ۇلتىمىزدىڭ وتكەنىندە ەرەكشە مانگە يە، ەل مەن ەلدى جاقىنداستىرىپ، الىستاعان اراسىن جاقىنداتىپ، قايتا تابىستىراتىن «توركىندەۋ» اتتى ءداستۇر بار. حالقىمىز ايەل بالاسىنا تىكەلەي قاتىسى بار توركىندەۋ ءداستۇرىن ءاربىر قىزعا پارىز ەتكەن. ۇزاتىلعان قىز بارعان جەرىندە ەتەك-جەڭىن جيناپ، قايىن جۇرتىنا ۇيرەنىپ، پەرزەنت ءسۇيىپ، اياۋلى اناعا اينالعانىندا مىندەتتى تۇردە بۇل جورالعىنى جاساۋى كەرەك. بىراق، توركىندەۋ ءبىر-اق رەت جاسالادى. قازىر قازاق ومىرىنەن قالىس قالىپ، ءوشىپ كەتۋ الدىندا تۇرعان ءداستۇرىمىزدى تەرەڭىرەك ءتۇسىندىرۋ ءۇشىن، ءوزى توركىندەگەن جانە توركىندەۋ داستۇرىنە كۋا بولعان اپالارىمىزدىڭ اڭگىمەسىنە قۇلاق تۇردىك.
«بالالارىمنىڭ موينىنا قارىز بولماس ءۇشىن توركىندەپ باردىم»
ءمارزيا يماناليەۆا – 1932 جىلى تۇلكىباس اۋدانىندا تۋعان. بۇگىندە ءبىر ۇل ءبىر قىزدى اسىراپ جەتكىزگەن اياۋلى انا. سەگىز نەمەرەسىنە قازاقي تاربيە بەرىپ وتىرعان ارداقتى اجە. سەكسەننىڭ سەڭگىرىنە شىققان قارت انانى ءالى دە بولسىن كارىلىك جەڭبەگەن. ويى جيناقى، ءوزى سەرگەك، ءسوزى ناقتى. ءبىزدىڭ سۇراعىمىزدان كەيىن ءمارزيا اپا ءوزىنىڭ توركىندەۋى تۋرالى اڭگىمەسىن باستاپ كەتتى.
«انام بالا كۇنىمدە كوز جۇمدى. اكەم كەيىن ەكى رەت نەكەدە بولدى. مەن ۇزاتىلعان كەز – سوعىستان كەيىن حالىق ءابىرجىپ، ءالى اياقتان تۇرا الماي جاتقان كەز عوي. مەنى ۇزاتىپ، توسەك ورىن جاساپ بەرۋگە جاعداي بولمادى. سول كەزدە مەندە عانا ەمەس، بۇكىل حالىق سونداي اۋىر كۇندەردى باستان وتكەرىپ جاتقان ەدى. ايتەۋىر كىشكەنتايىمنان قىز بالاسىنىڭ توركىندەۋى پارىز ەكەنىن، توركىندەمەسە بالالارىنا، تۋىس-تۋعاندارىنا سىن بولاتىنىن ءبىلىپ وستىك. ويتكەنى، ايەل ادام قايتىس بولعاندا تابىتىن ءار تۋىسقانىنىڭ الدىنا قويىپ، «مىنا كىسى توركىندەدى مە؟» دەپ سۇرايدى ەكەن. سوندىقتان ەكى جىل بۇرىن قارا شاڭىراقتا وتىرعان ءۇشىنشى شەشەمنەن ءىنىم بار. سول ءىنىمنىڭ ۇيىنە 79 جاسىمدا توركىندەپ قايتتىم. اعايىن-تۋىس بارلىعى جاقسىلاپ كۇتىپ الدى. ولارعا ءدان ريزامىن. ەكى كۇن تۋىسقاندارىمدا كۇتىلىپ، ءماز-مەيرام بولدىم. توركىندەپ بارعان قىز قارا شاڭىراققا داستارحان جايىپ بارادى. مەن دە ول ادەپتەن اسپاي