قيىلعان تىلەك كەلگەن سوڭ كوڭىلدەرىن قايتارا الماي جوعارعى مەكتەپ ستۋدەنتتەرىمەن كەزدەسۋ جاساپ ءبىراز اڭگىمە ايتىپ، ماحابباتتىق ولەڭدەر وقىدىم. كوڭىلدەرىندە ەش كىرشىك جوق جاستار قايداعى بىردەمەنى بىلگىلەرى كەلەدى. ويىڭا كەلمەيتىن سۇراۋلار قويادى. بۇگىنگى جاستار دا سولاي بولدى، نەشە ءتۇرلى ساۋالدار قويدى. ءوز شامامشا جاۋاپ قايتارىپ ورتاسىندا قالجىڭداپ تا وتىردىم. ءسويتىپ وتىرعاندا زال تولى ستۋدەنتتەردىڭ ورتا تۇسىنان ۇزىن بويلى ءبىر سۇلۋ قىز تۇرىپ ءسال كۇلىمسىرەپ الدى دا:
- اعا، ايەلىڭىزگە ارناپ وسىنشاما ادەمى، كوپ ولەڭ جازىپسىز، ءسىزدىڭ جارىڭىز نەتكەن باقىتتى. ايتىڭىزشى، مەن قايتسەم ءسىز سىقىلدى ءبىلىمى زور، دارىنى اسقاق، اتاقتى اقىنعا كەلىنشەك بولامىن – دەدى تۇيەدەن تۇسكەندەي عىپ. مىرس ەتىپ كۇلىپ جىبەردىم. نە دەۋگە بولار.
- اينالايىن قارىنداسىم - دەدىم، بۇرىن وسى سەن سىقىلدى ءبىر قىز ءبىر اتاقتى گەنارالدىڭ كەمپىرىنەن:
- اپا قايتسەم ءسىز سىقىلدى گەنارالدىڭ ايەلى بولام - دەپ سۇراعان ەكەن، سوندا الگى كەمپىر ەش ويلانباستان:
- قىزىم ول ءۇشىن سەن ەڭ الدىمەن ءجاي ءبىر اسكەردىڭ كەلىنشەگى بولۋىڭ كەرەك. سوسىن كىشى باستىقتىڭ قۇشاعىنا ءوتىپ، سوسىن وفيسەردىڭ قويىنىنا كىرەسىڭ. ونان كەيىن ورتاشا جانە ۇلكەن وفيسەردىڭ ايەلى بولىپ سوڭىندا ەلۋدەن اسىپ الپىسقا تاياعاندا ارمان بولعان گەنارالدىڭ جارى بولاسىڭ – دەگەن ەكەن. سول سەكىلدى سەن مەن سىقىلدى اقىنعا ايەل بولامىن دەسەڭ ەڭ الدىمەن اراقشىعا جار بولۋىڭ كەرەك.
ول سەنىمەن ۇيلەنگەن كۇننەن باستاپ: «سۇلۋ ادەمى كەلىنشەك الدىم» - دەپ ءىشىپ، «ساعان ارناپ جاقسى ولەڭ جازدىم» - دەپ ىشەدى. سوعىم العالى جيناعان اقشاڭا كىتاپ باستىرىپ، سول كىتابىن جۋىپ اراق ىشەدى...
ءوزىڭ تەڭدەس باسقا ادامداردىڭ ايەلدەرى تورعىن-تورقانىڭ اسىلىن كيىپ، كەز كەزدىڭ موداسىنىڭ ءبارىن يىعىنا جاۋىپ ساندەنىپ جۇرگەندە سەن توركىنىڭنەن كيىپ بارعان ەسكى كيىمىڭە قاناعات قىپ، اشقۇرساقتاۋ كۇن كەشەسىڭ. باسقا ادامداردىڭ ءوزىڭ سەكىلدى ايەلدەرى بيگە كەتىپ، بارعا بارىپ سايران سالىپ جۇرگەندە سەن كۇيەۋىڭنىڭ دوستارى بولعان قىزۋلاۋ اقىندارعا داستارحان جاساپ، اراق تاسىپ استى-ۇستىنە ءتۇسىپ كۇتىپ جۇرەسىڭ. تاعى سول سەكىلدى ول سەنىڭ قۇشاعىڭدا كەلە جاتىپ كەز كەلگەن ءبىر سۇلۋ قىزعا ايلانىپ قاراپ، تاعى سوعان ارناپ ولەڭ جازىپ، ونىسى ءان بولىپ كۇندىز ءتۇنى شىرقالىپ سەنىڭ قۇلاعىڭا ۇنەمى ىزىڭدايدى دا تۇرادى. تاعى، تاعى....
