2024 jyly elimiz kórnekti memleket jáne qoǵam qaıratkeri Nurtas Ońdasynovtyń 120 jyldyǵyn atap ótýde. Soǵys jaǵdaıynda Qazaq úkimetin 13 jyl boıy basqarǵan Nurtas Dándibaıuly Ońdasynov — halqymyzdyń maqtanyshy, elimizdiń damýyna erekshe úles qosqan qaıratker, dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly.
Nurtas Ońdasynov 1904 jyly 26 qazanda Túrkistan ólkesinde dúnıege kelgen. Ol jastaıynan bilimge, ǵylymǵa jáne qoǵamdyq qyzmetke qushtar bolǵan. Ońdasynovtyń eńbek joly qarapaıym qyzmetkerlikten bastalyp, birtindep joǵary saıası deńgeıge kóterildi.
Nurtas Ońdasynov 1938-1951 jyldary Qazaq KSR Halyq Komıssarlar Keńesiniń Tóraǵasy (búgingi tilmen aıtqanda, Premer-mınıstr) qyzmetin atqardy. Bul ýaqyt — soǵys jáne soǵystan keıingi qıyn kezeń, el ekonomıkasy men qoǵamyn qalpyna keltirý jumystarymen kúres ýaqyty edi. Ońdasynovtyń basshylyǵymen Qazaq KSR-i kóptegen mańyzdy ekonomıkalyq jáne áleýmettik reformalar júrgizip, halyqtyń ál-aýqatyn jaqsartýǵa baǵyttalǵan sharalar qabyldady.
Soǵystan keıingi jyldary Nurtas Ońdasynov respýblıkanyń ekonomıkalyq áleýetin arttyrýǵa, aýyl sharýashylyǵy men ónerkásipti damytýǵa aıryqsha kóńil bóldi. Ol bastaǵan kóptegen jobalar aýyl-aımaqtardyń kórkeıýine, jańa jumys oryndarynyń ashylýyna septigin tıgizdi. Sonyń arqasynda Qazaqstan soǵystan keıingi aýyr kezeńde ekonomıkalyq turǵydan nyǵaıyp, halyqtyń ómir súrý deńgeıi jaqsardy.
Ońdasynov qazaq tili men mádenıetin qoldaýǵa da erekshe mán bergen tulǵa. Onyń bastamasymen kóptegen kitaptar, ǵylymı eńbekter qazaq tiline aýdarylyp, mádenıet pen óner salasyndaǵy kadrlar daıarlandy. Oǵan qosa, ol birneshe sózdikter men ǵylymı-zertteý jumystaryn jazyp, qazaq tiliniń damýyna aıryqsha úles qosty.
Nurtas Ońdasynov qazaq tiline shetel ádebıetin aýdarýǵa aıryqsha kóńil bólip, óz ómirinde qazaq tilinde túsindirme sózdik jazǵan. Bul onyń til men mádenıetke degen janashyrlyǵyn kórsetedi. Ońdasynovtyń qaldyrǵan murasy tek saıası jáne ekonomıkalyq jetistiktermen ǵana shektelmeıdi, sonymen qatar ol ulttyq mádenıet pen rýhanııattyń damýyna zor úles qosqan tulǵa. Onyń bul eńbekteri bolashaq urpaq úshin qundy qazyna bolyp tabylady.
Nurtas Ońdasynovtyń esimi ult tarıhynda máńgilikke saqtalady. Ol qazaq halqynyń qıyn-qystaý zamanda tirek bolǵan uly tulǵalardyń biri bolyp qala bermek.