ءجون-جورالعىمدى جاسادىم. ءبىر مال سويىپ، سىباعالارىن بەردىم. ءۇش ۇيدە كۇتىلدىم. بارلىعى جان-جاعىمنان قاۋمالاپ، بايەك بولىپ جاتتى. قولدارىنان كەلگەنشە سىي قۇرمەتتەرىن كورسەتتى. كويلەكتەرىن كيگىزىپ، كورپەلەرىن بەرىپ، ورامالدارىن جاپتى. قازاقتا توركىندەگەن قىز جالعىز بارمايدى. مىندەتتى تۇردە جاقىن ادامدارىن ەرتىپ بارادى. مەن دە ادەپ بويىنشا قىزىمدى، قۇربىمدى ەرتىپ باردىم. تۋىستارىم ەرە بارعان ادامداردى دا قۇر قول قايتارعان جوق. سىي-سياپاتتارىن جاساپ، بايەك بولدى»
ءمارزيا اپانىڭ ماقساتى – بالالارىنىڭ موينىنا توركىندەۋدى قارىز ەتپەۋ ەدى. بۇعان قوسا ماڭىزدى ءبىر سەبەبى تاعى بار.
«توركىندەۋىمنىڭ تاعى ءبىر ماقساتى – اۋىلىمداعى جاستار مەنى تانۋى كەرەك، مەن ولاردى تانۋىم كەرەك. بۇل ماقسات تا ورىندالدى. ادەتتە ۇلكەندەردى تانىعانىمىزبەن جاستارعا ءمان بەرە قويمايمىز عوي. بۇل دۇرىس ەمەس. مەن اۋىلدىڭ جاستارىمەن دە تانىستىم. ويتكەنى ەسكىنىڭ قالدىعىن جاستارعا ۇيرەتۋ كەرەك. بۇل اعايىن تۋىستىڭ ءبىر-بىرىنەن الشاقتاماي سىيلاستىقتى ارتتىرۋىنا تاپتىرماس مۇمكىندىك. قازىرگى جاستارىمىز وسىنى ەستەن شىعارماۋ كەرەك. ۇرپاقتان-ۇرپاققا ساباقتاسا بەرسە قانداي جاقسى بولار ەدى. جاستارعا بىردەڭە دەسەڭ، «وسى اپالار ەسكىنى ايتادى دا وتىرادى، قازىر ول قالعان، ەشكىم قولدانبايدى، زامان باسقا» دەپ ايتادى. ءتىپتى، ايتقان اقىلىڭدى جاقتىرماي قالاتىندارىن قايتەسىڭ؟ بىراق بۇل دۇرىس ەمەس. وسىنداي نەمقۇرايلى قاراۋدىڭ سالدارىنان، «زامان وزگەردى ءبىز جاڭاشىلدىققا ۇمتىلامىز» دەگەن ويدىڭ سەبەبىنەن ۇلتىمىزدىڭ كوپتەگەن داستۇرلەرى ۇمىتىلىپ قالدى. ءتىپتى سانادان ءوشىپ كەتكەندەرى دە بار. كەز-كەلگەن نارسەنى زامانعا ساي جاڭعىرتۋعا بولادى عوي. سوندىقتان جاستارىمىز وسىعان ءمان بەرسە ەكەن. ءبىزدىڭ ەرەكشە داستۇرلەرىمىز ولمەي، ساباقتاسا بەرسە دەگەن تىلەگىم بار»
ءمارزيا اپا باسقاعا ۇقسامايتىن، تەك قازاق حالقىنا ءتان سالت-داستۇرلەرىمىزدى وشىرمەي ساقتاپ قالۋ بۇگىنگى ۇرپاقتىڭ قولىندا ەكەنىن ايتادى.
كەلەسى كەيىپكەرىمىز تولعانكۇل ايتبەكقىزى. ومىرىندە ءۇش رەت توركىندەۋ ءداستۇرىنىڭ كۋاسى بولىپتى. سونىڭ ىشىندە ەسىنەن كەتپەيتىنى اناسىمەن ەرىپ بارعان ساپارى.