مىنە وسىلاردىڭ ءبارىن باسىڭنان وتكىزىپ، شىداپ باقساڭ ەلۋدەن اسىپ الىپىسقا تاقاعان شاعىڭدا ءدال مەن سىقىلدى ءبىلىمدى، دارىندى، اتاقتى اقىننىڭ ايەلى بولاسىڭ. سولاي قارىنداسىم – دەپ بەتىنە قارادىم. ول ەشتەمە دەمەستەن ورنىنا قايتا وتىردى. شاماسى اقىنعا ايەل بولۋ ونشا تىلەيتىن تىلەك ەمەس ەكەنىنە كوزى جەتىپ، كوڭىلى سۋىدى-اۋ دەيمىن.
- اعا، ايەلىڭىزگە ارناپ وسىنشاما ادەمى، كوپ ولەڭ جازىپسىز، ءسىزدىڭ جارىڭىز نەتكەن باقىتتى. ايتىڭىزشى، مەن قايتسەم ءسىز سىقىلدى ءبىلىمى زور، دارىنى اسقاق، اتاقتى اقىنعا كەلىنشەك بولامىن – دەدى تۇيەدەن تۇسكەندەي عىپ. مىرس ەتىپ كۇلىپ جىبەردىم. نە دەۋگە بولار.
- اينالايىن قارىنداسىم - دەدىم، بۇرىن وسى سەن سىقىلدى ءبىر قىز ءبىر اتاقتى گەنارالدىڭ كەمپىرىنەن:
- اپا قايتسەم ءسىز سىقىلدى گەنارالدىڭ ايەلى بولام - دەپ سۇراعان ەكەن، سوندا الگى كەمپىر ەش ويلانباستان:
- قىزىم ول ءۇشىن سەن ەڭ الدىمەن ءجاي ءبىر اسكەردىڭ كەلىنشەگى بولۋىڭ كەرەك. سوسىن كىشى باستىقتىڭ قۇشاعىنا ءوتىپ، سوسىن وفيسەردىڭ قويىنىنا كىرەسىڭ. ونان كەيىن ورتاشا جانە ۇلكەن وفيسەردىڭ ايەلى بولىپ سوڭىندا ەلۋدەن اسىپ الپىسقا تاياعاندا ارمان بولعان گەنارالدىڭ جارى بولاسىڭ – دەگەن ەكەن. سول سەكىلدى سەن مەن سىقىلدى اقىنعا ايەل بولامىن دەسەڭ ەڭ الدىمەن اراقشىعا جار بولۋىڭ كەرەك.
ول سەنىمەن ۇيلەنگەن كۇننەن باستاپ: «سۇلۋ ادەمى كەلىنشەك الدىم» - دەپ ءىشىپ، «ساعان ارناپ جاقسى ولەڭ جازدىم» - دەپ ىشەدى. سوعىم العالى جيناعان اقشاڭا كىتاپ باستىرىپ، سول كىتابىن جۋىپ اراق ىشەدى...
ءوزىڭ تەڭدەس باسقا ادامداردىڭ ايەلدەرى تورعىن-تورقانىڭ اسىلىن كيىپ، كەز كەزدىڭ موداسىنىڭ ءبارىن يىعىنا جاۋىپ ساندەنىپ جۇرگەندە سەن توركىنىڭنەن كيىپ بارعان ەسكى كيىمىڭە قاناعات قىپ، اشقۇرساقتاۋ كۇن كەشەسىڭ. باسقا ادامداردىڭ ءوزىڭ سەكىلدى ايەلدەرى بيگە كەتىپ، بارعا بارىپ سايران سالىپ جۇرگەندە سەن كۇيەۋىڭنىڭ دوستارى بولعان قىزۋلاۋ اقىندارعا داستارحان جاساپ، اراق تاسىپ استى-ۇستىنە ءتۇسىپ كۇتىپ جۇرەسىڭ. تاعى سول سەكىلدى ول سەنىڭ قۇشاعىڭدا كەلە جاتىپ كەز كەلگەن ءبىر سۇلۋ قىزعا ايلانىپ قاراپ، تاعى سوعان ارناپ ولەڭ جازىپ، ونىسى ءان بولىپ كۇندىز ءتۇنى شىرقالىپ سەنىڭ قۇلاعىڭا ۇنەمى ىزىڭدايدى دا تۇرادى. تاعى، تاعى....
مىنە وسىلاردىڭ ءبارىن باسىڭنان وتكىزىپ، شىداپ باقساڭ ەلۋدەن اسىپ الىپىسقا تاقاعان شاعىڭدا ءدال مەن سىقىلدى ءبىلىمدى، دارىندى، اتاقتى اقىننىڭ ايەلى بولاسىڭ. سولاي قارىنداسىم – دەپ بەتىنە قارادىم. ول ەشتەمە دەمەستەن ورنىنا قايتا وتىردى. شاماسى اقىنعا ايەل بولۋ ونشا تىلەيتىن تىلەك ەمەس ەكەنىنە كوزى جەتىپ، كوڭىلى سۋىدى-اۋ دەيمىن.
2015.04.04
"قىسقا اڭگىمەلەر" جيناعىنان، بايىت قابانۇلى
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
