قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى قىرىمبەك كوشەرباەۆ مىرزا مەن مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اقتوتى رايىمقۇلوۆا حانىمنىڭ نازارلارىنا!
ءبىزدىڭ پاۆلودار وبلىسىندا ءتىل جانە ونوماستيكا ساياساتتارىن جۇرگىزۋ وڭاي شارۋا ەمەس ەكەنى بارشاعا ايان. ءاۋ باستا پاتشاشىل-كەڭەسشىل توپتار مەن ءورىستىلدى تاۋەلسىز گازەتتەر وبلىس تىلدەردى دامىتۋ جونىندەگى باسقارماسىنىڭ جۇمىسىنا مۇمكىندىگىنشە كەدەرگى كەلتىرۋگە تىرىسىپ باقتى. سول قيىن كەزەڭدە باسقارما باسشىلارى (تالعات ابىلقاسىموۆ، قابجان ەدىلباي) «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ وبلىستىق ۇيىمى مۇشەلەرىن، وزگە دە ءتىل جاناشىرلارىن جانىنا توپتاستىرا ءبىلدى. ۇيىمنىڭ «ەرتىس ديدارى» گازەتىن شىعارۋ ىسىنە دە قولداۋ ءبىلدىرىپ، تىلدەردى دامىتۋ مەن قولدانۋدىڭ باعدارلاماسىنا ەنگىزدى. ناتيجەسىندە باسىلىم وبلىستىق بيۋدجەتتەن تىلدەردى دامىتۋعا بولىنەتىن قارجى ەسەبىنەن ايىنا ءبىر رەت 1000 دانامەن 16 بەت بولىپ شىعىپ تۇردى.
ءوز باسىم قازاق ءتىلىنىڭ ناسيحاتتالۋىنا، ءورىسىنىڭ كەڭەيۋىنە، تاريحي اتاۋلاردىڭ قايتارىلۋىنا «ەرتىس ديدارىنىڭ» رەداكتورى ءارى ءتىلشىسى رەتىندە اتسالىسىپ، پاتشاشىل-كەڭەسشىل جۋرناليستەرمەن، قوعام بەلسەندىلەرىمەن ىمىراسىز تارتىسقا ءتۇستىم! ولاردى ءوز گازەتىمىزدە يا رەسپۋبليكالىق باسىلىمداردا تالاي مارتە اياۋسىز سىناپ، «سوم تەمىرگە بالعا بار» ەكەنىن ۇقتىردىم!
امال نە، تىلدەردى دامىتۋ جونىندەگى باسقارمانىڭ توراعالىعىنا ساۋلە وسمانوۆا بەكىگەننەن كەيىن «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ بەلسەندىلەرىنە دە، گازەتىنە دە قىرىن قارايتىنىن جاسىرعان جوق! قوعامدىق ۇيىم اتالمىش باسقارما جاريالاعان تەندەرگە قاتىسىپ، تىلدەردى دامىتۋعا ارنالعان ازىن-اۋلاق قارجى مولشەرىن ۇتىپ الىپ ەدى، قوعام توراعاسى، قازاقستاننىڭ قۇرمەتتى ءجۋرناليسى سوتسيال ايتەنوۆكە «وزگە بىرەۋگە ارنالعان تەندەرگە كيلىككەنى ءۇشىن» دورەكى مىنەز كورسەتتى!
س. وسمانوۆا «ەرتىس ديدارىنىڭ» شىعارىلىمىنا بولىنەتىن قارجى مولشەرىن جىل سايىن قىسقارتىپ وتىردى، سونىڭ سالدارىنان گازەتتىڭ تارالىمى، شىعارىلىمارالىق مەرزىمى، كولەمى بىرتىندەپ قىسقاردى. اقىرى، ەرەجەسى نەمكەتتىلىكپەن جازىلعان تەندەردى جەرگىلىكتى «ۆەرسيا» گازەتى ۇتىپ الدى!
«ۆەرسيا» بولسا، ءبىر كەزدەگى وبلىس اكىمى، بەلگىلى عالىم، ۇلتجاندى ازامات ەرلان ارىندى ۇرداجىق سىندارمەن بارىنشا قارالاعان گازەت بولاتىن! گازەتتىڭ رەداكتورى ياروسلاۆ گولىشكين ە. ارىننان كەيىنگى اكىم قانات بوزىمباەۆتى بوپسالاپ، اسا ءىرى كولەمدە قارجى تالاپ ەتكەنى ءۇشىن سوتتالىپ كەتكەن ەدى!
ەستۋىمشە، ساۋلە وسمانوۆا باسقارما قىزمەتكەرلەرىنە تەندەر قارجىسىن «ۆەرسيانىڭ» يگەرۋى ءۇشىن قولايلى جاعداي تۋدىرۋعا نۇسقاۋ بەرىپتى. ال ماعان: «ءبىراز شىداي تۇرىڭىز. كەلەسى جىلى قوعامنىڭ گازەتىن قايتادان شىعارامىز!» دەگەنى ەسىمدە. بىراق شىندىعىن ايتپاپتى. كەيىن «ەرتىس ديدارىن» قارجىلاندىرۋ شاراسىن ءتىپتى باعدارلاماعا ەنگىزگەن جوق!