«مەن تۇرمىسقا شىققاندا انام توركىندەدى»
«جامبىل وبلىسىندا بۇرىن اۋليەاتا قالاسى بولعان. كەيىن تاراز بولىپ وزگەردى. انام وسى قالانىڭ اقجار اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. مەن اتا-انامنىڭ جالعىز قىزىمىن. انامنىڭ اۋلەتى وتە ۇلكەن اۋلەت بولعان ەكەن. ول كەزدە ادامداردىڭ ءبىر-بىرىمەن حابارلاسۋى دا قيىن زامان عوي. مەن تۇرمىسقا شىعىپ العاشقى بالامدى دۇنيەگە اكەلگەننەن كەيىن 1972 جىلى انام توركىندەگىسى كەلدى. ول كەزدە 72 جاستا ەدى. انام اكەمە 17 جاسىندا تۇرمىسقا شىققان. زاماننىڭ قيىندىعى بولار سول ۋاقىتقا دەيىن انام ءوز جۇرتىنان مۇلدەم حابارسىز قالعان ەدى. ول كەزدە مەن 23 جاستامىن. مەنى جانە ابىسىنىن، كۇيەۋىمدى ەرتىپ توركىندەپ باردى. بارساق شىنىمەن ۇلكەن اۋلەت، اتا-بابالارىنان ىشىمدىككە جولامايتىن ادامدار ەكەن. سولاردىڭ ىشىندە اياپبەرگەن دەگەن اعاسىنىڭ كوزى ءتىرى ەكەن. سول كىسى كەلىپ، «توركىندەپ كەلىپسىڭ، ءبىزدى ەسكە الىپسىڭ، قازاعىمىزدىڭ كەرەمەت ءداستۇرىن ۇمىتپاپسىڭ عوي، جانىم، ءولىپ ءتىرىلىپ كەلدىڭ با؟» دەپ قۇشاعىن اشا قارسى الدى. بارلىق اۋىل جينالدى. ءبىز بارعان كەزدە 12 ءۇي وتباسى بولىپ وتىر ەكەن. «توركىندەيمىن» دەپ شەشىم شىعارعان كەزدە انام ماعان «مەن ول جاققا تەگىن بارمايمىن، بارىمىزدى الىپ بارامىز، داستارحان جايىپ، ءاربىرىنىڭ سىباعاسىن الىپ بارۋىمىز كەرەك» دەدى. ءسويتىپ، ءبىر مالدى سويعىزىپ، بورشالاتىپ، «جىلىگىن اپكە-سىڭلىلەرىنە»، «باس جامباسىن اعا-ىنىلەرىنە» دەپ سالدىق. ءسويتىپ، كۇيەۋىمنىڭ باسى-قاسىندا وتىرىپ، ءبارىن دايىنداتتى. جولداسىم دا جاس-تاي اكە-شەشەسىنەن جەتىم قالعان. «انامنىڭ موينىنا توركىندەۋ قارىز بولماسىن» دەپ بارىن سالدى. جانە 12 ۇيگە شامامىز كەلگەنشە سىي-سياپاتتارىمىزدى جاسادىق. باردىق، كەرەمەت قارسى الدى. 12 كۇن بويىنا انام تۋىسقاندارىنا توركىندەپ، ەركەلەپ قايتتى. بارلىعى مال سويىپ، سىباعاسىن بەرۋ ءۇشىن ۇيىنە قوناققا شاقىردى. تەك ەت جاقىندارىنا عانا ەمەس، كورشى-قولاڭعا، اۋىلدىڭ اقساقالدى ادامدارىنىڭ بارلىعىنا سالەم بەردىك. ءاربىر شاڭىراققا بارعاننان كەيىن اتقارالاتىن العاشقى ءىس ول – تانىسۋ ءراسىمى. ەڭكەيگەن قارتىنان ەڭبەكتەگەن بالاسىنا دەيىن تانىسىپ، ارقا-جارقا بولامىز. وسىلايشا كەرەمەت ءبىر ساپار بولدى»
اناسىنىڭ توركىندەۋ ساپارى جايلى تولعانىسپەن سويلەگەن تولعانكۇل اپا ناعاشى جۇرتىنىڭ ولاردى قالاي شىعارىپ سالعان ءساتىن دە ەشقاشان ۇمىتپايدى.
