2024 جىلى ەلىمىز كورنەكتى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى نۇرتاس وڭداسىنوۆتىڭ 120 جىلدىعىن اتاپ وتۋدە. سوعىس جاعدايىندا قازاق ۇكىمەتىن 13 جىل بويى باسقارعان نۇرتاس ءداندىبايۇلى وڭداسىنوۆ — حالقىمىزدىڭ ماقتانىشى، ەلىمىزدىڭ دامۋىنا ەرەكشە ۇلەس قوسقان قايراتكەر، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
نۇرتاس وڭداسىنوۆ 1904 جىلى 26 قازاندا تۇركىستان ولكەسىندە دۇنيەگە كەلگەن. ول جاستايىنان بىلىمگە، عىلىمعا جانە قوعامدىق قىزمەتكە قۇشتار بولعان. وڭداسىنوۆتىڭ ەڭبەك جولى قاراپايىم قىزمەتكەرلىكتەن باستالىپ، بىرتىندەپ جوعارى ساياسي دەڭگەيگە كوتەرىلدى.
نۇرتاس وڭداسىنوۆ 1938-1951 جىلدارى قازاق كسر حالىق كوميسسارلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى (بۇگىنگى تىلمەن ايتقاندا، پرەمەر-مينيستر) قىزمەتىن اتقاردى. بۇل ۋاقىت — سوعىس جانە سوعىستان كەيىنگى قيىن كەزەڭ، ەل ەكونوميكاسى مەن قوعامىن قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىمەن كۇرەس ۋاقىتى ەدى. وڭداسىنوۆتىڭ باسشىلىعىمەن قازاق كسر-ءى كوپتەگەن ماڭىزدى ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك رەفورمالار جۇرگىزىپ، حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان شارالار قابىلدادى.
سوعىستان كەيىنگى جىلدارى نۇرتاس وڭداسىنوۆ رەسپۋبليكانىڭ ەكونوميكالىق الەۋەتىن ارتتىرۋعا، اۋىل شارۋاشىلىعى مەن ونەركاسىپتى دامىتۋعا ايرىقشا كوڭىل ءبولدى. ول باستاعان كوپتەگەن جوبالار اۋىل-ايماقتاردىڭ كوركەيۋىنە، جاڭا جۇمىس ورىندارىنىڭ اشىلۋىنا سەپتىگىن تيگىزدى. سونىڭ ارقاسىندا قازاقستان سوعىستان كەيىنگى اۋىر كەزەڭدە ەكونوميكالىق تۇرعىدان نىعايىپ، حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيى جاقساردى.
وڭداسىنوۆ قازاق ءتىلى مەن مادەنيەتىن قولداۋعا دا ەرەكشە ءمان بەرگەن تۇلعا. ونىڭ باستاماسىمەن كوپتەگەن كىتاپتار، عىلىمي ەڭبەكتەر قازاق تىلىنە اۋدارىلىپ، مادەنيەت پەن ونەر سالاسىنداعى كادرلار دايارلاندى. وعان قوسا، ول بىرنەشە سوزدىكتەر مەن عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىن جازىپ، قازاق ءتىلىنىڭ دامۋىنا ايرىقشا ۇلەس قوستى.
نۇرتاس وڭداسىنوۆ قازاق تىلىنە شەتەل ادەبيەتىن اۋدارۋعا ايرىقشا كوڭىل ءبولىپ، ءوز ومىرىندە قازاق تىلىندە تۇسىندىرمە سوزدىك جازعان. بۇل ونىڭ ءتىل مەن مادەنيەتكە دەگەن جاناشىرلىعىن كورسەتەدى. وڭداسىنوۆتىڭ قالدىرعان مۇراسى تەك ساياسي جانە ەكونوميكالىق جەتىستىكتەرمەن عانا شەكتەلمەيدى، سونىمەن قاتار ول ۇلتتىق مادەنيەت پەن رۋحانياتتىڭ دامۋىنا زور ۇلەس قوسقان تۇلعا. ونىڭ بۇل ەڭبەكتەرى بولاشاق ۇرپاق ءۇشىن قۇندى قازىنا بولىپ تابىلادى.
نۇرتاس وڭداسىنوۆتىڭ ەسىمى ۇلت تاريحىندا ماڭگىلىككە ساقتالادى. ول قازاق حالقىنىڭ قيىن-قىستاۋ زاماندا تىرەك بولعان ۇلى تۇلعالاردىڭ ءبىرى بولىپ قالا بەرمەك.
