2024 jyly elımız körnektı memleket jäne qoǧam qairatkerı Nūrtas Oŋdasynovtyŋ 120 jyldyǧyn atap ötude. Soǧys jaǧdaiynda Qazaq ükımetın 13 jyl boiy basqarǧan Nūrtas Dändıbaiūly Oŋdasynov — halqymyzdyŋ maqtanyşy, elımızdıŋ damuyna erekşe üles qosqan qairatker, dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly.
Nūrtas Oŋdasynov 1904 jyly 26 qazanda Türkıstan ölkesınde düniege kelgen. Ol jastaiynan bılımge, ǧylymǧa jäne qoǧamdyq qyzmetke qūştar bolǧan. Oŋdasynovtyŋ eŋbek joly qarapaiym qyzmetkerlıkten bastalyp, bırtındep joǧary saiasi deŋgeige köterıldı.
Nūrtas Oŋdasynov 1938-1951 jyldary Qazaq KSR Halyq Komissarlar Keŋesınıŋ Töraǧasy (bügıngı tılmen aitqanda, Premer-ministr) qyzmetın atqardy. Būl uaqyt — soǧys jäne soǧystan keiıngı qiyn kezeŋ, el ekonomikasy men qoǧamyn qalpyna keltıru jūmystarymen küres uaqyty edı. Oŋdasynovtyŋ basşylyǧymen Qazaq KSR-ı köptegen maŋyzdy ekonomikalyq jäne äleumettık reformalar jürgızıp, halyqtyŋ äl-auqatyn jaqsartuǧa baǧyttalǧan şaralar qabyldady.
Soǧystan keiıngı jyldary Nūrtas Oŋdasynov respublikanyŋ ekonomikalyq äleuetın arttyruǧa, auyl şaruaşylyǧy men önerkäsıptı damytuǧa airyqşa köŋıl böldı. Ol bastaǧan köptegen jobalar auyl-aimaqtardyŋ körkeiuıne, jaŋa jūmys oryndarynyŋ aşyluyna septıgın tigızdı. Sonyŋ arqasynda Qazaqstan soǧystan keiıngı auyr kezeŋde ekonomikalyq tūrǧydan nyǧaiyp, halyqtyŋ ömır süru deŋgeiı jaqsardy.
Oŋdasynov qazaq tılı men mädenietın qoldauǧa da erekşe män bergen tūlǧa. Onyŋ bastamasymen köptegen kıtaptar, ǧylymi eŋbekter qazaq tılıne audarylyp, mädeniet pen öner salasyndaǧy kadrlar daiarlandy. Oǧan qosa, ol bırneşe sözdıkter men ǧylymi-zertteu jūmystaryn jazyp, qazaq tılınıŋ damuyna airyqşa üles qosty.
Nūrtas Oŋdasynov qazaq tılıne şetel ädebietın audaruǧa airyqşa köŋıl bölıp, öz ömırınde qazaq tılınde tüsındırme sözdık jazǧan. Būl onyŋ tıl men mädenietke degen janaşyrlyǧyn körsetedı. Oŋdasynovtyŋ qaldyrǧan mūrasy tek saiasi jäne ekonomikalyq jetıstıktermen ǧana şektelmeidı, sonymen qatar ol ūlttyq mädeniet pen ruhaniiattyŋ damuyna zor üles qosqan tūlǧa. Onyŋ būl eŋbekterı bolaşaq ūrpaq üşın qūndy qazyna bolyp tabylady.
Nūrtas Oŋdasynovtyŋ esımı ūlt tarihynda mäŋgılıkke saqtalady. Ol qazaq halqynyŋ qiyn-qystau zamanda tırek bolǧan ūly tūlǧalardyŋ bırı bolyp qala bermek.
Ūqsas jaŋalyqtar