«قايتاتىن كۇنى اۋلەتتىڭ بارلىعى جينالىپ: «سوعىس كەزىندە قىزىمىزدىڭ قالاي، قايتىپ تۇرمىسقا شىققانىن بىلمەي دە قالدىق. ەندى شۇكىر ءبارى بار. ەڭ باستىسى تاۋەلسىزدىك بار» دەگەن ولار «قىزىمىزدى قىز سياقتى شىعارىپ سالامىز» دەدى. ارقايسىسى «اتىركۇل، داستۇردەن اتتاماي توركىندەپ كەلگەنىڭە راحمەت» دەپ اناما قۇرمەتتەرىن كورسەتتى. بارلىعى ورامالىن، شاپانىن، اشەكەيلەرىن بەردى. جانە بۇزاۋلى سيىرمەن قوسا 7 باس قوي، سونداي-اق تەمىردەن جاسالعان توسەكتىڭ تۇشەگى جانە ەكى كورپەشە-جاستىعىمەن بارلىعىن سالىپ ۇيىمىزگە جەتكىزدى. بۇل جەردە دۇنيەدەن بۇرىن قازاقتىڭ ءداستۇرىن ايتىڭىزشى. قانشاما تۋىس-تۋعاندارمەن تانىستىق. ارالاستىق، سىيلاستىق. بارلىعىمىز قۋانىشتا بولدىق. انامنىڭ توركىندەۋ ساپارىنان كەيىن وسى كۇنگە دەيىن ناعاشى جۇرتىممەن ارالاس-قۇرالاستىعىم توقتاعان جوق. ولاردى تانىپ-ءبىلدىم. ناعاشىلارىمنىڭ تويىنان دا، اس-جيىنىنان دا باسقاسىنان دا قالمايمىن. ول اۋىلدا «ۇلكەن جيەن قىز» دەگەن كەرەمەت ورنىم بار. ەرەكشە قۇرمەتتەيدى. توبەلەرىندە وتىرامىن. مىنە، توركىندەۋ ءداستۇرىنىڭ بەرگەنى وسى بولدى. وسىدان كەيىن قازاعىمنىڭ ءداستۇرىن قالاي قۇرمەتتەپ، قادىر تۇتپايسىڭ؟ ايەل ادام توركىندەمەسە، سول ادامنىڭ بالالارىنا قارىز بولادى ەكەن»
تولعانكۇل اپانىڭ بۇل توركىندەۋ داستۇرىنە كۋا بولعان العاشقى ساپارى. ودان كەيىن قۇداعيىنىڭ توركىندەۋىندە دە باستى قوناقتاردىڭ ءبىرى رەتىندە ساپارلاس بولىپتى.
