرتاتسيا قورعادى جانە سوڭىنان «موڭعولياداعى قازاق ەتنوستارىنىڭ قالىپتاسۋى مەن دامۋى» تاقىرىبى بويىنشا دوكتورلىق ديسسەرتاتسياسىن (1999) دا قورعادى.
اسا ۇقىپتى دا تالانتتى عالىم گەرمانيانىڭ بونن، بەرلين ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە جەنە ۇلىبريتانيانىڭ كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتىندە شەتتەگى قازاق ەتنوستارىنىڭ تاعدىرىنان دارىستەر وقىدى. ول، يراندا، مىسىردا حالىقارالىق عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىستارىنا قاتىستى. جەكەلەگەن جانە بىلىكتى تۇردە ىرىكتەلگەن 10, ءار تىلدەردەگى بىرىككەن 21 مونوگرافيالداردىڭ اۆتورى.
قۇرمەتحان مۇقاماديۇلىنىڭ عىلىمي تانىمدىق ماقالالارى ەۋرازيانىڭ بىرقانشا ەلدەرىندە قىتاي، ورىس، حيندي، داري، نەمىس، اعىلشىن، فرانتسۋز تىلدەرىندە جارىق كوردى.
