تۇرىكمەنستان استاناسىندا ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرى مەن كورەيا رەسپۋبليكاسى پارلامەنتتەرى توراعالارىنىڭ ەكىنشى كەزدەسۋى ءوتتى. ءىس-شاراعا ءماجىلىس سپيكەرى ەرلان قوشانوۆ باستاعان قازاقستان دەپۋتاتتارى دەلەگاتسياسى قاتىستى.
پارلامەنت باسشىلارىنىڭ كەزدەسۋى «بەيبىتشىلىك، وركەندەۋ جانە ءوزارا سەنىم جولىنداعى سەرىكتەستىك» اتتى پلەنارلىق سەسسيادان باستالدى. ءوز سوزىندە ءماجىلىس توراعاسى ەرلان قوشانوۆ قازىرگى جاھاندىق كليماتتىق جانە دەموگرافيالىق سىن-قاتەرلەردىڭ بەلەڭ الۋى، قاقتىعىستاردىڭ ۋشىعۋى، مەملەكەتتەر اراسىنداعى شيەلەنىستەر مەن سەنىمسىزدىكتىڭ ءورشۋى جاعدايىندا ۇسىنىلعان تاقىرىپتىڭ وزەكتىلىگىن اتاپ ءوتتى.
– قازىرگى كەزدە ورتالىق ازيا ءبىرتۇتاس ءوڭىر رەتىندە دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىن باستان كەشۋدە. قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆ ونى «ورتالىق ازيانىڭ رەنەسسانسى» دەپ اتادى. قازاقستان ايماقتىڭ كورەيامەن سەنىمدى ساياسي ديالوگتى، ەكونوميكالىق، ينۆەستيتسيالىق بايلانىستاردى دامىتۋمەن قاتار، پارلامەنتتىك ديپلوماتيانى دا نىعايتۋعا مۇددەلى. ءبىزدىڭ ەلدەرىمىزدى ءوسىپ-وركەندەۋ جانە جايلى قوعام قالىپتاستىرۋ جولىنداعى ورتاق ماقساتتار بىرىكتىرەدى. بەيبىتشىلىك پەن تۇراقتىلىق ايماق ەلدەرى مەن وڭتۇستىك كورەيا اراسىنداعى بەرىك سەرىكتەستىكتىڭ مىزعىماس نەگىزى بولۋعا ءتيىس، – دەدى ءماجىلىس سپيكەرى.
سونىمەن قاتار ەرلان قوشانوۆ ورتالىق ازيا ەلدەرى مەن كورەيا رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پارلامەنتتىك فورۋمى ەلدەرىمىز ءۇشىن ءتيىمدى شەشىمدەر قابىلداۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن جۇمىس الاڭىنا اينالعانىن اتاپ ءوتتى. تابيعي رەسۋرستارعا باي، ەكونوميكاسى ءوسىپ كەلە جاتقان ورتالىق ازيا ايماعى مەن تىڭ تەحنولوگيالارى، يننوۆاتسيالارى بار وڭتۇستىك كورەيا ءبىرىن-ءبىرى تولىقتىرا الادى. وسىعان بايلانىستى تسيفرلاندىرۋ مەن كرەاتيۆتى يندۋستريا سالاسىندا، سونداي-اق ەۋروپا مەن ازيا، ورتالىق جانە شىعىس ازيا اراسىنداعى كولىك-ترانزيت الەۋەتى ماسەلەلەرىندە ىنتىماقتاستىقتىڭ ۇلكەن پەرسپەكتيۆالارىنا جول اشىلىپ وتىر.
ءماجىلىس سپيكەرى ارىپتەستەرىن ءوڭىردىڭ بيو جانە ەكوجۇيەسىن ساقتاۋ، كليمات وزگەرۋى ماسەلەسىن شەشۋ، سونىمەن بىرگە سۋ قاۋىپسىزدىگى مەن ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ باعىتىندا كۇش-جىگەردى بىرىكتىرۋگە شاقىردى. ول ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ سۋ-ەنەرگەتيكا كونسورتسيۋمىن قۇرۋ جانە 2026 جىلى ەلىمىزدە بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى اياسىندا وڭىرلىك كليماتتىق سامميت تۋرالى قازاقستان باستاماسىنىڭ وزەكتىلىگىنە نازار اۋداردى. ونىڭ پىكىرىنشە، قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ باستاماسىمەن الماتىدا ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ قورشاعان ورتانى قورعاۋ جانە كليماتتىڭ وزگەرۋى جونىندەگى جوبالىق ءوفيسىنىڭ اياسىندا بىرلەسكەن جۇمىستى كۇشەيتۋ قاجەت.
ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرى مەن كورەيا رەسپۋبليكاسى پارلامەنتتەرى توراعالارى فورۋمىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا بىرلەسكەن دەكلاراتسيا قابىلداندى.
ءىس-شاراعا كورەيا رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق اسسامبلەياسىنىڭ توراعاسى ۋ ۆون شيك, تۇرىكمەنستان مەدجليسىنىڭ توراعاسى دۋنياگوزەل گۋلمانوۆا ، قىرعىز رەسپۋبليكاسى جوگوركۋ كەنەشىنىڭ توراعاسى نۋرلانبەك شاكيەۆ, تاجىكستان رەسپۋبليكاسى مادجليسي نامويانداگون مادجليسي ولي توراعاسى ماحمادتوير زوكيرزودا, وزبەكستان رەسپۋبليكاسى ولي ءماجليسىنىڭ زاڭ شىعارۋ پالاتاسىنىڭ توراعاسى نۋريددين يسمويلوۆ جانە فورۋمعا قاتىسۋشى ەلدەردىڭ پارلامەنتشىلەرى قاتىستى.
وسى كۇنى ءماجىلىس سپيكەرى ەرلان قوشانوۆ تۇرىكمەنستان مەدجليسىنىڭ توراعاسى دۋنياگوزەل گۋلمانوۆامەن كەزدەستى. ەكى ەل اراسىنداعى پارلامەنتارالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى جانە زاڭ شىعارۋ جۇمىستارى بويىنشا تاجىريبە الماسۋ جايى تالقىلاندى. تۇرىكمەنستان تاراپىنا قازاقستانداعى ساياسي رەفورمالاردىڭ جۇزەگە اسىرىلۋ بارىسى مەن ءماجىلىس جۇمىسىنىڭ قورىتىندىلارى تۋرالى اقپارات بەرىلدى.
سۋرەتتى تۇسىرگەن تالعات تانىباەۆ