قىزدىڭ ءبىر رەت توركىندەۋى – پارىز
«ءبىر كۇنى قۇداعيىم قىزىلورداعا قۇداعيىنىڭ جانازاسىنا بارعان ەكەن. سول كەزدە مولدا جانازادان بۇرىن «بۇل اپا توركىندەگەن بە؟» دەپ سۇراپتى. سونى ەستىگەن مەنىڭ قۇداعيىم ۇيىنە كەلە سالىپ، توركىندەۋ كەرەكتىگىن ايتقان. سودان كەيىن بالالارى ءوزىنىڭ شىققان اۋلەتىنە توركىندەۋگە جىبەردى. جانىنا ەرتە بارعانداردىڭ اراسىندا مەن دە بولدىم. ىنىلەرى بارلىعى جاقسىلاپ كۇتتى. قۇداعيىما التىنىن، كويلەگىن، ورامالىن تاعى باسقا كوپتەگەن سىيلىقتارىن بەردى. قاسىنا ەرتىپ بارعان ءبىزدى دە قۇر قول قايتارعان جوق. تاڭەرتەڭ توعىزدا بارعاننان كەرەمەت انسامبلىمەن كۇتىپ الدى. وسىلايشا بارلىق جورالعىلارىن جاساپ، كەشكى ساعات ونعا دەيىن كۇتىپ جىبەردى. مىنە، مەن ومىرىمدە ءۇش رەت توركىندەۋ سالتىنا كۋا بولدىم. ءۇشىنشىسى قانداي دەيسىز عوي. ول مەنىڭ جولداسىمنىڭ اپكەسى توركىندەپ كەلدى. ءبىز قارا شاڭىراقتا وتىرعاندىقتان العاش ءبىزدىڭ ۇيگە ءتۇستى. ەكى كۇن بولدى. جاستارمەن تانىسۋ، ءان-دۋمان، كوتەرىڭكى كوڭىل-كۇي. كەرەمەت ەمەس پە، شىركىن. قازاق – دانا حالىق. ءاربىر سالتىنىڭ تۇپكى ماقساتى بار. شىركىن بۇل ءداستۇر ۇمىتىلماي جالعاسىن تاپسا، باۋىرمالدىق بولا بەرەر ەدى. قازىر ءتورت قىزىم بار. ولارعا ۇنەمى «ەگەر توركىندەگىلەرىڭ كەلسە، مەن امان كەزدە توركىندەپ الىڭدار» دەپ ايتىپ وتىرامىن. بۇل دەگەن قىز بالاعا وسيەت، پارىز. ءبىز تاۋەلسىزدىكتىڭ قادىرىنە ءوزىمىزدىڭ وسىنداي كەرەمەت داستۇرلەرىمىزدى ۇستاي وتىرىپ جەتەمىز. باعالايمىز. ال ءداستۇردى جالعايتىن ولار – جاستار»
تولعانكۇل اپا ءسوز سوڭىندا ءوز ارمان-تىلەگىن دە ايتتى. وزىنەن تۋعان ءتورت قىزىنىڭ كوزى تىرىسىندە ۇشقان ۇيالارىنا توركىندەپ كەلۋىن كورۋ. سونداي-اق از ۋاقىت ىشىندە ءوزى دە توركىندەۋدى جوس-پارلاپ ءجۇر. بۇگىندە جولداسى ەكەۋى ەكى ۇل، ءتورت قىزدى ماپەلەپ ءوسىرىپ وتىر. ولاردان تاراعان 15 نەمنرەسى مەن 1 شوبەرەسى بار.
توركىندەۋ – بەرەكە-بىرلىك پەن ىنتىماق ءداستۇرى
ال ايجامال تالۋباەۆا ءوز قۇربىسىنىڭ توركىندەۋ ساپارىنىڭ كۋاسى بولعان. كوپتى كورگەن اق سامايلى ايجامال اجەنىڭ ايتارى — ايەل ادام جاسى كەلىپ، بالا-شاعاسىن ءوسىرىپ، ۇلىن ۇياعا قىزىن قياعا قوندىرعاننان كەيىن توركىندەۋى پارىز ەكەن.