ساۋلە قابدىجاپارقىزىنىڭ ماماندىعى نەمىس ءتىلى ءپانىنىڭ مۇعالىمى. نەمىس ءتىلىن قانداي دەڭگەيدە مەڭگەرگەنى بىزگە بەيمالىم، بىراق القالى جيىنداردا نە قازاقشا، نە ورىسشا مولدىرەتىپ سويلەگەنىن كورگەن ەمەسپىز. ايتەۋىر، ويىن اۋىزەكى سوزدەرمەن جەتكىزە الادى. ءتىل سالاسىن باسقارىپ وتىرعان شەنەۋنىكتىڭ سوزدىك قورى ءتيىستى دەڭگەيدە بولماسا، قيىن ەكەن...
س. وسمانوۆانىڭ اتى وسىنداي ءىس-ارەكەتتەرىمەن ايگىلەنسە دە، جەرگىلىكتى قوعام بەلسەندىلەرى مەن ءتىل جاناشىرلارى ونى باسشى رەتىندە مويىنداعان جوق! وبلىستاعى ۇلكەندى-كىشىلى ءتىل پروبلەمالارى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىكتى بىردەن ايماق باسشىسى بولات باقاۋوۆقا جۇكتەدى! بۇل جايت تالاي مارتە قايتالاندى! ونداي كەزدەردە س. وسمانوۆا بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى، الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى ايتىلعان اششى سىندارعا قاتىسى جوق كوپ شەنەۋنىكتەردىڭ ءبىرى سەكىلدى ءوزىن بەيتاراپ ۇستادى. ال باسقارمانىڭ بۇرىنعى باسشىلارى بولسا جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز مويىندارىنا الىپ، وبلىستىڭ بەدەلىنە، اكىمدەردىڭ ابىرويىنا كىرشىك تۇسىرمەۋگە كۇش سالاتىن!
وسىنداي جاعدايدا مەملەكەتتىك ءتىل پروبلەماسى شەشىلمەگەن ءبىزدىڭ ايماقتا تىلدەردى دامىتۋ جونىندەگى باسقارمانى تاراتىپ جىبەرۋ - كوزدەلگەن ماقساتقا جەتكىزبەيتىنى، تەك باسقارما باسشىسىن بىلىكتىلىگى جوعارى، مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ جاعدايىنا جانى اۋىراتىن ناعىز كاسىبي مامانمەن اۋىستىرۋ قاجەت ەكەنى جونىندە ءتىل جاناشىرلارى الدەنەشە رەت ايتتى. ءتىپتى «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ القا مۇشەلەرى وبلىس اكىمىنە ءوتىنىش تە جازدى! بۇل حاتقا بولات باقاۋوۆ قانداي دا ءبىر جاۋاپ قايتارماعان سوڭ ويلارى مەن ۇسىنىستارىن رەسپۋبليكالىق باسىلىمدار، ينتەرنەت پورتالدارى ارقىلى جۇرتشىلىققا جاريا ەتتى!
سوندا دا وبلىس اكىمى قوعام بەلسەندىلەرىنىڭ جانايقايىن ەلەۋسىز قالدىردى! ءدال سونىڭ ىقتيارىمەن وبلىس تىلدەردى دامىتۋ جونىندەگى باسقارماسى تاراتىلىپ، مادەنيەت، ارحيۆتەر جانە قۇجاتتاما باسقارماسىنىڭ قۇرامىنا قوسىلدى! قازىرگى شاقتا جاڭا باسقارمانىڭ باسشىسى تاعايىندالماسا دا، ونىڭ ورىنباسارى قىزمەتىنە ساۋلە وسمانوۆا بەكىتىلىپتى!..
...سونىمەن، وبلىس اكىمى بولات باقاۋوۆ نەلىكتەن قوعام بەلسەندىلەرى مەن ءتىل جاناشىرلارىنىڭ ءوتىنىش-تىلەكتەرىن ەلەۋسىز قالدىرىپ، ءتىل تاعدىرىنا نەمقۇرايدى قارايدى؟ بالكىم ول «كادر ءبارىن شەشەدى» دەگەن ماتەلدىڭ ءمان-ماعىناسىن تۇسىنبەيتىن بولار؟ الدە الگى ساۋلە قابدىجاپارقىزىنىڭ وبلىس پروكۋراتۋراسىندا جاۋاپتى قىزمەتتەردە ىستەيتىن باۋىرى مەن ۇلىنان سەسكەنە مە؟..
قر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى، مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى بۇل ماسەلەنىڭ انىق-قانىعىنا جەتەدى دەگەن ويدامىز.
ارمان قاني،
قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى،
«ءتىل جاناشىرى» قۇرمەت بەلگىسىنىڭ يەگەرى.
پاۆلودار قالاسى.
