قازاقتىڭ اقيىق اقىنى قاسىم امانجولوۆتىڭ "رابيعا قۇتقوجيناعا" دەگەن ەكى-اق شۋماق ولەڭى بار. وسى ولەڭ سول تۇستاعى ءسامبىتالداي بويجەتكەن، بولاشاق ءتىل ءبىلىمىنىڭ تارلانى، اكادەميك رابيعا سىزدىققا ارنالعان.
بۇل جونىندە ايتىلىپ تا، جازىلىپ تا ءجۇر. اتاقتى اقىنمەن 1945 جىلى تانىسقان رابيعا اپاي بەرتىندە بەرگەن سۇحباتتارىندا "قاسىم اعا كوزى ءتىرى كەزىندە مۇنداي ولەڭى بار ەكەنىن ماعان ايتقان ەمەس" دەيدى. جىر جامپوزىنىڭ داپتەرىندە تاڭبالانىپ قالعان قوس شۋماق كەيىنگى كىتاپتارىنا ەنگىزىلگەن كورىنەدى.
سونىمەن، 1946 جىلى جازىلعان دەلىنەتىن وسى ولەڭنىڭ ءماتىنى مىناداي:
ءتىلىڭىز ءتاتتى، ويىڭىز قانداي؟
تىڭدادىم، ۇقتىم جان كۇيىڭىزدى.
بولار ەم كۇندە ءبىر جاساعانداي،
كوپ تۋسا قازاق ءدال سىزدەي قىزدى!
ويىڭىز جارقىن، تويىڭىز جاقىن،
قۋانىش، باقىت - ءبىر وزىڭىزدە.
جۇرەگىڭىزگە تيمەسىن سالقىن،
ۇرىنبا، جانىم، ەرتەلەۋ كۇزگە!
"قازاقستان" ۇلتتىق ارناسى "كەلبەت" سەرياسىمەن ۇسىنعان رابيعا سىزدىق تۋرالى دەرەكتى كورسەتىلىمدە (پروديۋسەرى جاڭىلحان اسىلبەكوۆا) ارداقتى اپايىمىز تاعى ءبىر قىزىقتى مالىمەت ايتتى. 1946 جىلعى قىس ايىندا كازپي-ءدىڭ ستۋدەنتتەرى قاسىم امانجولوۆتى كەزدەسۋگە شاقىرادى. باسقوسۋ ايگىلى 6-اۋديتوريادا ءوتىپتى. رۋحانياتقا قاتىستى ءىس-شارالاردىڭ ءبارى سول جەردە ۇيىمداستىرىلادى ەكەن. جىر كەشى ابدەن قىزعان شاقتا جەر قاتتى سىلكىنەدى. جۇرت دۇرلىگىسىپ كەتەدى. جازىق جەردە تۋىپ-وسكەن رابيعا دا مۇندايدى بۇرىن كورگەن ەمەس-ءتى. اقتوبە جاقتا جەر مۇلدە قيمىلدامايدى عوي. ءتۇن ورتاسى بوپ قالعان مەزگىل-ءتىن. تەگەۋرىندى تۇرعىلاستارىنا انشەيىندە "ولار دا بۇل قاسىمدى ءبىر بايقاسىن!" دەپ ءور مىنەزىن تانىتىپ جۇرەتىن ايبارلى اقىن بۇل جولى تۇك ساسپايدى. "وتىرىڭدار-ەي، نە بولدى سونشا داۋرىعىپ؟ مەن عوي جەردى سىلكىنتىپ سويلەپ جاتقان", - دەپ كوپكە قاراپ قالجىڭداپ، جاپىرىلا جازداعان جۇرتتى لەزدە ساباسىنا تۇسىرەدى. "سول جىلى جازىلعان ولەڭ ەكەن. "تىڭدادىم، ۇقتىم بار سىرىڭىزدى" دەيدى. مەنىڭ سىرىم، ارمانىم، داريعام - وقۋ، ءبىلىم الۋ، ينتەللەكتىسى جوعارى ادام بولۋ. قۇر ساۋاتتى، تەك ءبىلىمدى ادام ەمەس، ينتەللەكتىنىڭ ادامى بولۋىم كەرەك مەن. وسىنى قاسىم ءتۇسىندى", - دەپ ەسكە الادى رابيعا اپاي وسى حاباردا.
جەر سىلكىنگەن ءتۇنى قاسىم اقىننىڭ جاسى 35-تە ەدى دە، رابيعا سىزدىق 22- گە دە تولا قويماعان بويجەتكەن-ءدى. بۇل كەزدە قاسىم اعانىڭ "كورپەسىن قىردا قىمتاپ جاتار" مەزگىلىنە دەيىن ءالى باقانداي توعىز جىل بار ەدى. ارينە، سول ءتۇنى الاتاۋ باۋرايىنىڭ ءبىر تۋلاپ باسىلعانى جىر كەشىنە قاتىسقانداردىڭ وي-ساناسىنا قالاي اسەر ەتكەنىن بىلمەيمىز. بىراق قاسىم دا، رابيعا دا كەيىن ءوز سالاسىنا الاپات سىلكىنىس اكەلدى. قاسىم امانجولوۆ قازاقتىڭ قارا ولەڭىن قايتا قالىپتاپ قۇيىپ، جىر الەمىندە جانارتاۋ اتقىلاتتى. ال رابيعا سىزدىق ءتىل ءبىلىمىنىڭ قاساڭ قاعيدالارىنا قان جۇگىرتىپ، تەرەڭ تامىرلارىن قوپارىپ، ءسوز دارياسىنىڭ سەڭىن قوزعالتتى. بالكىم، سول ءتۇنى جانى جارالى جەر-بەيباق بەكەر سىلكىنبەگەن بولار...
بيىلعى 17 تامىزدا ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى رابيعا سىزدىقتىڭ تۋعانىنا 100 جىل تولادى...
باۋىرجان ومارۇلى