«قىز دەگەن جات جۇرتتىق بولىپ كەتكەننەن كەيىن تۋعان-تۋىستارىنان تاراعان ۇرپاقتارىن تاني بەرمەيدى. بۇل توركىندەۋ سالتىنىڭ ءمان-ماعىناسى دا وسىندا جاتىر. توركىندەگەن ايەل ادام كەمىندە بەس-التى كۇن جاتقانى دۇرىس. ويتكەنى جەكجاتتىڭ اراسىندا الىس-تاپ كەتپەۋى كەرەك. بۇل ءبىزدىڭ اتا-بابامىزدان جالعاسىپ كەلە جاتقان سالت-ءداستۇرىمىز. كوپتەگەن ءداستۇرىمىزدىڭ بۇل ءتۇرى، ادامگەرشىلككە، ىنتىماققا، ادامداردىڭ ءبىر-ءبىرىن قۇرمەتتەپ، سىيلاۋىنا ارنالعان. توركىندەگەن كەلىنشەك تەك ءوزىنىڭ وتباسىنان عانا قايتپاي، اعايىن-تۋىستارىمەن قوسا، كورشى-قولاڭدى، بارلىعىن ارالاۋ كەرەك»
ايجامال اجە بۇگىنگى كۇنگە اۋپىرىمدەپ جەتكەن ءداستۇرىمىزدىڭ بۇل ءتۇرى ۇمىت قالۋىنان قورقادى. وسى ۋاقىتقا دەيىن ءوزى سياقتى اجەلەردىڭ ارقاسىندا از بولسا دا ەلەنىپ جۇرگەن توركىندەۋ ءداستۇرىن ۇرپاق ساناسىنان وشىرمەۋ ءاربىر قازاق ايەلىنىڭ پارىزى ەكەندىگىن دە شەگەلەپ ايتتى.
«وسىنداي كەرەمەت ءداستۇردى جالعاستىرۋ – ءبىزدىڭ مىندەتىمىز. كەڭەس ۇكىمەتى كەزىندە نەبىر كەرەمەت سالت-داستۇرىمىزگە تىيىم سالىندى. ال قازىر ءبىز سياقتى اق سامايلى اجەلەر قازاقيلىقتىڭ بيىك شىڭى سانالاتىن وسىنداي سالت-ءداستۇرىمىزدى جاستارعا ناسيحاتتاۋدان جالىقپاۋىمىز كەرەك. «زامان باسقا، جاستارعا قىزىق ەمەس» دەپ قولدى ءبىر سىلتەۋگە مۇلدەم بولمايدى. بىزدەر اجەلەر قاۋىمى ولار تىڭداماسا تىڭداماسىن، جۇرگەن جەرىمىزدە توقتاپ قالماي، قولىمىزدان كەلگەنشە جاس تولقىنعا ءتۇسىندىرۋىمىز كەرەك. ايتا بەرسەك، اراسىندا ءبىر سالت-ءداستۇردى قۇرمەتتەيتىن بىرەۋى ءىلىپ الارى ءسوزسىز. سونداي ادامدار ارقىلى ساباقتاستىعىن ۇزبەيدى»
سالت-ءداستۇردى ناسيحاتتاۋدى مىندەتى سانايتىن اجە ءوزى ومىرىندە ءبىر رەت كۋا بولعان توركىندەۋ ءداستۇرى تۋرالى دا اڭگىمەلەدى.
«بالالارى اناسىن توركىندەتۋى كەرەك»
«مەن ومىرىمدە ءبىر قۇربىمنىڭ توركىندەۋىنە كۋا بولدىم. ويتكەنى قاسىندا ەرىپ بارعان ادامداردىڭ ءبىرى مەن ەدىم. العاش بارا قالعاندا داستارحان باسىندا تانىستىرۋ باستالادى ەكەن. ولاردىڭ قانداي قىزمەت ىستەپ جاتقانى ءبارى-ءبارى ايتىلدى ەندى. ءاربىر ۇيگە بارعان سايىن وسى تانىستىرۋ سالتىمەن باستالدى. ءبىر-ءبىرىن تانىعان ادام سىيلاسادى، ارالاسادى، قيىنشىلىقتا دا قۋانىشتا دا بىرگە بولادى ەكەن. توركىندەپ بارعاندا ءۇيىپ-توگىپ الىپ بارۋ نەمەسا الىپ قايتۋ ماقسات ەمەس. اركىم بارىنشا ىلتيپاتپەن، شىن كوڭىلدەن ۇسىنعان دۇنيە ول ناعىز ەستەلىك بولىپ قالادى. ەڭ باستىسى دۇنيە ەمەس، جۇرەكتىڭ جىلۋلىعى عوي. جاستارىمىز اناسىن توركىندەتۋى كەرەك. ويتكەنى اناسى ومىردەن ءوتىپ كەتكەننەن كەيىن توركىندەۋدىڭ پارىز ەكەنىن ءبىلىپ، «شىركىن، انامدى توركىندەتپەپپىن-اۋ» دەپ وكىنىپ جاتادى. سوندىقتان دا جاستار مۇنى بىلسە ەكەن. تاعى ءبىر ايتارىم — «بالا» دەگەن اناسىنىڭ توركىنىنەن كەلگەن دۇنيەنى كوزىنىڭ قاراشىعىنداي ساقتاۋى كەرەك. ول ەسكى بولسا دا ساقتاعان دۇرىس. ويتكەنى سول دۇنيەنى كورگەن سايىن سەن شەشەڭدى ەسكە الاسىڭ، ال شەشەڭدى ەسكە الۋ دەگەن – اناڭنىڭ توركىنىن ەسكە الۋ دەگەن ءسوز. وسىلايشا ول اناسىنىڭ اۋىلىنا حابارلاسادى. ءسويتىپ ارالاس-قۇرالاس اجىراماي ساقتالىپ وتىرادى. مىنە، ماسەلە قايدا جاتىر. قازاعىمنىڭ ءاربىر سالت-ءداستۇرى قانداي كەرەمەت»
ءسوز سوڭىندا ايجامالا اجە بۇگىنگى جاس-تار توركىندەۋ ءسوزىنىڭ قادىر-قاسيەتىنە جەتە بەرمەيتىنىن دە ايتىپ قالدى.
«قازىرگى جاستارىمىز توركىندەۋدىڭ تۇپكى ماعىناسىن ءتۇسىنىپ كەتپەيدى. ولار «توركىندەۋدىڭ ءجونى وسى ەكەن» دەپ بارادى دا اكە-شەشەسىنىڭ ۇيىندە اپتالاپ، ايلاپ جاتىپ الادى. بۇل دۇرىس ەمەس. ارينە، توي-تومالاق، جيىنداردان قالماۋ كەرەك. وتباسىمەن ارالاسىپ تۇرۋى شارت. بىراق كىسىنىڭ كىسىسى بوپ كەتكەن ادام ءۇشىن اتا-اناسىنىڭ وشاعىندا ۇزاق ۋاقىت جاتىپ الۋ دەگەن بولمايدى. توركىندەتۋ ءداستۇرىنىڭ قادىرىن كەتىرمەگەن دۇرىس. ال، توركىندەگەنگە دەيىن دە ودان كەيىن دە ءبىر كۇندىك توي-جيىنداردان قالماي بارىپ تۇرسا، مۇنىڭ ءوزى قىز بالاسىنا جەتكىلىكتى. اناسىنان دۇرىس تاربيە العان قىز ول بۇل سالتتى تۇسىنەدى. شىققان اۋلەتىنە، اتا-اناسىنىڭ اتىنا كىر كەلتىرمەۋ ءۇشىن جاس كەلىندەر ويلانۋى ءتيىس. جانە توركىندەۋ ءداستۇرىنىڭ قادىرىن كەتىرمەسىنشى»
قادىرلى وقىرمان، اجەلەردىڭ اڭگىمەسىنەن قازاقتاي دانا حالىق جوق ەكەندىگىن اڭعارۋعا بولادى. سالت-ءداستۇردى ساقتاپ قالۋ، ونى ۇرپاقتان-ۇرپاققا جەتكىزۋ ايەل زاتىنىڭ بورىشى ەكەندىگىنە تاعى ءبىر مارتە كوزىمىز جەتتى. سوندىقتان بولاشاق انالاردىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى ۇمىتپاۋىنا جاعداي جاساۋ – ءسىز بەن ءبىزدىڭ قولىمىزدا.
جانەركە حۋمار
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
